زبان جغرافیایی یک وضعیت بی ضرر است که غشای مخاطی سطح زبان را تحت تأثیر قرار می دهد. این منجر به لکه‌های طاس تغییر رنگ می‌شود که اغلب به صورت لکه‌های جزیره‌مانند ظاهر می‌شوند و ظاهر بافتی شبیه نقشه را به سطح زبان می‌دهند. اصطلاح پزشکی برای این بیماری گلوسیت مهاجرتی خوش خیم است.
هدف این مقاله ارائه درکی از زبان جغرافیایی و چگونگی شناسایی آن است. همچنین روند تشخیص و راهبردهای مدیریتی برای مقابله با علائم آن را توضیح خواهد داد.
علائم زبان جغرافیایی
زبان جغرافیایی نسبتا رایج است، اما بسیاری از مردم ممکن است از ظاهر زبان خود نگران شوند. برای اکثر افراد، این وضعیت هیچ درد یا ناراحتی ایجاد نمی کند. با این حال، برخی از افرادی که زبان جغرافیایی دارند ممکن است نسبت به غذاها و مواد خاصی مانند غذاهای داغ یا تند، میوه های اسیدی مانند مرکبات، الکل و محصولات تنباکو حساسیت داشته باشند (منبع مطلب).
ویژگی های مشترک زبان جغرافیایی عبارتند از(منبع مطلب):
- لکه های طاس یا ضایعات روی سطح زبان
- تغییر رنگ زبان (معمولاً به صورت لکه های سفید، صورتی یا قرمز)
- نواحی برجسته با حاشیه مشخص در سطح زبان
- در موارد نادر، ضایعات ممکن است در سایر نواحی مخاطی بدن مانند لابیا (لب های خارجی که از واژن محافظت می کنند) نیز ظاهر شوند.
علائم می آیند و می روند
افرادی که زبان جغرافیایی را تجربه می کنند ممکن است دوره هایی داشته باشند که علائم آنها ناپدید می شود تا بعداً بازگردند. علاوه بر این، این ضایعات می توانند در طول زمان تغییر کنند:
- اندازه
- شکل دادن
- مکان
- رنگ (معمولاً به صورت سفید، زرد، صورتی یا قرمز ظاهر می شود)
- این تغییرات ممکن است به تدریج در طی چند روز یا حتی در عرض چند ساعت رخ دهد.
علل زبان جغرافیایی
زبان جغرافیایی که به عنوان گلوسیت مهاجرتی خوش خیم نیز شناخته می شود، یک بیماری بی ضرر است که بر ظاهر زبان افراد تأثیر می گذارد. خود را با تکه های صاف بر روی سطح زبان، احاطه شده توسط مرزهای برجسته، شبیه نقشه ها یا قاره ها نشان می دهد، از این رو نام آن “جغرافیایی” است. این تکه های مشخصه زمانی ایجاد می شوند که پاپیلاها از بین بروند : برآمدگی های انگشت مانندی که سطح زبان را می پوشانند. پاپیلاها حاوی اندام های حسی هستند که مسئول درک طعم و تمایز بین طعم های مختلف مانند شیرین، ترش، شور، شور و تلخ هستند.
علت دقیق زبان جغرافیایی ناشناخته باقی مانده است. با این حال، چندین نظریه برای توضیح وقوع آن ارائه شده است. برخی از علل بالقوه عبارتند از:
- استرس : سطوح بالای استرس می تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند و به ایجاد یا بدتر شدن علائم زبان جغرافیایی کمک کند.
- کمبودهای تغذیه ای : کمبود ویتامین ها و مواد معدنی ضروری، مانند ویتامین های B و روی، ممکن است در شروع این بیماری نقش داشته باشد.
- اختلالات خود ایمنی و سایر شرایط التهابی : زبان جغرافیایی با بیماری های خود ایمنی مانند پسوریازیس و اگزما مرتبط است که شامل یک پاسخ ایمنی بیش از حد فعال است که می تواند باعث التهاب و آسیب بافت شود.
- دیابت نوع ۱ : برخی از مطالعات ارتباط بین زبان جغرافیایی و دیابت نوع ۱ را نشان می دهد که احتمالاً به دلیل عوامل ژنتیکی مشترک یا شباهت در پاسخ های ایمنی بدن است.
- اختلالات هورمونی : نوسانات در سطح هورمون، مانند آنچه در دوران بارداری یا یائسگی تجربه می شود، ممکن است باعث ایجاد علائم زبان جغرافیایی شود.
- آلرژی : آلرژی و حساسیت غذایی گاهی اوقات می تواند به صورت تغییر در ظاهر زبان ظاهر شود.
- ژنتیک : سابقه خانوادگی زبان جغرافیایی خطر ابتلا به این بیماری را در افراد افزایش می دهد.
تشخیص
زبان جغرافیایی اغلب به طور تصادفی در طول معاینات معمول توسط پزشکان یا دندانپزشکان تشخیص داده می شود. با این حال، برخی از افراد ممکن است به دلیل نگرانی از اینکه علائم آنها می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی تری مانند عفونت یا سرطان باشد، به دنبال درمان باشند. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص زبان جغرافیایی وجود ندارد. در عوض، تشخیص بر اساس سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی است و در عین حال سایر علل احتمالی را رد می کند.
سایر شرایط با ظاهر مشابه عبارتند از:
- سوختگی شیمیایی : صدمات ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خشن می تواند ظاهری مشابه زبان ایجاد کند.
- پسوریازیس : این اختلال خود ایمنی بر روی پوست تأثیر می گذارد، اما می تواند به صورت ضایعات پسوریازیس مانند روی زبان نیز ظاهر شود.
- عفونت قارچی مانند کاندیدیاز : عفونت قارچی ناشی از گونه های کاندیدا می تواند منجر به لکه های سفید و التهاب زبان شود.
- لیکن پلان : یک بیماری خود ایمنی که باعث ایجاد لکه های کوچک، بنفش یا سفید در دهان و سایر غشاهای مخاطی می شود.
- استوماتیت تماسی : حساسیت یا واکنش های آلرژیک به موادی مانند خمیر دندان می تواند باعث تحریک و تغییر در ظاهر زبان شود.
- سرطان دهان : اگرچه نادر است، اما برخی از انواع سرطان دهان ممکن است با علائمی مشابه زبان جغرافیایی ظاهر شوند.
در نتیجه، زبان جغرافیایی یک وضعیت بی ضرر است که بر ظاهر زبان افراد تأثیر می گذارد، اما هیچ خطر قابل توجهی برای سلامتی ندارد. در حالی که علت دقیق آن ناشناخته باقی مانده است، چندین نظریه برای توضیح وقوع آن ارائه شده است. تشخیص به تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی و در عین حال رد سایر علل احتمالی بستگی دارد.
درمان
اگر فرد مبتلا به این بیماری نسبت به غذاها، نوشیدنی‌ها یا موادی مانند تنباکو یا خمیردندان حساسیت داشته باشد، ممکن است بخواهد به آنچه که ضایعات او را تحریک می‌کند توجه داشته باشد و در صورت وجود بیماری یا شعله‌ور شدن از آنها اجتناب کند.
در مواردی که درد یا حساسیت مداوم مربوط به زبان جغرافیایی وجود دارد، پزشکان ممکن است درمان های مختلفی را توصیه کنند:
- کورتیکواستروئیدها: این داروها می توانند به کاهش التهاب و کاهش ناراحتی ناشی از این بیماری کمک کنند. آنها ممکن است به صورت موضعی بر روی نواحی آسیب دیده زبان اعمال شوند یا در موارد خاص به صورت خوراکی مصرف شوند.
- آنتی هیستامین ها: برخی از افراد دارای زبان جغرافیایی ممکن است از درمان های آنتی هیستامین بهره مند شوند، که می تواند به کاهش خارش و سایر علائم مرتبط با این بیماری کمک کند.
- بی حس کننده های موضعی یا عواملی که زبان را بی حس می کنند: این داروها می توانند با بی حس کردن نواحی آسیب دیده زبان، درد را به طور موقت تسکین دهند. آنها معمولاً در صورت نیاز مستقیماً روی ضایعات اعمال می شوند.
- دهان شویه های تسکین دهنده: دهانشویه های بدون نسخه حاوی مواد ضد عفونی کننده و ضد التهابی ممکن است به تسکین سوزش ناشی از زبان جغرافیایی کمک کنند. رعایت دستورالعمل های سازنده برای استفاده و مشورت با پزشک قبل از شروع درمان جدید ضروری است.
کلام پایانی
زبان جغرافیایی یک بیماری خوش خیم است که معمولا علائم خفیف ایجاد می کند یا حتی ممکن است بدون علامت باشد. تغییرات در ظاهر زبان می آیند و می روند اما منجر به آسیب دائمی به بافت زبان نمی شود. هیچ عواقب بلندمدتی برای سلامتی در ارتباط با زبان جغرافیایی وجود ندارد و خطر ابتلا به سایر شرایط را افزایش نمی دهد.
اگرچه تئوری هایی در مورد اینکه چرا مردم زبان جغرافیایی ایجاد می کنند وجود دارد، هیچ کدام به طور قطعی ثابت نشده اند. پزشک می تواند بیماری را بر اساس علائم تشخیص دهد. با این حال، ممکن است برای رد هر گونه شرایط زمینه ای که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد، آزمایش های بیشتری لازم باشد.
