بیماری آلزایمر یک اختلال مغزی است که با گذشت زمان بدتر می شود. با تغییراتی در مغز که منجر به رسوب پروتئین های خاصی می شود. بیماری آلزایمر باعث کوچک شدن مغز و در نهایت مرگ سلول های مغز می شود. بیماری آلزایمر شایع ترین علت زوال عقل است. کاهش تدریجی حافظه، تفکر، رفتار و مهارت های اجتماعی. این تغییرات بر توانایی فرد برای عملکرد تأثیر می گذارد.
حدود ۶.۵ میلیون نفر در ایالات متحده ۶۵ ساله و بالاتر با بیماری آلزایمر زندگی می کنند. در این میان بیش از ۷۰ درصد ۷۵ سال به بالا هستند. از حدود ۵۵ میلیون نفر مبتلا به زوال عقل در سراسر جهان، ۶۰ تا ۷۰ درصد تخمین زده می شود که به بیماری آلزایمر مبتلا باشند.
علائم اولیه بیماری شامل فراموشی رویدادها یا مکالمات اخیر است. با گذشت زمان، به مشکلات جدی حافظه و از دست دادن توانایی انجام کارهای روزمره تبدیل می شود.
داروها ممکن است باعث بهبود یا کاهش پیشرفت علائم شوند. برنامه ها و خدمات می توانند به حمایت از افراد مبتلا به این بیماری و مراقبان آن ها کمک کنند.
در حال حاضربرای بیماری آلزایمرهیچ درمانی وجود ندارد. در مراحل پیشرفته، از دست دادن شدید عملکرد مغز می تواند باعث کم آبی، سوء تغذیه یا عفونت شود. این عوارض می تواند منجر به مرگ شود.
علائم بیماری آلزایمر
از دست دادن حافظه علامت اصلی بیماری آلزایمر است. علائم اولیه شامل مشکل در یادآوری رویدادها یا مکالمات اخیر است. اما حافظه بدتر می شود و علائم دیگر با پیشرفت بیماری ایجاد می شود.
در ابتدا، فردی که به بیماری آلزایمر مبتلا است ممکن است از مشکل در به خاطر سپردن چیزها و تفکر واضح آگاه باشد. با بدتر شدن علائم، یکی از اعضای خانواده یا دوستان ممکن است بیشتر متوجه این مسائل شود.
تغییرات مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر منجر به مشکلات فزاینده در موارد زیر می شود:
تاثیر بیماری آلزایمر بر حافظه
همه افراد گاهی اوقات دچار نقص حافظه می شوند، اما از دست دادن حافظه مرتبط با بیماری آلزایمر ادامه می یابد و بدتر می شود. با گذشت زمان، از دست دادن حافظه بر توانایی عملکرد در محل کار یا خانه تأثیر می گذارد.
افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است:
- جملات و سوالات را بارها و بارها تکرار کنند.
- مکالمات، قرارها یا رویدادها را فراموش کنند.
- اشیا و وسایل را در جاهای اشتباه قرار دهند، اغلب, آن ها را در مکان هایی قرار دهند که منطقی نیست.
- در جاهایی که قبلاً خوب می شناختند گم شوند.
- در نهایت نام اعضای خانواده و اشیاء روزمره را فراموش کنند.
- در یافتن کلمات مناسب برای اشیا، بیان افکار یا شرکت در مکالمات مشکل دارند.
تاثیر بیماری آلزایمر بر تفکر و استدلال
بیماری آلزایمر باعث ایجاد مشکل در تمرکز و تفکر به خصوص در مورد مفاهیم انتزاعی مانند اعداد می شود.
انجام بیش از یک کار به طور همزمان بسیار دشوار است. ممکن است مدیریت امور مالی، موجودی دسته چک و پرداخت به موقع صورت حساب ها چالش برانگیز باشد. در نهایت، یک فرد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است نتواند اعداد را تشخیص دهد و با آن ها کنار بیاید.
تاثیر بیماری آلزایمر بر تفکر و استدلال ,قضاوت و تصمیم گیری
بیماری آلزایمر باعث کاهش توانایی تصمیم گیری و قضاوت معقول در موقعیت های روزمره می شود. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در محیط‌های اجتماعی انتخاب‌های ضعیفی داشته باشد یا برای آب و هوای نامناسب لباس بپوشد. ممکن است پاسخگویی به مشکلات روزمره برای وی سخت تر شود. به عنوان مثال، فرد ممکن است نداند چگونه با سوختن غذا روی اجاق گاز برخورد کند یا هنگام رانندگی تصمیم بگیرد.
تاثیر بیماری آلزایمر بر برنامه ریزی و انجام کارها
برای افراد مبتلا به آلزایمر,فعالیت های معمولی که شمال انجام آن ها در چند مرحله ی پشت سر هم است, به چالش تبدیل می شود. این حالت ممکن است شامل برنامه ریزی و پختن یک غذا یا انجام یک بازی مورد علاقه باشد. در نهایت، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر پیشرفته, فراموش می کنند که چگونه کارهای اساسی مانند لباس پوشیدن و حمام کردن را انجام دهند.
تاثیر بیماری آلزایمر بر تغییرات در شخصیت و رفتار
تغییرات مغزی که در بیماری آلزایمر رخ می دهد می تواند بر خلق و خو و رفتارها تأثیر بگذارد. مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی
- از دست دادن علاقه به فعالیت ها
- کناره گیری اجتماعی
- نوسانات خلقی
- بی اعتمادی به دیگران
- خشم یا پرخاشگری
- تغییر در عادات خواب
- سرگردانی
- هذیان گویی، مانند باور به دزدیده شدن چیزی
- کاهش توانایی در انجام مهارت های از قبل کسب شده
علی رغم تغییرات عمده در حافظه و مهارت ها، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر می توانند برخی از مهارت ها را حتی با بدتر شدن علائم, حفظ کنند. مثلا ممکن است آن ها هنوز توانایی خوبی در خواندن یا گوش دادن به کتاب، گفتن داستان، به اشتراک گذاشتن خاطرات، آواز خواندن، گوش دادن به موسیقی، رقصیدن، کشیدن نقاشی، یا انجام کاردستی داشته باشند.
این مهارت‌ها ممکن است برای مدت طولانی‌تری حفظ شوند، زیرا توسط بخش‌هایی از مغز که در مراحل بعدی بیماری تحت تأثیر قرار می‌گیرند، کنترل می‌شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
تعدادی از شرایط می تواند منجر به از دست دادن حافظه یا سایر علائم زوال عقل شود. برخی از آن شرایط قابل درمان است. اگر نگران حافظه یا سایر مهارت های فکری خود هستید، با پزشک خود صحبت کنید.
اگر در مورد مهارت های فکری که در یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود مشاهده می کنید نگران هستید، در مورد نگرانی های خود صحبت کنید و از رفتن با هم برای صحبت از یک پزشک متخصص بهره بگیرید.
علل بیماری آلزایمر
علل دقیق بیماری آلزایمر به طور کامل شناخته نشده است. اما به بیان ساده، پروتئین های مغز مانند همیشه عمل نمی کنند. این کار سلول‌های مغزی را که نورون‌ها نیز نامیده می‌شوند مختل می‌کند و باعث ایجاد یک سری رویدادها می‌شود. نورون ها آسیب می بینند و ارتباط خود را با یکدیگر از دست می دهند. آن ها در نهایت می میرند.
دانشمندان بر این باورند که برای اکثر افراد، بیماری آلزایمر ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی است که در طول زمان بر مغز تأثیر می گذارد. در کمتر از ۱ درصد موارد، آلزایمر ناشی از تغییرات ژنتیکی خاصی است که تقریباً تضمین می کند که فرد به این بیماری مبتلا شود. در این موارد، بیماری معمولا در میانسالی شروع می شود.
ایجاد و پیشرفت بیماری آلزایمر سال ها قبل از ظهور اولین علائم شروع می شود. آسیب اغلب در ناحیه ای از مغز که حافظه را کنترل می کند شروع می شود. از دست دادن نورون ها در یک الگوی تا حدی قابل پیش بینی به سایر مناطق مغز گسترش می یابد. در مرحله آخر بیماری، مغز به طور قابل توجهی کوچک می شود.
محققان در تلاش برای درک علت بیماری آلزایمر بر نقش دو پروتئین متمرکز شده اند:
- پلاک ها: بتا آمیلوئید قطعه ای از یک پروتئین بزرگتر است. وقتی این قطعات روی هم جمع می‌شوند، به نظر می‌رسد که اثر سمی روی نورون‌ها دارند و ارتباط بین سلول‌های مغزی را مختل می‌کنند. این توده ها رسوبات بزرگتری به نام پلاک های آمیلوئید را تشکیل می دهند که شامل سایر بقایای سلولی نیز می شود.
- پروتئین‌ه تاو: پروتئین‌های تاو نقشی در پشتیبانی و سیستم انتقال داخلی سلول‌های مغز برای حمل مواد مغذی و سایر مواد ضروری دارند. در بیماری آلزایمر، پروتئین‌های تاو تغییر شکل می‌دهند و به ساختارهایی به نام درهم تنیده‌های نوروفیبریلاری تبدیل می‌شوند. این گره ها سیستم حمل و نقل را مختل می کنند و باعث آسیب به سلول ها می شوند.
عوامل خطر برای ابتلا به بیماری آلزایمر
سن
افزایش سن بزرگترین عامل خطر شناخته شده برای بیماری آلزایمر است. آلزایمر بخشی از پیری معمولی نیست. اما با افزایش سن، احتمال ابتلا به آن افزایش می یابد.
یک مطالعه نشان داد که در هرسال, به ازای هر ۱۰۰۰ نفر, ۴ نفر بیمار جدید مبتلا به آلزایمر در در سنین ۶۵ تا ۷۴ سال وجود دارد. برای افراد ۸۵ سال و بالاتر، ۷۶ تشخیص جدید در هر ۱۰۰۰ نفر وجود داشت.
سابقه خانوادگی و ژنتیک
اگر یکی از بستگان درجه یک یعنی پدر ,مادر یا خواهر و برادر شما, به این بیماری مبتلا باشد، خطر ابتلا به آلزایمر تا حدودی بیشتر است. اینکه چگونه ژن‌ها در میان خانواده‌ها بر خطر تأثیر می‌گذارند تا حد زیادی توضیح داده نشده است و عوامل ژنتیکی احتمالاً پیچیده هستند.
یک عامل ژنتیکی بهتر درک شده، نوعی از ژن آپولیپوپروتئین E (APOE) است. نوعی از ژن، APOE e4، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می دهد. حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از جمعیت دارای یک APOE e4 هستند. اما برخی افراد مبتلا به این نوع از ژن, به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند, نه همهی آن ها.
دانشمندان تغییرات نادری را در سه ژن یافته اند که عملاً تضمین می کند فردی که یکی از آن ها را به ارث می برد به آلزایمر مبتلا شود. اما این تغییرات کمتر از ۱ درصد افراد مبتلا به آلزایمر را تشکیل می دهند.
سندرم داون
بسیاری از افراد مبتلا به سندرم داون, به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند. این احتمالاً مربوط به داشتن سه نسخه از کروموزوم ۲۱ است. کروموزوم ۲۱ ژنی است که در تولید پروتئین نقش دارد و منجر به ایجاد بتا آمیلوئید می شود. قطعات بتا آمیلوئید می توانند به پلاک در مغز تبدیل شوند. علائم معمولا در افراد مبتلا به سندرم داون ۱۰ تا ۲۰ سال زودتر از دیگر افراد ظاهر می شود.
جنسیت
به طور کلی تعداد زنان مبتلا به این بیماری بیشتر است زیرا آن ها به طور میانگین بیشتر از مردان عمر کنند.
اختلال شناختی خفیف
فردی که دارای اختلال شناختی خفیف (Mild Cognitive Impairment ) است، کاهش حافظه یا سایر مهارت‌های فکری دارد که بیشتر از حد معمول برای سن فرد است. اما این کاهش مانع از عملکرد فرد در محیط های اجتماعی یا کاری نمی شود.
با این حال، افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف در معرض خطر قابل توجهی برای ابتلا به زوال عقل هستند. هنگامی که اختلال شناختی خفیف عمدتاً بر حافظه تأثیر می گذارد، احتمال پیشرفت این بیماری به زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر بیشتر است. تشخیص اختلال شناختی خفیف به افراد این شانس را می‌دهد که تمرکز بیشتری روی تغییرات سبک زندگی سالم داشته باشند و استراتژی‌هایی برای جبران از دست دادن حافظه داشته باشند. آن ها همچنین می توانند قرار ملاقات های منظم تر و بییشتری با پزشک خود برای پیگیری پیشرفت بیماری داشته باشند.
ضربه به سر
چندین مطالعه بزرگ نشان داد که افراد ۵۰ ساله یا بالاتر که آسیب مغزی تروماتیک (traumatic brain injury) داشتند، خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر بیشتری دارند. این خطر در افراد مبتلا به آسیب مغزی تروماتیک شدیدتر و چندگانه حتی بیشتر است. برخی از مطالعات نشان دادند که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در شش ماه تا دو سال اول پس از آسیب, بیشتر باشد.
آلودگی هوا
مطالعات انجام شده بر روی حیوانات نشان داده است که ذرات آلودگی هوا می توانند تجزیه سیستم عصبی را تسریع کنند. و مطالعات انسانی نشان داده است که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا ( به ویژه آلودگی ناشی از اگزوز در ترافیک و سوزاندن چوب) با خطر بیشتر زوال عقل مرتبط است.
مصرف زیاد الکل
مدتهاست که می دانیم نوشیدن مقادیر زیاد الکل باعث تغییرات مغزی می شود. چندین مطالعه و بررسی بزرگ نشان داد که اختلالات مصرف الکل با افزایش خطر زوال عقل – به ویژه زوال عقل زودرس – مرتبط است.
الگوهای خواب ضعیف
تحقیقات نشان داده است که الگوهای بد خواب، مانند مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب (ماندن در وضعیت و یک پوزیشن برای مدت طولانی درخواب)، با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است.
سبک زندگی و سلامت قلب
تحقیقات نشان داده است که همان عوامل خطر ساز برای ایجاد بیماری قلبی نیز ممکن است خطر زوال عقل را افزایش دهد. مشخص نیست که آیا این عوامل با بدتر کردن تغییرات آلزایمر در مغز یا منجر به تغییرات عروقی مغز، خطر زوال عقل را افزایش می‌دهند. آن ها عبارتند از:
- عدم ورزش
- چاقی
- سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت نوع ۲ کنترل نشده
این عوامل همگی قابل تغییر هستند. بنابراین، تغییر عادات سبک زندگی می تواند تا حدودی خطر شما را تغییر دهد. به عنوان مثال، ورزش منظم و یک رژیم غذایی سالم کم چرب و غنی از میوه ها و سبزیجات با کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است.
یادگیری در طول زندگی و فعالیت های اجتماعی
مطالعات نشان داده اند که معاشرت و درگیر شدن در فعالیت هایی که ذهن را در طول زندگی تحریک می کند می تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهد. سطح تحصیلات پایین (کمتر از تحصیلات دبیرستانی) به نظر می رسد یک عامل خطر برای بیماری آلزایمر باشد.
عوارض بیماری آلزایمر
علائم آلزایمر مانند از دست دادن حافظه، از دست دادن زبان، اختلال در قضاوت و سایر تغییرات مغزی می تواند مدیریت سایر شرایط سلامتی را دشوارتر کند. فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است :
- نتواند به کسی در مورد درد خود بگوید.
- نتواند علائم یک بیماری دیگر را توضیح دهد.
- نتواند یک برنامه درمانی را دنبال کنید.
- نتواند عوارض دارو را توضیح دهید.
همانطور که بیماری آلزایمر به آخرین مراحل خود می رود، تغییرات مغزی شروع به تأثیرگذاری بر عملکردهای فیزیکی می کند. این تغییرات می تواند بر توانایی بلع (قورت دادن غذا)، تعادل و کنترل حرکات روده و مثانه تأثیر بگذارد. این اثرات می تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی شوند, مانند:
- استنشاق غذا یا مایعات به داخل ریه ها
- آنفولانزا، ذات الریه و سایر عفونت ها
- پرت شدن و افتادن
- شکستگی
- زخم بستر
- تغذیه نامناسب یا کم آبی بدن
- یبوست یا اسهال
- مشکلات دندانی مانند زخم دهان یا پوسیدگی دندان
پیشگیری از بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر یک بیماری قابل پیشگیری نیست. با این حال، تعدادی از عوامل خطر سبک زندگی را می توان اصلاح کرد.
شواهد نشان می دهد که انجام اقداماتی برای کاهش خطر بیماری قلبی عروقی ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را نیز کاهش دهد.
پیروی از انتخاب های سبک زندگی سالم برای قلب که ممکن است خطر زوال عقل را کاهش دهد عبارتند از:
- به طور منظم تمرین ورزشی انجام دهید.
- از رژیم غذایی حاوی محصولات تازه، روغن های سالم و غذاهای کم چربی اشباع شده مانند رژیم مدیترانه ای استفاده کنید.
- دستورالعمل های درمانی را برای مدیریت فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا دنبال کنید.
- اگر سیگار می کشید، از پزشک خود برای ترک آن کمک بخواهید.
یک مطالعه بزرگ و طولانی مدت که در فنلاند انجام شد نشان داد که ایجاد تغییرات در سبک زندگی به کاهش زوال شناختی در بین افرادی که در معرض خطر زوال عقل بودند کمک می کند. به افراد شرکت کننده در این مطالعه جلسات فردی و گروهی داده شد که بر رژیم غذایی، ورزش و فعالیت های اجتماعی متمرکز بود.
در مطالعه دیگری که در استرالیا انجام شد، به افرادی که در معرض خطر زوال عقل بودند جلسات آموزش در مورد رژیم غذایی، ورزش و سایر تغییرات سبک زندگی داده شد. آن ها بعد از یک، دو و سه سال نتایج بهتری در تست های شناختی در مقایسه با افرادی که این آموزش ها را دریافت نکرده بودند, داشتند.
مطالعات دیگر نشان داده‌اند که استفاده از مغز و درگیر ماندن از نظر ذهنی و اجتماعی با حفظ مهارت‌های تفکر در مراحل بعدی زندگی و کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است. این شامل رفتن به رویدادهای اجتماعی، خواندن، رقصیدن، بازی های رومیزی، خلق آثار هنر، نواختن ساز و فعالیت های دیگر است.
تا این جا مطالبی کلی در مورد بیماری آلزایمر ارائه شد, حالا به بررسی دقیق تر برخی موارد مهم تر در مورد بیماری آلزایمر می پردازیم.
مراحل مختلف آلزایمر چیست و چگونه آن ها را تشخیص داد؟
بیماری آلزایمر می تواند بیش از یک دهه طول بکشد پس بهتر است آگاه باشید که چه نوع رفتارهایی در هر یک از مراحل با پیشرفت بیماری رایج است.
بیماری آلزایمر به کندی رشد می کند و به تدریج در طی چندین سال بدتر می شود. در نهایت، بیماری آلزایمر بیشتر نواحی مغز شما را تحت تاثیر قرار می دهد. حافظه، تفکر، قضاوت، زبان، توانایی حل مسئله، شخصیت و حرکت همگی می توانند تحت تاثیر این بیماری باشند.
پنج مرحله مرتبط با بیماری آلزایمر وجود دارد: بیماری آلزایمر پیش بالینی، اختلال شناختی خفیف ناشی از بیماری آلزایمر، زوال عقل خفیف ناشی از بیماری آلزایمر، زوال عقل متوسط به دلیل بیماری آلزایمر و زوال عقل شدید ناشی از بیماری آلزایمر.
زوال عقل اصطلاحی است که برای توصیف گروهی از علائم استفاده می شود که توانایی های فکری و اجتماعی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد تا در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند.
پنج مرحله آلزایمر می تواند به شما در درک آن چه ممکن است اتفاق بیفتد کمک کند، اما مهم است که بدانید این مراحل فقط کلی هستند. این بیماری یک روند مداوم است. هر فردی تجربه متفاوتی با آلزایمر و علائم آن دارد.
بیماری آلزایمر پیش بالینی
بیماری آلزایمر خیلی قبل از آشکار شدن علائم شروع می شود. این مرحله بیماری آلزایمر پیش بالینی نامیده می شود و معمولاً فقط در محیط های تحقیقاتی شناسایی می شود. در این مرحله نه شما علائمی را متوجه خواهید شد و نه اطرافیانتان.
این مرحله از آلزایمر می‌تواند سال‌ها، شاید حتی دهه‌ها ادامه داشته باشد. اگرچه شما هیچ تغییری را متوجه نخواهید شد، اما فناوری‌های جدید تصویربرداری اکنون می‌توانند رسوبات پروتئینی به نام آمیلوئید بتا را شناسایی کنند که نشانه بیماری آلزایمر است. توانایی شناسایی این رسوبات اولیه ممکن است به ویژه برای آزمایشات بالینی و در آینده با توسعه درمان های جدید برای بیماری آلزایمر مهم باشد.
نشانگرهای زیستی دیگرهمان اقداماتی هستند که می تواند نشان دهنده افزایش خطر بیماری آلزایمر باشد. این نشانگرهای زیستی را می توان برای حمایت از تشخیص بیماری آلزایمر، معمولاً پس از ظاهر شدن علائم استفاده کرد.
آزمایشات ژنتیکی همچنین می تواند به شما بگوید که آیا شما در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، به ویژه بیماری آلزایمر زودرس هستید یا خیر. این آزمایش‌ها برای همه توصیه نمی‌شود، اما شما و پزشکتان می‌توانید درباره اینکه آیا آزمایش ژنتیکی ممکن است برای شما مفید باشد یا خیر صحبت کنید.
همانند تکنیک‌های جدیدتر تصویربرداری، نشانگرهای زیستی و آزمایش‌های ژنتیکی با توسعه درمان‌های جدید برای بیماری آلزایمر اهمیت بیشتری خواهند یافت.
اختلال شناختی خفیف (MCI) به دلیل بیماری آلزایمر
افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف تغییرات خفیفی در حافظه و توانایی تفکر خود دارند. این تغییرات هنوز آن قدر مهم نیستند که بر کار یا روابط تأثیر بگذارند. افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف ممکن است در مورد اطلاعاتی که معمولاً به راحتی به خاطر سپرده می شوند، مانند مکالمات، رویدادهای اخیر یا قرار ملاقات ها، دچار نقص حافظه شوند.
افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف ممکن است در قضاوت در مورد زمان مورد نیاز برای یک کار نیز مشکل داشته باشند، یا ممکن است در قضاوت صحیح تعداد یا توالی مراحل مورد نیاز برای تکمیل یک کار مشکل داشته باشند. توانایی تصمیم گیری صحیح می تواند برای افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف سخت تر شود.
همه افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف به بیماری آلزایمر مبتلا نیستند. اختلال شناختی خفیف اغلب بر اساس بررسی علائم و قضاوت حرفه ای پزشک تشخیص داده می شود. اما در صورت لزوم، روش های مشابهی که برای شناسایی بیماری آلزایمر پیش بالینی استفاده می شود می تواند به تعیین اینکه آیا اختلال شناختی خفیف به دلیل بیماری آلزایمر است یا چیز دیگر, کمک می کند.
زوال عقل خفیف ناشی از بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر اغلب در مرحله زوال عقل خفیف تشخیص داده می شود، زمانی که برای خانواده و پزشکان مشخص می شود که فرد در حافظه و تفکر مشکل قابل توجهی دارد که بر عملکرد روزانه تأثیر می گذارد.
در مرحله زوال عقل خفیف، افراد ممکن است تجربه کنند:
- از دست دادن حافظه وقایع اخیر: افراد ممکن است در به خاطر سپردن اطلاعات تازه آموخته شده مشکل خاصی داشته باشند و بارها و بارها یک سوال را بپرسند.
- مشکل در حل مسئله، وظایف پیچیده و قضاوت صحیح: برنامه ریزی یک رویداد خانوادگی یا متعادل کردن یک دسته چک ممکن است طاقت فرسا شود. بسیاری از مردم دچار نقص در قضاوت می شوند، مانند هنگام تصمیم گیری مالی.
- تغییرات در شخصیت: افراد ممکن است مطیع یا گوشه گیر شوند – به ویژه در موقعیت های چالش برانگیز اجتماعی – یا تحریک پذیری یا عصبانیت غیر مشخصی از خود نشان دهند. کاهش انگیزه برای انجام وظایف نیز رایج است.
- مشکل در سازماندهی و بیان افکار: یافتن کلمات مناسب برای توصیف اشیا یا بیان واضح ایده ها به طور فزاینده ای چالش برانگیز می شود.
- گم شدن یا جا انداختن وسایل: افراد در یافتن راه خود حتی در مکان‌های آشنا مشکل فزاینده‌ای دارند. گم کردن یا جا انداختن اشیا از جمله اقلام ارزشمند نیز امری عادی است.
زوال عقل متوسط ناشی از بیماری آلزایمر
در مرحله زوال عقل متوسط بیماری آلزایمر، افراد بیشتر دچار سردرگمی و فراموشی می شوند و نیاز به کمک بیشتر برای فعالیت های روزانه و مراقبت از خود دارند.
افراد مبتلا به مرحله زوال عقل متوسط بیماری آلزایمر ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- به طور فزاینده ای قضاوت ضعیف و سردرگمی عمیق نشان دهید. افراد موقعیت مکانی، روز هفته یا فصل را اشتباه می گیرند. آن ها ممکن است اعضای خانواده یا دوستان نزدیک را با یکدیگر اشتباه بگیرند یا غریبه ها را با خانواده اشتباه بگیرند.
- آن ها ممکن است سرگردان باشند، احتمالاً در جستجوی محیطی که احساس آشنایی بیشتری داشته باشند. این مشکلات باعث می‌شود که تنها گذاشتن افرادی که در مرحله زوال عقل متوسط هستند, خطرناک باشد.
- از دست دادن حافظه بیشتری را نسبت به قبل تجربه کنند. افراد ممکن است جزئیات تاریخچه شخصی خود را فراموش کنند، مانند آدرس یا شماره تلفن خود، یا محل تحصیلشان در مدرسه. آن ها داستان های مورد علاقه خود را تکرار می کنند یا داستان هایی می سازند تا شکاف های حافظه را پر کنند.
- برای برخی از فعالیت های روزانه به کمک نیاز دارند. ممکن است برای انتخاب لباس مناسب برای موقعیت یا آب و هوا و حمام کردن، نظافت، استفاده از حمام یا دستشویی و سایر مراقبت‌های شخصی نیاز به کمک باشد. برخی از افراد گه گاه کنترل مثانه یا حرکات روده خود را از دست می دهند (دچار بی اختیاری ادرار یا مدفوع می شوند)
- دستخوش تغییرات قابل توجهی در شخصیت و رفتار می شوند. در مرحله زوال عقل متوسط غیرعادی نیست که افراد دچار سوء ظن بی‌اساس شوند – برای مثال، متقاعد شدن این که دوستان، خانواده یا پرستاران از آن ها دزدی می‌کنند یا اینکه همسرشان رابطه نامشروع دارد. برخی دیگر ممکن است چیزهایی را ببینند یا بشنوند که واقعاً وجود ندارند.
- افراد اغلب بی قرار یا آشفته می شوند، به خصوص در اواخر روز. برخی از افراد ممکن است رفتار فیزیکی پرخاشگرانه داشته باشند.
زوال عقل شدید ناشی از بیماری آلزایمر
در مرحله پایانی این بیماری که زوال عقل شدید ناشی از بیماری آلزایمر نامیده می شود، عملکرد ذهنی همچنان رو به کاهش است و این بیماری تأثیر فزاینده ای بر حرکت و توانایی های فیزیکی دارد.
در اواخر مرحله زوال عقل شدید ناشی از بیماری آلزایمر، افراد ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- توانایی برقراری ارتباط منسجم را از دست بدهند. یک فرد دیگر نمی تواند صحبت کند یا به روش های منطقی صحبت کند، اگرچه ممکن است گاهی کلمات یا عباراتی را بیان کند.
- به کمک روزانه با مراقبت شخصی نیاز دارند. این شامل کمک کامل به غذا خوردن، لباس پوشیدن، استفاده از حمام, دستشویی و سایر کارهای مراقبت از خود است.
- کاهش توانایی های بدنی را تجربه کنند. ممکن است فرد بدون کمک دیگران نتواند راه برود، سپس نتواند بنشیند یا سر خود را بدون حمایت نگه دارد. ماهیچه ها ممکن است سفت شوند و رفلکس ها غیر طبیعی شوند. در نهایت، فرد توانایی بلع و کنترل عملکرد مثانه و روده را از دست می دهد.
میزان پیشرفت در مراحل بیماری آلزایمر
سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر بسیار متفاوت است. به طور متوسط، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر بین ۳ تا ۱۱ سال پس از تشخیص زندگی می کنند، اما برخی از آنها ۲۰ سال یا بیشتر زنده می مانند. درجه اختلال بیماری (که در بالا به آن اشاره شد) می تواند امید به زندگی را تعیین کند. عوامل خطر عروقی درمان نشده مانند فشار خون بالا با سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر همراه است.
ذات الریه یک علت شایع مرگ در بیماران مبتلا به آلزایمر است زیرا اختلال در بلع باعث می شود غذا یا نوشیدنی وارد ریه ها شود، جایی که عفونت می تواند شروع شود. سایر علل شایع مرگ عبارتند از کم آبی بدن، سوء تغذیه، زمین خوردن و سایر عفونت ها.
نحوه تشخیص بیماری آلزایمر
برای تشخیص زوال عقل آلزایمر، پزشکان آزمایش هایی را برای ارزیابی اختلال حافظه و سایر مهارت های تفکر، قضاوت در مورد توانایی های عملکردی و شناسایی تغییرات رفتاری انجام می دهند. آنها همچنین یک سری آزمایشات را برای رد سایر علل احتمالی اختلال انجام می دهند.
زوال عقل آلزایمر را می توان به روش های مختلفی تشخیص داد. اغلب، آلزایمر از طریق معاینه پزشک تشخیص داده می شود. آن ها علائم و نشانه های شما را ارزیابی می کنند و چندین آزمایش انجام می دهند. آنها ممکن است با دوستان و اعضای خانواده صحبت کنند تا در مورد علائم و رفتار بیشتر اطاعات کسب کنند.
تشخیص دقیق آلزایمر، رایج ترین نوع زوال عقل، مهم است. تشخیص صحیح اولین قدم مهم در جهت دریافت درمان مناسب، مراقبت، آموزش خانواده و برنامه ریزی برای آینده است.
علائم و نشانه های اولیه زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر:
- اختلال حافظه، مانند مشکل در به خاطر سپردن وقایع
- مشکل در تمرکز، برنامه ریزی یا حل مسئله
- مشکلات در انجام کارهای روزانه در خانه یا محل کار، مانند نوشتن یا استفاده از ظروف برای غذا خوردن (مانند قاشق و چنگال و غیره)
- سردرگمی در تشخیص مکان یا گذشت زمان
- داشتن مشکلات بصری یا فضایی، مانند عدم درک مسافت در رانندگی، گم شدن یا گذاشتن وسایل در جاهای اشتباه
- مشکلات زبانی، مانند مشکلات در یافتن کلمات یا کاهش واژگان در گفتار یا نوشتار
- استفاده از قضاوت ضعیف در تصمیم گیری ها
- کناره گیری از رویدادهای کاری یا مشارکت های اجتماعی
- تغییرات خلق و خو، مانند افسردگی یا سایر تغییرات رفتاری و شخصیتی
زوال عقل آلزایمر می تواند چندین جنبه از زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار دهد.
هنگامی که علائم هشدار دهنده زوال عقل آلزایمر ظاهر می شود، مهم است که یک تشخیص سریع و دقیق داشته باشید.
تشخیص زوال عقل آلزایمر
برای تشخیص زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر، یک پزشک آموزش دیده در زمینه بیماری های مغزی (مغز و اعصاب) یا یک پزشک آموزش دیده برای درمان افراد مسن (متخصص سالمندان) علائم، سابقه پزشکی، سابقه دارویی شما را بررسی می کند و با فردی که شما را به خوبی می شناسد مصاحبه می کند. پزشک شما همچنین یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و چندین آزمایش دیگر انجام می دهد.
در طول قرار ملاقات، پزشک شما موارد زیر را ارزیابی خواهد کرد:
- این که آیا حافظه یا مهارت های تفکر (شناختی) شما دچار اختلال شده است یا نه.
- در شخصیت یا رفتارتان تغییراتی ایجاد شده است یا نه.
- میزان اختلال یا تغییر در حافظه یا تفکر شما چقدر است.
- چگونه مشکلات فکری شما بر توانایی شما برای عملکرد در زندگی روزمره تأثیر می گذارد.
- علت علائم شما.
پزشکان ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی اضافی، آزمایش‌های تصویربرداری مغزی را تجویز کند یا شما را برای آزمایش دقیق حافظه ارجاع دهد. این آزمایش‌ها می‌توانند اطلاعات مفیدی را برای تشخیص، از جمله رد سایر بیماری‌هایی که باعث علائم مشابه می‌شوند، در اختیار پزشک قرار دهند.
رد سایر شرایط
پزشکان یک ارزیابی فیزیکی انجام می‌دهند و بررسی می‌کنند که آیا سایر شرایط سلامتی که می‌تواند باعث علائم یا ایجاد علائم شما شود، مانند علائم سکته‌های قبلی، بیماری پارکینسون، افسردگی، آپنه خواب یا سایر شرایط پزشکی، دارید یا نه.
ارزیابی مشکلات حافظه و سایر علائم
برای ارزیابی علائم، ممکن است پزشک از شما بخواهد به سوالات پاسخ دهید یا وظایف مرتبط با مهارت های شناختی خود را انجام دهید، مانند حافظه، تفکر انتزاعی، حل مسئله، استفاده از زبان و مهارت های مرتبط.
- تست وضعیت ذهنی شما: پزشک ممکن است تست های وضعیت ذهنی را برای آزمایش مهارت های تفکر (شناختی) و حافظه شما انجام دهد. پزشکان از نمرات این تست ها برای ارزیابی میزان اختلال شناختی شما استفاده می کنند.
- تست های عصب روانشناسی: شما ممکن است توسط یک متخصص آموزش دیده در زمینه بیماری های مغزی و سلامت روان (عصب روانشناس) ارزیابی شوید. ارزیابی می تواند شامل تست های گسترده ای برای ارزیابی حافظه و مهارت های تفکر (شناختی) شما باشد. این آزمایش‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دهند که آیا شما دچار زوال عقل هستید یا خیر، و آیا می‌توانید با خیال راحت کارهای روزانه مانند مصرف داروها را طبق برنامه و مدیریت امور مالی خود انجام دهید. آن ها اطلاعاتی را در مورد کارهایی که هنوز می توانید انجام دهید و همچنین آنچه ممکن است از دست داده باشید ارائه می دهند. این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند ارزیابی کنند که آیا افسردگی ممکن است باعث علائم شما شود یا خیر.
- مصاحبه با دوستان و خانواده: پزشکان ممکن است از اعضای خانواده یا دوستانتان درباره شما و رفتارتان سؤالاتی بپرسند.
پزشکان به دنبال جزئیاتی هستند که با سطح عملکرد قبلی شما همخوانی ندارد. عضو خانواده یا دوست شما اغلب می تواند توضیح دهد که چگونه مهارت های فکری (شناختی)، توانایی های عملکردی و رفتارهای شما در طول زمان تغییر کرده است.
این سری از ارزیابی های بالینی، معاینه فیزیکی و پارامترهای دیگر مانند سن و مدت زمان علائم پیشرونده, اغلب اطلاعات کافی برای تشخیص زوال عقل آلزایمر در اختیار پزشکان قرار می دهد. با این حال، زمانی که تشخیص واضح نیست، پزشکان ممکن است نیاز به تجویز آزمایش‌های اضافی داشته باشند.
تست های آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری آلزایمر
ممکن است تست های آزمایشگاهی برای رد سایر اختلالاتی که باعث ایجاد برخی علائم مشابه با زوال عقل آلزایمر می‌شوند، مانند اختلال تیروئید یا کمبود ویتامین B-12 براش ام تجویز شود.
ممکن است پزشک معاینه مایع مغزی نخاعی را برای کمک به تشخیص توصیه کند. پروتئین های آمیلوئید و تاو را می توان در مایع مغزی نخاعی اندازه گیری کرد. نسبت این پروتئین ها می تواند به تعیین وجود آلزایمر کمک کند. در بیشتر موارد بیماری آلزایمر، معاینه مایع مغزی نخاعی ضروری نیست، اما در موارد غیر معمول یا به سرعت پیشرونده ممکن است مفید باشد.
تصویربرداری مغز
زوال عقل آلزایمر ناشی از از دست دادن (تخریب) پیشرونده سلول های مغز است. این انحطاط ممکن است به طرق مختلف در اسکن مغز خود را نشان دهد.
با این حال، این اسکن ها به تنهایی برای تشخیص کافی نیستند. اسکن‌ها برای تشخیص این بیماری استفاده نمی‌شوند، زیرا در آن چه که پزشکان تغییرات طبیعی مرتبط با سن در مغز و تغییرات غیرطبیعی را در نظر می‌گیرند، همپوشانی وجود دارد.
با این حال، تصویربرداری مغز می تواند کمک کند که:
- علل دیگر مانند خونریزی، تومورهای مغزی یا سکته را رد کنند.
- بین انواع مختلف بیماری دژنراتیو مغزی تمایز قائل شوند.
- در مورد درجه زوال عقل تصمیم گیری کنند.
فناوری های تصویربرداری مغزی که اغلب مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): ام آر آی از امواج رادیویی و آهنرباهای قدرتمند برای ایجاد نمای دقیق از مغز شما استفاده می کند.
- توموگرافی کامپیوتری (CT): سی تی اسکن از اشعه ایکس برای به دست آوردن تصاویر مقطعی از مغز شما استفاده می کند.
- توموگرافی گسیل پوزیترون (PET): اسکن PET از یک ماده رادیواکتیو به نام ردیاب برای تشخیص مواد در بدن استفاده می کند. انواع مختلفی از اسکن PET وجود دارد. متداول ترین اسکن PET اسکن PET فلورودوکسی گلوکز (FDG) است. این اسکن می تواند مناطق مغزی با کاهش متابولیسم گلوکز را شناسایی کند. الگوی تغییر متابولیسم می تواند بین انواع مختلف بیماری دژنراتیو مغز تمایز قائل شود.
اسکن‌های PET اخیراً ساخته شده‌اند که خوشه‌هایی از پروتئین‌های آمیلوئید (پلاک‌ها) یا تاو (درهم‌تنیدگی‌های نوروفیبریلاری) را که با زوال عقل آلزایمر مرتبط هستند، شناسایی می‌کند. این نوع اسکن‌های PET معمولاً در محیط تحقیقاتی استفاده می‌شوند.
تشخیص بیماری آلزایمردر آینده
محققان در حال کار بر روی روش های جدیدی برای تشخیص زودهنگام زوال عقل آلزایمر هستند. آزمایش‌های جدید ممکن است بتوانند بیماری را زمانی که علائم بسیار خفیف یا حتی قبل از شروع علائم هستند، تشخیص دهند. در حال حاضر، محققان در حال توسعه آزمایش‌هایی هستند که آمیلوئید یا تاو را در خون اندازه‌گیری می‌کنند. این آزمایشات امیدوارکننده هستند و ممکن است برای تعیین اینکه چه کسانی در معرض خطر زوال عقل آلزایمر هستند و اینکه آیا آلزایمر علت زوال عقل فرد است یا خیر، مورد استفاده قرار گیرد.
دانشمندان در حال بررسی چندین نشانگر بیماری و تست های تشخیصی هستند. این نشانگرهای زیستی شامل ژن‌ها و پروتئین‌ها از جمله تاو مرتبط با آلزایمر است. تست های تصویربرداری جدید نیز در حال توسعه هستند. این ها ممکن است به شما کمک کند که آیا شما به زوال عقل آلزایمر مبتلا هستید و بیماری شما چقدر پیشرفت کرده است. با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد این آزمایشات ضروری است.
مزایای تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر
هنگامی که شما یا یکی از اعضای خانواده ی شما مشکل حافظه دارند، باید با یک پزشک متخصص ملاقات داشته باشید. برخی از افراد, علائم خود را پنهان می کنند یا اعضای خانواده آن ها را پوشش می دهند. مقابله با زیان هایی که زوال عقل آلزایمر می تواند به همراه داشته باشد، می تواند دشوار باشد. این ها می تواند شامل از دست دادن استقلال و توانایی های رانندگی باشد.
در حالی که هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، تشخیص زودهنگام هنوز می تواند مفید باشد. دانستن اینکه چه کاری می توانید انجام دهید به همان اندازه مهم است که بدانید چه کاری نمی توانید انجام دهید. اگر بیماری قابل درمان دیگری باعث مشکلات حافظه شود، پزشکان می توانند درمان را شروع کنند.
برای مبتلایان به زوال عقل آلزایمر، پزشکان می توانند مداخلات دارویی و غیردارویی را برای مدیریت علائم ارائه دهند. پزشکان اغلب داروهایی را تجویز می کنند که ممکن است کاهش حافظه و سایر مهارت های شناختی را کاهش دهد. همچنین ممکن است بتوانید در آزمایشات بالینی شرکت کنید.
همچنین، پزشکان می‌توانند به شما و مراقبانتان درباره راه کارهایی برای ایمن‌تر کردن خانه‌تان، ایجاد برنامه‌های روتین، برنامه‌ریزی فعالیت‌ها و مدیریت تغییرات در مهارت‌ها برای کاهش تأثیر زوال عقل آلزایمر بر زندگی روزمره آموزش دهند.
تشخیص زودهنگام همچنین به شما، خانواده و مراقبانتان کمک می کند تا برای آینده برنامه ریزی کنید. شما این شانس را خواهید داشت که در مورد تعدادی از مسائل تصمیم گیری آگاهانه داشته باشید، مانند:
- خدمات و برنامه های اجتماعی مناسب
- گزینه هایی برای مراقبت ها در خانه
- برنامه ریزی برای رسیدگی به مسائل مالی
- انتظارات برای مراقبت های آینده و تصمیمات پزشکی
وقتی یک پزشک به شما و اعضای خانواده‌تان درباره تشخیص آلزایمر می‌گوید، به شما کمک می‌کند تا دمانس آلزایمر را درک کنید، به سؤالات پاسخ دهید و توضیح دهید که چه انتظاری دارید. تیم مراقبت شما می تواند به شما در یافتن راه هایی برای حفظ استقلال، سلامت و ایمنی کمک کند.
اگر مشکل حافظه دارید, چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
تعدادی از شرایط, نه تنها بیماری آلزایمر, می تواند باعث از دست دادن حافظه در افراد مسن شود. تشخیص سریع و مراقبت مناسب, مهم است.
همه افراد گاهی چیزهایی را فراموش می کنند. شاید شما سوئیچ ماشین خود را در جای اشتباه قرار داده اید و اکنون نیم توانید آن را پیدا کنید و یا نام شخصی را که به تازگی ملاقات کرده اید فراموش کرده اید.
درجاتی از مشکلات حافظه، و همچنین کاهش متوسط در سایر مهارت‌های تفکر، بخش نسبتاً رایج پیری است. با این حال، بین تغییرات طبیعی در حافظه و از دست دادن حافظه مرتبط با بیماری آلزایمر و اختلالات مرتبط با آن, تفاوت وجود دارد. و برخی از مشکلات حافظه نتیجه شرایطی است که آن شرایط قابل درمان می باشد.
از دست دادن حافظه و پیری
از دست دادن حافظه طبیعی مرتبط با افزایش سن، اختلال قابل توجهی در زندگی روزمره شما ایجاد نمی کند. به عنوان مثال، ممکن است گاهی نام یک فرد را فراموش کنید، اما بعداً در روز آن را به خاطر بیاورید. ممکن است گاهی اوقات عینک خود را گم کنید. یا شاید لازم باشد برای به خاطر سپردن قرار ملاقات ها یا وظایف، ازیادداشت برداری استفاده کنید.
این تغییرات در حافظه, عموماً قابل کنترل هستند و بر توانایی شما برای کار، زندگی مستقل یا حفظ یک زندگی اجتماعی تأثیری نمی‌گذارند.
از دست دادن حافظه و زوال عقل
کلمه “زوال عقل” یک اصطلاحی است که برای توصیف مجموعه ای از علائم، از جمله اختلال در حافظه، استدلال، قضاوت، زبان و سایر مهارت های تفکر استفاده می شود. دمانس معمولاً به تدریج شروع می شود، با گذشت زمان بدتر می شود و توانایی های فرد را در کار، تعاملات اجتماعی و روابط, مختل می کند.
اغلب، از دست دادن حافظه ای که زندگی شما را مختل می کند، یکی از اولین یا قابل تشخیص تر نشانه های زوال عقل است. سایر علائم اولیه ممکن بیماری آلزایمر شامل موارد زیر می باشد:
- پرسیدن مکرر سوالات مشابه
- فراموش کردن کلمات رایج هنگام صحبت کردن
- قاطی کردن کلمات – برای مثال گفتن “تختخواب” به جای “میز”.
- برای تکمیل کارهای آشنا، مانند پیروی از یک دستور غذا، زمان بیشتری باید صرف کنند (دیرتر و کندتر می توانند کارهای پشت سر هم را انجام دهند)
- قرار دادن وسایل در مکان های نامناسب مانند قرار دادن کیف پول در کشوی آشپزخانه
- گم شدن هنگام راه رفتن یا رانندگی در یک منطقه آشنا
- ایجاد تغییرات در خلق و خو یا رفتار بدون دلیل مشخص
بیماری هایی که باعث آسیب تدریجی به مغز می شوند و در نتیجه منجر به زوال عقل می شوند عبارتند از:
- بیماری آلزایمر که شایع ترین علت زوال عقل است.
- زوال عقل عروقی
- زوال عقل پیشانی گیجگاهی که به آن زوال عقل فرونتوتِمپورال ویا بیماری انحطاط قدامی پیشانی نیز گفته می شود
- زوال عقل با اجسام لویی که به آن دمانس با اجسام لویی نیز گفته می شود
- انسفالوپاتی TDP-43 که زوال عقل LATE نیز نام دارد
- ترکیبی از چندین نوع زوال عقل (زوال عقل مختلط)
روند بیماری (آسیب شناسی) هر یک از این شرایط متفاوت است. از دست دادن حافظه همیشه اولین علامت نیست و نوع مشکلات حافظه, متفاوت است.
اختلال شناختی خفیف در زوال عقل
این حالت شامل کاهش قابل توجهی در حداقل یک زمینه از مهارت های تفکر، مانند حافظه است، که بیشتر از تغییرات پیری و کمتر از تغییرات مربوط به زوال عقل است. داشتن اختلال شناختی خفیف مانع از انجام کارهای روزمره و درگیر شدن در اجتماع نمی شود.
محققان و پزشکان هنوز در مورد اختلالات شناختی خفیف در حال تحقیق هستند. برای بسیاری از افراد، این بیماری در نهایت به دلیل بیماری آلزایمر یا اختلال دیگری که باعث زوال عقل می شود، به زوال عقل تبدیل می شود.
برای افرادی که از دست دادن حافظه مرتبط با سن طبیعی دارند، علائم معمولاً پیشرفت چندانی نمی کنند و طیفی از علائم مرتبط با زوال عقل را ایجاد نمی کنند.
عوامل قابل بازگشت و اصلاح پذیر در از دست دادن حافظه
بسیاری از مشکلات پزشکی می توانند باعث از دست دادن حافظه یا سایر علائم شبه زوال عقل شوند. اکثر این شرایط قابل درمان هستند. پزشک می تواند شما را از نظر شرایطی که باعث اختلال برگشت پذیر حافظه می شود، غربالگری کند.
علل احتمالی از دست دادن حافظه برگشت پذیر عبارتند از:
- داروها: برخی داروها یا ترکیبی از داروها می توانند باعث فراموشی یا سردرگمی شوند.
- ضربه یا آسیب جزئی به سر: آسیب سر ناشی از سقوط یا تصادف – حتی اگر هوشیاری خود را از دست ندهید – می تواند باعث مشکلات حافظه شود.
- اختلالات عاطفی: استرس، اضطراب یا افسردگی می تواند باعث فراموشی، سردرگمی، مشکل در تمرکز و سایر مشکلاتی شود که فعالیت های روزانه شما را مختل می کند.
- اعتیاد به الکل: اعتیاد مزمن به الکل می تواند به طور جدی توانایی های ذهنی را مختل کند. الکل همچنین می تواند با تداخل با داروها باعث از دست دادن حافظه شود.
- کمبود ویتامین B-12: ویتامین B-12 به حفظ سلول های عصبی سالم و گلبول های قرمز خون کمک می کند. کمبود ویتامین B-12 که در افراد مسن شایع است می تواند باعث مشکلات حافظه شود.
- کم کاری تیروئید: کم کاری غده تیروئید می تواند منجر به فراموشی و سایر مشکلات فکری شود.
- بیماری های مغزی: تومور یا عفونت در مغز می تواند باعث مشکلات حافظه یا سایر علائم شبه زوال عقل شود.
- آپنه خواب ( وقفه تنفسی خواب): آپنه خواب که به آن وقفه تنفسی خواب نیز گفته می شود در صورتی که درمان نشده باشد, می تواند باعث مشکلات حافظه شود که با درمان مناسب, بهبود می یابند.
سوالاتی که معمولا پزشکان از بیماران درگیر با مشکلات حافظه می پرسند
- مشکلات حافظه شما از چه زمانی شروع شد؟
- چه داروهایی از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و مکمل های غذایی را مصرف می کنید و در چه دوزهایی مصرف می کنید؟
- آیا اخیراً داروی جدیدی شروع کرده اید؟
- انجام چه وظایفی برای شما دشوار است؟
- برای مقابله با مشکلات حافظه چه کرده اید؟
- چقدر الکل می نوشید؟
- آیا اخیراً تصادف کرده اید، سقوط کرده اید یا سرتان مجروح شده است؟
- آیا اخیراً بیمار شده اید؟
- آیا احساس غمگینی، افسردگی یا اضطراب می کنید؟
- آیا اخیراً یک فقدان بزرگ، یک تغییر اساسی یا رویداد استرس زا در زندگی خود داشته اید؟
علاوه بر یک معاینه فیزیکی عمومی، پزشک شما احتمالاً تست‌های پرسش و پاسخ را برای قضاوت در مورد حافظه و سایر مهارت‌های فکری شما انجام خواهد داد. او همچنین ممکن است آزمایش خون، اسکن تصویربرداری مغزی و سایر آزمایش‌هایی را که می‌تواند به شناسایی علل برگشت‌پذیر مشکلات حافظه و علائم شبه زوال عقل کمک کند، تجویز کند.
ممکن است به یک متخصص در تشخیص زوال عقل یا اختلالات حافظه، مانند متخصص مغز و اعصاب، روانپزشک، روانشناس یا متخصص سالمندان ارجاع داده شوید.
کنار آمدن با از دست دادن حافظه و شروع احتمالی زوال عقل می تواند دشوار باشد. برخی از افراد سعی می کنند مشکلات حافظه را پنهان کنند و برخی از اعضای خانواده یا دوستان فقدان حافظه فرد را جبران می کنند، گاهی اوقات بدون اینکه بدانند چقدر با این اختلال سازگار شده اند.
تشخیص سریع مهم است، حتی اگر چالش برانگیز و دشوار باشد. شناسایی یک علت برگشت پذیر اختلال حافظه, شما را قادر می سازد تا درمان مناسب را دریافت کنید.
آلزایمر و زوال عقل چه تفاوتی با هم دارند؟
این اصطلاحات اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند، اما در واقع معانی متفاوتی دارند. زوال عقل یک بیماری خاص نیست. این یک اصطلاح است که طیف گسترده ای از علائم را توصیف می کند. این علائم بر توانایی افراد برای انجام فعالیت های روزمره به تنهایی تأثیر می گذارد. علائم رایج زوال عقل عبارتند از:
- کاهش حافظه
- تغییر در مهارت های تفکر
- قدرت قضاوت و استدلال ضعیف
- کاهش تمرکز و توجه
- تغییرات در زبان
- تغییرات در رفتار
بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است، اما تنها نیست. انواع مختلفی از زوال عقل و علل مختلف وجود دارد، از جمله:
- زوال عقل بدن لوی
- فراموشی پیشانی گیجگاهی
- زوال عقل عروقی
- انسفالوپاتی TDP-43 که زوال عقل LATE نیز نام دارد
- آنسفالوپاتی تروماتیک مزمن
- زوال عقل بیماری پارکینسون
- بیماری کروتسفلد جاکوب
- بیماری هانتینگتون
- زوال عقل مختلط
در حالی که زوال عقل یک اصطلاح کلی است، بیماری آلزایمر یک بیماری خاص مغزی است. این علائم با علائم زوال عقل مشخص می شود که به تدریج در طول زمان بدتر می شوند. بیماری آلزایمر ابتدا بخشی از مغز مرتبط با یادگیری را تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین علائم اولیه اغلب شامل تغییر در مهارت های حافظه، تفکر و استدلال است. با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتر می شوند و شامل سردرگمی، تغییر در رفتار و چالش های دیگر می شوند.
آیا ورزش می تواند از کاهش حافظه و ابتلا به آلزایمر جلوگیری کند؟
ورزش فواید شناخته شده بسیاری هم برای سلامت جسمی و هم برای سلامت روان دارد، از جمله کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و دیابت، تقویت استخوان ها و ماهیچه ها و کاهش استرس.
همچنین به نظر می رسد که فعالیت بدنی منظم برای مغز مفید است. مطالعات نشان می دهد که افرادی که از نظر جسمی فعال هستند کمتر در معرض کاهش عملکرد ذهنی خود قرار دارند و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش می دهند. فعالیت بدنی یکی از عوامل خطر شناخته شده ی قابل اصلاح برای زوال عقل است. به علاوه، ورزش منظم به مبارزه با سایر عوامل خطر بیماری آلزایمر مانند افسردگی و چاقی کمک می کند.
ورزش چند بار در هفته به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ممکن است در موارد زیر به شما کمک کند:
- مهارت های تفکر، استدلال و یادگیری را برای افراد سالم در سطوح نرمال نگه دارد.
- بهبود حافظه، استدلال، قضاوت و مهارت های تفکر (عملکرد شناختی) برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف یا اختلال شناختی خفیف.
- به تعویق انداختن شروع آلزایمر برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند یا سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می دهند.
- افزایش اندازه بخشی از مغز که با تشکیل حافظه مرتبط است (هیپوکامپ)
به نظر می رسد فعالیت بدنی نه تنها با حفظ جریان خون بلکه با افزایش مواد شیمیایی که از مغز محافظت می کند به مغز شما کمک می کند. فعالیت بدنی همچنین با کاهش طبیعی در ارتباطات مغزی که با افزایش سن اتفاق می‌افتد، مقابله می‌کند.
تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا بدانیم چگونه و چقدر افزودن فعالیت بدنی ممکن است حافظه را بهبود بخشد یا پیشرفت زوال شناختی را آهسته کند. با این وجود، ورزش منظم برای حفظ آمادگی جسمانی و ذهنی مهم است. و برای افراد مسن، حتی فعالیت بدنی آرام نیز فوایدی برای سلامتی دارد.
نکاتی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر
چند کار وجود دارد که می‌توان انجام داد که گرچه نمی‌تواند به طور قطعی از بیماری آلزایمر جلوگیری کند، اما ممکن است شروع آن را به تأخیر بیندازد و در صورت ایجاد پیشرفت آن را کند کند.
سه نکته دارد که تحقیقات نشان می دهد می تواند به کاهش خطر کمک کند.
فعالیت بدنی: به طور متوسط ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش کنید ( ورزش هوازی). بنابراین ۵۰ دقیقه سه بار یا ۳۰ دقیقه پنج بار در هفته. پیاده روی شدید، شنا، آهسته دویدن نمونه هایی از آن هستند.
از نظر فکری فعال بمانید: سعی کنید از مغز خوذ کار بکشید. مثلا جدول حل کنید, شعر حفظ کنید, کتاب بخوانید و از کارهایی که در طول روز انجام داده اید, در شب خاطره نویسی کنید.
رژیم غذایی: اکثر متخصصان در حال حاضر رژیم غذایی مدیترانه ای را برای بهبود عملکرد مغز توصیه می کنند. رژیم غذایی مدیترانه ای , رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات، ماهی، روغن های سالم، غلات کامل و گوشت و چربی اشباع کمتر, است.
