تشخیص آسم: تست های مختلف و دقت آنها

آسم یک بیماری التهابی مزمن است که مجاری تنفسی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تنگ شدن و تورم آنها می شود و تنفس را دشوار می کند. این واکنش التهابی می تواند توسط عوامل محیطی مختلف، عفونت ها یا آلرژن ها ایجاد شود. اگر آسم تشخیص داده نشود یا درمان نشود، می تواند به طور قابل توجهی زندگی فرد را مختل کند یا حتی در موارد شدید تهدید کننده زندگی باشد. ماهیت پیچیده آسم مستلزم ترکیبی از آزمایشات برای تشخیص دقیق آن است.

چندین آزمایش همراه با ارزیابی دقیق علائم، سابقه پزشکی و عوامل محیطی می‌تواند به شناسایی الگوهای محرک‌ها و علائم آسم کمک کند که ممکن است وجود آسم را نشان دهد. در اینجا ما موثرترین تست های مورد استفاده برای تشخیص آسم و دقت این تست ها را بررسی می کنیم.

۱. تست های تنفسی

تست‌های تنفسی، به‌ویژه اسپیرومتری، از رایج‌ترین روش‌های مورد استفاده برای تشخیص آسم هستند. اسپیرومتری یک آزمایش ساده و غیر تهاجمی است که میزان هوا را اندازه گیری می کند که فرد می تواند چه مقدار هوا را وارد و خارج کند و با چه سرعتی می تواند آن را بازدم کند. با دمیدن در دستگاهی به نام اسپیرومتر، فرد می تواند اطلاعاتی در مورد عملکرد ریه خود ارائه دهد.

این آزمایش می تواند هرگونه کاهش در عملکرد ریه و وجود انسداد جریان هوا را تشخیص دهد. هنگامی که یک فرد مبتلا به آسم حمله یا شعله ور شدن را تجربه می کند، راه های هوایی منقبض می شود که منجر به کاهش جریان هوا می شود. اسپیرومتری می تواند به تشخیص این کاهش کمک کند و نشانه ای از آسم ارائه دهد. با این حال، آزمایش ممکن است همیشه در شناسایی آسم دقیق نباشد، زیرا شرایط دیگری وجود دارد که می‌تواند تغییرات مشابهی در عملکرد ریه ایجاد کند.

۲. آزمون های چالشی

تست های چالشی شامل قرار گرفتن عمدی فرد در معرض ماده ای است که می تواند باعث حمله آسم شود. یکی از رایج ترین مواد مورد استفاده در این آزمایشات متاکولین است. متاکولین یک ماده منقبض کننده برونش است که هنگام استنشاق راه های هوایی را باریک می کند. اگر فرد مبتلا به آسم متاکولین را استنشاق کند، راه های هوایی او احتمالاً بیشتر منقبض می شود و در نتیجه علائمی مانند سرفه، خس خس سینه یا مشکل در تنفس ایجاد می شود.

پاسخ مثبت به تست چالش، یعنی ایجاد علائم آسم پس از استنشاق ماده، نشان دهنده احتمال بالای ابتلای فرد به آسم است. با این حال، این آزمایشات بدون خطر نیستند، زیرا احتمال ایجاد حمله آسم وجود دارد که ممکن است نیاز به مداخله پزشکی فوری داشته باشد.

۳. تست های ورزشی

تست های ورزش به ویژه در تشخیص آسم در افرادی که علائم آنها فقط در حین فعالیت بدنی ظاهر می شود مفید است. در طی یک تست ورزشی، فرد یک سری تمرینات را انجام می دهد که ضربان قلب و ضربان تنفس او را افزایش می دهد، مانند دوچرخه سواری یا دویدن. بعد از تمرین، آزمایش اسپیرومتری برای اندازه گیری عملکرد ریه انجام می دهند.

اگر کاهش قابل توجهی در عملکرد ریه بعد از ورزش در مقایسه با سطوح قبل از ورزش وجود داشته باشد، نشان می دهد که علائم آسم فرد ممکن است ناشی از ورزش باشد. با این حال، مانند سایر تست ها، تست های ورزشی همیشه دقیق نیستند. برخی از افراد ممکن است علائم گذرا در طول ورزش داشته باشند که نشان دهنده آسم نباشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم غیر مرتبط با آسم داشته باشند.

۴. تست تنفس اکسید نیتریک ( FeNo ).

تست FeNo (اکسید نیتریک بازدم کسری) یک ابزار تشخیصی نسبتا جدید برای آسم است. این آزمایش میزان اکسید نیتریک موجود در نفس افراد را هنگام بازدم اندازه گیری می کند. سطوح بالای اکسید نیتریک می تواند نشان دهنده التهاب در راه های هوایی باشد که یکی از مشخصه های آسم است.

FeNo غیر تهاجمی است و می توان آن را در مطب پزشک با استفاده از دستگاه مخصوص انجام داد. این می تواند به ویژه در تشخیص آسم در کودکان یا افرادی که علائم آنها به اندازه کافی مکرر رخ نمی دهد تا سایر آزمایش ها دقیق باشند مفید باشد.

۵. تست های تصویربرداری

آزمایش‌های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، می‌تواند به رد سایر شرایطی که ممکن است باعث علائم راه هوایی شوند کمک کند. به عنوان مثال، بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) می تواند علائم مشابهی با آسم ایجاد کند و ممکن است نیاز به رویکردهای درمانی متفاوتی داشته باشد.

آزمایش‌های تصویربرداری می‌توانند تصاویر دقیقی از راه‌های هوایی و ساختارهای اطراف ارائه کنند و به پزشکان امکان می‌دهند هر گونه ناهنجاری آناتومیکی یا سایر شرایطی را که می‌توانند باعث ایجاد یا کمک به علائم فرد شوند، شناسایی کنند. با این حال، آزمایش‌های تصویربرداری معمولاً به عنوان مکمل سایر آزمایش‌ها استفاده می‌شوند و ممکن است اولین خط تشخیص آسم نباشد.

۶. آزمایش خون

آزمایش خون می تواند اطلاعاتی در مورد التهاب و پاسخ های ایمنی در بدن ارائه دهد که می تواند در تشخیص آسم مفید باشد. به طور خاص، سطوح بالای ائوزینوفیل ها (نوعی گلبول سفید) و ایمونوگلوبولین E ( IgE ، نوعی آنتی بادی) در خون می تواند نشان دهنده وجود آسم باشد.

ائوزینوفیل ها در التهاب آسم نقش دارند و سطوح بالای IgE نشان می دهد که سیستم ایمنی در پاسخ به آلرژن ها آنتی بادی تولید می کند که می تواند علائم آسم را تحریک کند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که سطوح بالای این نشانگرها ممکن است در شرایط دیگر نیز وجود داشته باشد، بنابراین آزمایش خون نباید به صورت جداگانه برای تشخیص آسم استفاده شود.

۷. آزمایش بلغم

آزمایش خلط (خلط) می تواند اطلاعاتی در مورد التهاب و واکنش های آلرژیک در راه های هوایی ارائه دهد. سطوح بالای ائوزینوفیل در خلط می تواند نشان دهنده آسم باشد. غلظت ائوزینوفیل ها در خلط باید بیشتر از ۳ درصد باشد تا احتمال ابتلا به آسم را مطرح کند. با این حال، مانند سایر آزمایش‌ها، آزمایش‌های بلغم نباید به تنهایی برای تشخیص استفاده شوند، بلکه می‌توانند در ارتباط با سایر آزمایش‌ها و روش‌ها مفید باشند.

۸. سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی

ارزیابی دقیق سابقه پزشکی فرد، از جمله قسمت های قبلی مشکل تنفسی یا سابقه خانوادگی آسم، می تواند سرنخ های ارزشمندی در مورد احتمال ابتلا به آسم ارائه دهد. معاینه فیزیکی توسط یک متخصص پزشکی نیز ممکن است به تایید تشخیص کمک کند. به عنوان مثال، پزشک ممکن است از گوشی پزشکی برای گوش دادن به صدای خس خس یا سایر صداهای غیر طبیعی در ریه ها استفاده کند که می تواند نشان دهنده آسم باشد.

علاوه بر این، آزمایش آلرژی، مانند تست پوست، می‌تواند به شناسایی آلرژن‌ها و محرک‌های خاصی که ممکن است باعث علائم آسم فرد شوند یا در آنها نقش داشته باشد، کمک کند. این اطلاعات می تواند در ایجاد یک برنامه درمانی موثر که متناسب با نیازهای خاص فرد باشد، حیاتی باشد.

۹. پاسخ دارویی

در برخی موارد، به ویژه زمانی که آزمایش در کودکان یا نوزادان دشوار است، پزشکان ممکن است داروهای آسم را برای کمک به کاهش علائم تجویز کنند. اگر داروها در تسکین علائم آسم موثر باشند، می تواند شواهد قوی مبنی بر ابتلای فرد به آسم ارائه دهد.

۱۰. گشاد کننده برونش

برونکودیلاتور دارویی است که به باز شدن راه های هوایی در هنگام حمله آسم کمک می کند. اگر یک داروی گشادکننده برونش، مانند یک استنشاق نجات آلبوترول، به سرعت علائم شدید را تسکین دهد، احتمالاً فرد مبتلا به آسم است و نه بیماری دیگری که باعث علائم او شده است.

دقت تست های آسم

در حالی که هیچ آزمایش آسم به تنهایی کاملا دقیق نیست، ترکیب چندین آزمایش و روش می تواند شانس تشخیص دقیق را تا حد زیادی افزایش دهد. اسپیرومتری اغلب به عنوان نقطه شروع استفاده می شود، اما ممکن است برخی از موارد آسم را در صورت استفاده به تنهایی از دست بدهد. نشان داده شده است که ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و تست های چالشی، میزان موفقیت نسبتا بالایی در تشخیص آسم و تمایز آن از شرایط مشابه دارد.

علاوه بر این، آزمایش‌های اضافی مانند FeNo و آزمایش‌های تصویربرداری می‌توانند به ویژه برای افرادی که علائمشان با نتایج آزمایش‌های رایج‌تر مطابقت ندارد، مفید باشد. آزمایش خون و بلغم می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد التهاب و پاسخ های ایمنی در بدن ارائه دهد و به تایید تشخیص و راهنمایی تصمیم گیری در مورد درمان کمک کند.

به طور خلاصه، در حالی که هیچ آزمایش آسم به تنهایی ۱۰۰٪ دقیق نیست، ترکیبی از چندین آزمایش و روش، همراه با ارزیابی کامل تاریخچه پزشکی و علائم فرد، می تواند به تشخیص دقیق تری منجر شود. پیچیدگی آسم نیازمند یک رویکرد جامع برای آزمایش و تشخیص است تا اطمینان حاصل شود که افراد مؤثرترین درمان را برای علائم و وضعیت خود دریافت می کنند.

سوالات متداول

۱. آیا آسم در آزمایش خون خود را نشان می دهد؟

آزمایش خون به تنهایی نمی تواند آسم را به طور قطعی تشخیص دهد. با این حال، سطوح بالای ائوزینوفیل ها و آنتی بادی های IgE می تواند تشخیص آسم را همراه با سایر آزمایشات آسم نشان دهد.

۲. آیا خود تشخیصی آسم توصیه می شود؟

حتی اگر علائم شدیدی دارید که تنفس را برای شما دشوار می کند، توصیه نمی شود که آسم را خود تشخیص دهید. بدون آزمایش هایی مانند تست های آلرژی که می تواند به شناسایی محرک های آسم کمک کند، دریافت درمان مناسب برای علائم خاص شما می تواند چالش برانگیز باشد.

۳. جدیدترین آزمایش آسم چیست؟

تکنیک های تصویربرداری برای آسم به دلیل پیشرفت در کیفیت تصویربرداری به طور مداوم در حال بهبود هستند. تست‌های چالشی و FeNo جدید نیستند، اما بیشتر برای کمک به تشخیص آسم و تعیین بهترین درمان برای هر فرد مبتلا به آن استفاده می‌شوند.

۴. در تشخیص آسم غیر از آزمایش چه عوامل دیگری در نظر گرفته می شود؟

به غیر از آزمایشات، پزشکان سابقه پزشکی فرد را نیز در نظر می گیرند، از جمله قسمت های قبلی مشکل تنفسی یا سابقه خانوادگی آسم، و معاینه فیزیکی انجام می دهند. آزمایش آلرژی همچنین می‌تواند برای شناسایی آلرژن‌ها و محرک‌های خاصی که ممکن است باعث علائم آسم فرد شوند یا در آنها نقش داشته باشد، انجام شود.

۵. تست های آسم چقدر دقیق هستند؟

اکثر تست های آسم به اندازه کافی دقیق نیستند که به تنهایی مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل است که بسیاری از متخصصان پزشکی چندین آزمایش یا روش را برای تأیید تشخیص توصیه می کنند. ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و تست چالش میزان موفقیت نسبتا بالایی در تشخیص آسم و همچنین شناسایی شرایط مشابه مانند رینیت مزمن دارد.