سردردهای پس از زایمان یک اتفاق شایع است و دلایل مختلفی از جمله نوسانات هورمونی، مصرف دارو و اختلالات خواب وجود دارد. با این حال، در برخی موارد، سردرد پس از زایمان ممکن است نشانه یک بیماری زمینه ای شدیدتر باشد.
به عنوان مثال، سردردهای ناشی از پره اکلامپسی یا سکته مغزی معمولاً با علائم اضافی مانند فشار خون بالا، سفتی گردن یا تشنج ظاهر می شوند. این مقاله به بررسی علل شایع سردرد پس از زایمان و درمان های مرسوم برای این شرایط می پردازد.
چه چیزی باعث سردرد پس از زایمان می شود؟
سردرد در هفته های اول پس از زایمان شایع است و در حدود ۱/۳ از کسانی که به تازگی زایمان کرده اند رخ می دهد. حدود ۷۵ درصد از این سردردها جدی نیستند و در عرض چند هفته برطرف می شوند (منبع مطلب).
۱. تغییرات هورمونی
کاهش قابل توجه سطح استروژن پس از زایمان می تواند باعث میگرن و سردردهای تنشی شود.
میگرن با درد شدید و ضربان دار در یک طرف سر همراه با علائمی مانند تهوع، استفراغ و افزایش حساسیت به نور و صدا مشخص می شود.
درد همراه با میگرن عموماً ناتوان‌کننده‌تر از سردردهای تنشی است که باعث ایجاد حسی کسل‌کننده، سفت یا فشار مانند در هر دو طرف سر می‌شود. افرادی که میگرن پس از زایمان را تجربه می کنند، معمولاً سابقه میگرن دارند، اما نوسانات هورمونی پس از زایمان می تواند اولین محرک برای این سردردها باشد.
۲. عوامل سبک زندگی
پس از زایمان، اکثر افراد دچار تغییرات قابل توجهی در عادات غذایی و خواب خود می شوند. خواب ناکافی یا رژیم غذایی نامناسب می تواند منجر به سردرد شود. علاوه بر این، استرس عاطفی می تواند به سردرد پس از زایمان کمک کند
ترک کافئین همچنین می تواند باعث سردرد شود. اگر قبل از زایمان به طور منظم قهوه می‌نوشید، اگر مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار را از سر نگیرید، ممکن است در دوران نقاهت دچار سردرد شوید.
اگر سردرد شما ناشی از ترک کافئین باشد، ممکن است در ۲۴ ساعت اول پس از آخرین فنجان قهوه علائمی را تجربه کنید. سردرد ممکن است تا ۹ روز طول بکشد.
۳. داروها
بسیاری از افراد در حین زایمان دارو دریافت می کنند. برای مثال، اگر فشار خون مرتبط با بارداری دارید، ممکن است داروهایی مانند موارد زیر دریافت نمایید:
- پروکاردیا (نیفدیپین)
- آلدومت (متیل دوپا)
این داروها می توانند باعث سردرد و علائم دیگری مانند سرگیجه شوند. اگر زوفران (آندانسترون) را برای حالت تهوع دریافت کرده اید، ممکن است سردرد را نیز تجربه کنید.
۴. سردرد شیردهی
در حالی که برخی از افراد در دوران شیردهی سردرد را تجربه می کنند، دلایل دقیق آن ناشناخته باقی مانده است. کارشناسان در ابتدا پیشنهاد کردند که این سردردهای مربوط به شیردهی ممکن است با تغییرات هورمونی مرتبط باشد. با این حال، تحقیقات هنوز یک پیوند قطعی را اثبات نکرده است. (منبع مطلب).
۵. پره اکلامپسی/اکلامپسی
سردرد ممکن است از علائم پره اکلامپسی یا اکلامپسی باشد. اگرچه این اختلالات معمولاً در دوران بارداری ظاهر می شوند، اما بعد از هفته ۲۰ بارداری ایجاد می شوند، اما ممکن است تا پس از زایمان علائمی نداشته باشید.
۶. فشار خون بارداری
فشار خون حاملگی – نوعی فشار خون بالا که در بارداری ایجاد می شود و ۵۰٪ احتمال دارد که به پره اکلامپسی تبدیل شود – می تواند منجر به سردرد پس از زایمان شود.
۷. سکته
ممکن است در دوران پس از زایمان دچار سکته مغزی شوید، اگرچه این اتفاق نادر است. سکته های مغزی پس از زایمان به دلیل افزایش تمایل به لخته شدن خون ایجاد می شود. علاوه بر سردرد، سکته مغزی ممکن است علائمی مانند موارد زیر ایجاد کند:
- تشنج
- ضعف عضلانی
سکته مغزی یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.
۸. سردرد پس از سوراخ شدن
اگر در حین زایمان اپیدورال داشتید، ممکن است وضعیتی به نام سردرد سوراخ پس از دورال (سردرد متعاقب بی‌حسی نخاعی و یا PDPH) را تجربه کنید. این زمانی اتفاق می افتد که سوزن اپیدورال به طور تصادفی غشای اطراف نخاع (به نام دورا) را سوراخ می کند.
هنگامی که این اتفاق می افتد، مایع مغزی نخاعی می تواند از طریق سوراخ نشت کند و باعث سردرد، سفتی گردن و سایر علائم شود. سردردهای سردرد متعاقب بی‌حسی نخاعی معمولاً در عرض پنج روز پس از انجام اپیدورال ظاهر می‌شوند و تقریباً دو هفته طول می‌کشند.
سردرد متعاقب بی‌حسی نخاعی (PDPH) با خطر بالای بیش از سردرد همراه است. می تواند منجر به اختلالات عصبی جدی، مننژیت باکتریایی، کمردرد مداوم و افسردگی پس از زایمان شود. حتماً با پزشک خود در مورد سردردهای مداوم صحبت کنید تا بتوانید به درستی این بیماری را تشخیص داده و درمان کنید.
۹. علل نادر اما جدی سردرد
نمونه هایی از سردردهای نادر اما خطرناک که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند عبارتند از:
- خونریزی زیر عنکبوتی یا خونریزی ساب آراکنوئید
- مننژیت
- آپوپلکسی هیپوفیز
- دیسکسیون شریانی
سردردهای بعد از زایمان چقدر طول می کشد؟
سردرد پس از زایمان بسته به علت ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. سردردهای میگرنی معمولاً بین ۴ تا ۷۲ ساعت طول می کشد در حالی که سایر سردردها ممکن است بیشتر طول بکشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
علائم هشداردهنده ای که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند شامل تجربه درد شدیدی است که با داروهای معمولی مانند مایعات، استراحت، آرامش، یا داروهای سردرد بدون نسخه تسکین نمی یابد.
سایر علائم هشدار دهنده سردرد عبارتند از:
- تب
- گرفتگی گردن
- سردرد حالت رعد و برق که به طور ناگهانی با درد انفجاری ایجاد می شود
- سردرد شبیه میگرن با شروع جدید
- از دست دادن حرکت، که ممکن است به نقایص عصبی کانونی مرتبط باشد
برای سردردهای پس از زایمان چه کنم؟
برای سردردهای میگرنی یا تنشی، گزینه های درمانی ممکن است شامل داروهای مسکن، مایعات و استراحت باشد. اگر در دوران شیردهی هستید، مهم است که قبل از مصرف هر گونه دارویی برای سردرد، با پزشک خود مشورت کنید. برخی از مطالعات نشان می دهد که شیردهی ممکن است به کاهش سردرد کمک کند.
به‌علاوه، تکنیک‌های آرام‌سازی را که برای شما مفید هستند، مانند مدیتیشن، ورزش‌های سبک یا تمرین‌های تنفسی برای کمک به تسکین سردرد در نظر بگیرید.
درمان های پزشکی
اگر سردرد شما ناشی از یک بیماری جدی‌تر است، ممکن است نیاز به درمان بیمارستانی یا تجویز دارو داشته باشید. درمان به علت سردرد بستگی دارد.
اگر دچار سکته شده اید، یک اورژانس پزشکی است و نیاز به توجه فوری دارد. درمان ممکن است شامل ترومبولیز باشد که استفاده از دارو برای شکستن لخته خون است. در برخی موارد، جراحی برای برداشتن لخته خون ممکن است ضروری باشد.
اگر فشار خون بالا و پروتئین در ادرار دارید، پزشک شما احتمالاً دارو برای کاهش فشار خون و/یا سولفات منیزیم برای جلوگیری از تشنج تجویز می‌کند. اگر علائم شما با این درمان بهبود نیافت، ممکن است تصویربرداری از مغز توصیه شود.
اگر سردرد بعد از سوراخ کمری دارید، گزینه‌های درمانی ممکن است شامل مایعات داخل وریدی، کافئین یا چسب خون باشد. پچ خون شامل تزریق خون خود به محل سوراخ شدن اپیدورال است که سوراخ را فشرده می کند و از نشت بیشتر مایع نخاعی جلوگیری می کند (منبع مطلب).
کلام پایانی
- اگر سردرد پس از زایمان را تجربه می کنید، مهم است که با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید یا اگر هنوز در بیمارستان هستید، به پرستار خود مراجعه کنید. احتمالاً راه حل های ساده ای مانند استراحت، مایعات یا داروهای مسکن وجود دارد.
- با این حال، سردرد پس از زایمان گاهی اوقات می تواند نشانه ای از شرایط جدی تری مانند پره اکلامپسی یا سکته باشد. اگر سردرد را همراه با علائم دیگری مانند تب یا سفتی گردن تجربه کردید، بسیار مهم است که فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
