اختلال شخصیت اسکیزوئید (PD) با فقدان احساسات و بی‌علاقگی به تعاملات اجتماعی توصیف می‌شود، در حالی که اختلال شخصیت اسکیزوتایپال شامل اعمال عجیب و غریب، باورهای غیرمعمول و دوره‌های کوتاه علائم شبیه روان‌پریشی است.
هر دو اختلال شخصیت اسکیزوئید و اسکیزوتایپال در گروه PD های A قرار می گیرند که مربوط به اسکیزوفرنی هستند اما دارای ویژگی های متمایز هستند. این اختلالات به جای توهمات و هذیان های شدید که در اسکیزوفرنی دیده می شود، با ویژگی های شخصیتی ثابت مشخص می شوند.
تجزیه و تحلیل دقیق تر اختلال شخصیت اسکیزوتایپال و اسکیزوتایپی برخی از ویژگی های مشترک، مانند کناره گیری اجتماعی و رفتارهای عجیب و غریب را نشان می دهد، اما همچنین تفاوت های آنها را برجسته می کند.
تفاوت بین اسکیزوئید و اختلال شخصیت اسکیزوتایپال چیست؟
به عنوان زیرشاخه‌های اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در درجه اول حول محور جدایی عاطفی و بی‌علاقگی اجتماعی می‌چرخد و اختلال شخصیت اسکیزوتایپال شامل رفتارهای غیرعادی‌تر، باورهای غیرمعمول و علائم گذرا شبه روان‌پریشی است.
در اینجا ویژگی های متمایز هر اختلال آورده شده است:
اسکیزوئید PD:
- افراد مبتلا به PD اسکیزوئید طیف محدودی از بیان عاطفی دارند و اغلب فعالیت های انفرادی را ترجیح می دهند. آنها اغلب به عنوان گوشه گیر، منزوی و از نظر احساسی دور توصیف می شوند.
- آنها معمولاً علاقه چندانی به ایجاد روابط نزدیک از جمله با اعضای خانواده ندارند و ممکن است از نظر عاطفی جدا یا نسبت به تعاملات اجتماعی بی تفاوت به نظر برسند.
- افراد مبتلا به PD اسکیزوئید معمولاً درجات مشابهی از تحریفات ادراکی یا شناختی را که در مبتلایان به اسکیزوفرنی مشاهده می شود، تجربه نمی کنند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال:
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپال شامل رفتار غیرعادی و باورهای غیرعادی یا تفکر جادویی است.
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ممکن است الگوهای گفتار، لباس یا رفتار عجیب و غریب یا غیرعادی داشته باشند.
- آنها همچنین ممکن است علائم گذرا شبه روان پریشی مانند پارانویا، تجربیات ادراکی غیرمعمول یا اعتقاد به تفکر جادویی را تجربه کنند.
- بر خلاف افراد مبتلا به PD اسکیزوئید، افراد مبتلا به PD اسکیزوتایپی ممکن است دوره های گذرا روان پریشی را تجربه کنند که به اندازه مواردی که در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دیده می شود، شدید یا پایدار نیست.
مطالعات طولانی مدت نشان داده است که ویژگی های PD های طیف اسکیزوفرنی در دوران نوجوانی نسبتاً ثابت می ماند (منبع مطلب).
کدام یک شدیدتر است: اسکیزوئید یا اسکیزوتایپال؟
وقتی صحبت از جدی بودن علائم می شود، افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی معمولاً طیف وسیع تری و علائم شدیدتری را در مقایسه با افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید تجربه می کنند.
در حالی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید ممکن است به دلیل رفتارشان با روابط و عملکرد روزانه خود دست و پنجه نرم کنند، معمولاً احساس ثابتی از خود دارند و احتمال کمتری دارد که دوره های روان پریشی کوتاه مدت داشته باشند.
از سوی دیگر، افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ممکن است با علائمی مانند پارانویا و تجربیات ادراکی منحصر به فرد مواجه شوند. این علائم می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی عملکرد آنها تأثیر بگذارد و ممکن است شانس ابتلا به بیماری های روانی جدی مانند اسکیزوفرنی را افزایش دهد (منبع مطلب).
آیا اختلالات اسکیزوئید و اسکیزوتایپی به طور متفاوتی درمان می شوند؟
PD اسکیزوئید و اختلال شخصیت اسکیزوتایپال معمولاً به طور متفاوتی درمان می شوند، اگرچه ممکن است در رویکردهای درمانی همپوشانی وجود داشته باشد.
در اینجا یک نمای کلی از نحوه برخورد با آنها وجود دارد:
اسکیزوئید PD:
- درمان PD اسکیزوئید اغلب شامل روان درمانی، به ویژه درمان شناختی رفتاری (CBT) یا درمان روان پویشی است. این درمان ها می تواند به افراد کمک کند تا افکار، احساسات و رفتارهای خود را کشف کنند، مهارت های اجتماعی را توسعه دهند و روابط را بهبود بخشند.
- گروه درمانی یا آموزش مهارت های اجتماعی نیز ممکن است برای افراد مبتلا به PD اسکیزوئید برای یادگیری و تمرین مهارت های تعامل اجتماعی در یک محیط حمایتی مفید باشد.
- دارو به طور کلی خط اول درمان برای PD اسکیزوئید در نظر گرفته نمی شود، اما اگر شرایطی مانند افسردگی یا اضطراب وجود داشته باشد، ممکن است تجویز شود.
اسکیزوئید معمولاً کمک بالینی دریافت نمی کنند مگر اینکه توسط عوامل خارجی مانند مداخله خانواده یا مسائل روانپزشکی مانند افسردگی تحریک شوند (منبع مطلب). آنها اغلب نیاز به انطباق رفتار خود را تشخیص نمی دهند و ممکن است مشکلات را بیرونی کنند و اغلب تقصیر درگیری ها را به گردن دیگران می اندازند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال:
- درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ممکن است شامل روان درمانی، از جمله CBT، روان درمانی، یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) باشد. این درمان‌ها می‌توانند به افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال کمک کنند تا علائم خود را مدیریت کنند، عملکرد اجتماعی را بهبود بخشند، و به الگوهای تفکر تحریف شده رسیدگی کنند.
- از آنجایی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ممکن است دوره های کوتاهی از روان پریشی یا افکار پارانوئید را تجربه کنند، ممکن است گاهی اوقات داروهای ضد روان پریشی تجویز شود. درمان دارویی ضد روان پریشی، به ویژه ریسپریدون (ریسپردال)، اثرات مثبتی در اکثر مطالعات بر روی افراد مبتلا به PD اسکیزوتایپال نشان داد. تیوتیکسین ( ناوان ) و اولانزاپین (Zyprexa، Zentiva) نیز اثرات مفیدی در کاهش علائم نشان دادند.
- خدمات حمایتی، مانند مدیریت پرونده یا توانبخشی حرفه ای، ممکن است برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال برای بهبود عملکرد کلی و کیفیت زندگی مفید باشد.
نحوه پیگیری تشخیص اسکیزوئید یا اسکیزوتایپی
اگر فکر می کنید مبتلا به PD اسکیزوئید یا اسکیزوتایپال هستید، یک قرار ملاقات با یک متخصص سلامت روان، مانند یک روانپزشک یا روانشناس، تعیین کنید . متخصص یک ارزیابی انجام خواهد داد که ممکن است شامل مصاحبه، پرسشنامه و مشاهده رفتار باشد.
تشخیص PD اسکیزوئید
در اینجا معیارهای تشخیصی برای PD اسکیزوئید همانطور که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-۵) ذکر شده است:
معیارهای تشخیص حداقل شامل چهار مورد از موارد زیر است:
- عدم تمایل یا لذت بردن از روابط نزدیک
- ترجیح فعالیت های انفرادی
- علاقه محدود یا اجتناب از تجارب جنسی
- تعداد کمی از فعالیت ها باعث لذت می شوند
- عدم وجود دوستان نزدیک یا افراد مورد اعتماد
- نسبت به ستایش یا انتقاد بی تفاوت به نظر می رسد
- سردی عاطفی، جدایی، یا عاطفه مسطح را نشان می دهد
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال
برای تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، حداقل پنج مورد از این علائم باید وجود داشته باشد که این اختلال معمولاً در اوایل بزرگسالی ظاهر می شود و در طول زمان ادامه می یابد.
- ایده های مرجع (تعبیر نادرست حوادث به عنوان داشتن معنای خاص و غیرعادی برای فرد)
- اضطراب و ناراحتی اجتماعی در موقعیت‌های اجتماعی که با آشنایی بهبود نمی‌یابد
- تجارب ادراکی غیر معمول، از جمله توهمات بدنی
- باورهای عجیب و غریب یا جادویی که با هنجارهای فرهنگی ناسازگار است
- فقدان دوستان صمیمی غیر از بستگان درجه یک
- رفتار یا ظاهر عجیب یا غیرعادی
- گفتار عجیب یا غریب، مانند جزئیات بیش از حد، استفاده استعاری از کلمات، یا ارجاعات مبهم
- عاطفه محدود یا نامناسب (بیان عاطفی)
- سوء ظن یا افکار پارانوئید
کلام پایانی
- اختلالات شخصیت اسکیزوئید و اسکیزوتایپی متعلق به گروهی از شرایط سلامت روانی هستند که به عنوان اختلالات شخصیت خوشه ای A شناخته می شوند که با طیف اسکیزوفرنی مرتبط هستند. این اختلالات با تمایل به کناره گیری اجتماعی و نشان دادن رفتار غیرعادی مشخص می شوند.
- جالب اینجاست که این اختلالات شخصیتی در واقع از خود اسکیزوفرنی شایعتر هستند. در ایالات متحده، تحقیقات نشان داده است که تقریباً ۹٪ از بزرگسالان ۲۰ ساله و بالاتر در طول زندگی خود به اختلال شخصیت اسکیزوفرنی مبتلا شده اند. به طور خاص، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی ۳.۹٪ از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد، در حالی که اختلال شخصیت اسکیزوئید ۳.۱٪ را تحت تأثیر قرار می دهد (منبع مطلب). اختلال شخصیت پارانوئید کمی شایع تر است و ۴.۳ درصد از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد.
- درمان اختلالات شخصیت اسکیزوئید و اسکیزوتایپی معمولاً شامل درمان با هدف رسیدگی به چالش‌های اجتماعی و بین فردی است که افراد مبتلا به این اختلالات اغلب با آن مواجه هستند. جستجوی حمایت می تواند تفاوت قابل توجهی در مدیریت علائم و بهبود کیفیت کلی زندگی برای کسانی که با این شرایط زندگی می کنند ایجاد کند.
