سندرم کمپارتمان شکمی (ACS) یک وضعیت پزشکی حیاتی است که می تواند در افرادی که به شدت بیمار هستند، به ویژه در بخش مراقبت های ویژه رخ دهد. این در نتیجه خونریزی یا تورم بیش از حد در شکم است که منجر به فشار خطرناک خطرناکی می شود که عملکرد اندام های حیاتی را به خطر می اندازد. ACS یک اورژانس تهدید کننده زندگی است و تشخیص و درمان به موقع برای جلوگیری از نارسایی اندام و مرگ ضروری است.
سندرم کمپارتمان شکمی چیست؟
سندرم کمپارتمان شکمی (ACS) یک اورژانس پزشکی است که با افزایش غیرطبیعی فشار داخل شکمی به دلیل تورم و فشار داخل شکم (شکم) مشخص می‌شود. این عارضه معمولاً بر افرادی تأثیر می گذارد که به شدت بیمار هستند و در صورت عدم درمان می تواند منجر به اختلال در عملکرد و نارسایی اندام شود.
فشار طبیعی داخل شکمی بین ۰ تا ۵ میلی متر جیوه (mmHg) است. در بیماران بدحال، محدوده بین ۵ تا ۷ میلی متر جیوه است. فشار داخل شکمی بالا را می توان به دو دسته طبقه بندی کرد:
- فشار خون داخل شکمی (IAH): این فشار زمانی رخ می دهد که فشار داخل شکمی بین ۱۲ تا ۲۰ میلی متر جیوه باشد.
- سندرم کمپارتمان شکمی (ACS): این بیماری زمانی رخ می دهد که فشار داخل شکمی از ۲۰ میلی متر جیوه بیشتر شود.
علائم و علل
سندرم کمپارتمان شکمی می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که بیشتر در افرادی که به شدت بیمار هستند ایجاد می شود. برخی از علل زمینه ای عبارتند از:
- جراحی گسترده شکم.
- عفونت در شکم.
- انسداد روده (انسداد).
- مقادیر زیادی مایعات داخل وریدی (احیای مایع) که اغلب در حین جراحی یا سپسیس مورد نیاز است.
- سوختگی های عمده
- انتقال خون عظیم
- پانکراتیت.
- پارگی آنوریسم آئورت شکمی (برآمدگی در رگ اصلی از قلب به قفسه سینه و شکم).
- ضربه (آسیب) به شکم.
علائم سندرم کمپارتمان شکمی
علائم سندرم کمپارتمان شکمی اغلب دیر ظاهر می شوند، پس از اینکه سندرم قبلاً آسیب دیده است. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید به دقت افراد در معرض خطر ابتلا به ACS را تحت نظر داشته باشند. برخی از علائم عبارتند از:
- شکم متورم و سفت (اتساع شکم).
- درد شدید شکم.
- دشواری در تنفس.
- فشار خون پایین (هیپوتانسیون).
- برون ده ادرار کم (الیگوری).
تشخیص و آزمایشات
تشخیص سندرم کمپارتمان شکمی با اندازه گیری فشار داخل شکمی تایید می شود. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اگر فشار بالاتر از ۲۰ میلی متر جیوه باشد و شواهدی از نارسایی اندام وجود داشته باشد، ACS را تشخیص می دهند. روش فعلی برای اندازه گیری فشار داخل شکمی شامل اندازه گیری فشار مثانه است. این کار توسط:
- قرار دادن یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) در لوله ای که ادرار را به خارج از بدن (مجرای ادراری) منتقل می کند.
- پیش بردن کاتتر به مثانه.
- کاتتر را به کیسه ای از مایع وصل کنید.
- با استفاده از سرنگ مایع را به مثانه تزریق کنید.
- اندازه گیری فشار.
این آزمایش برای نظارت بر پیشرفت یا بهبود وضعیت تکرار خواهد شد. ممکن است آزمایش‌های دیگری برای تعیین عملکرد اندام‌های مختلف مانند آزمایش خون، آزمایش‌های تصویربرداری و اندازه‌گیری اشباع اکسیژن تجویز شود.
مدیریت و درمان
موثرترین درمان برای سندرم کمپارتمان شکمی، برداشتن فشار از ناحیه شکم با جراحی است. این شامل انجام روشی به نام لاپاراتومی کاهش فشار است که در آن جراح برشی را از طریق پوست و دیواره شکم ایجاد می‌کند تا فشار داخل شکم را آزاد کند.
علاوه بر جراحی، ممکن است از گزینه های مدیریت غیرجراحی برای جلوگیری از پیشرفت فشار خون داخل شکمی به سندرم کمپارتمان شکمی استفاده شود. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییر وضعیت بدن برای کاهش فشار و بهبود راحتی.
- استفاده از قرص های آب (ادرار آور) برای کمک به دفع مایعات اضافی بدن.
- تخلیه مایعات از شکم از طریق یک لوله.
- تخلیه محتویات روده (روده) برای کاهش فشار و ایجاد فضای بیشتر در شکم.
- مدیریت درد با داروها
- محدود کردن مایعات
چشم انداز / پیش آگهی
سندرم کمپارتمان شکمی درمان نشده کشنده است، زیرا افزایش فشار شکمی منجر به از کار افتادن بیشتر و بیشتر اعضای بدن می شود. تشخیص زودهنگام و درمان برای بقا بسیار مهم است. با تشخیص سریع و درمان مناسب، افراد می توانند از سندرم کمپارتمان شکمی بهبود یابند، اگرچه بهبودی از مشکل اولیه سلامت ممکن است هفته ها یا ماه ها بیشتر طول بکشد.
بهبودی ممکن است شامل بستری طولانی مدت در بیمارستان، محدودیت مایعات یا دیورتیک ها، نظارت بر قلب، تهویه مکانیکی، و در برخی موارد، دیالیز برای حمایت از عملکرد کلیه باشد. پیش آگهی کلی به شدت بیماری، به موقع بودن درمان و وضعیت کلی سلامت فرد بستگی دارد.
