لکنت زبان یک اختلال گفتاری است که حدود ۵ تا ۱۰ درصد از کودکان را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. این حالت که می توان از آن به عنوان اختلال روان بودن گفتار در دوران کودکی نیز یاد کرد، باعث اختلال در جریان و بیان گفتار فرد می شود.
در بسیاری از موارد، این موضوع موقتی است و در اوایل کودکی برطرف می شود. با این حال، تقریباً ۲۵ درصد از افرادی که در کودکی لکنت را تجربه می کنند، تا بزرگسالی با آن مبارزه می کنند. مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی اطلاعاتی در مورد انواع مختلف لکنت، علائم، علل بالقوه، گزینه‌های درمانی موجود و راهبردهای مقابله‌ای مختلف ارائه می‌کند که می‌تواند به افرادی که تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته‌اند کمک کند تا زندگی رضایت‌بخش‌تری داشته باشند (منبع مطلب).
انواع لکنت زبان
لکنت، یک اختلال گفتاری که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد، بسته به سن شروع فرد می‌تواند به اشکال مختلف ظاهر شود. دو دسته اصلی این بیماری وجود دارد: لکنت رشدی و لکنت شروع بزرگسالی (منبع مطلب):
- لکنت رشدی: لکنت رشدی رایج ترین نوع است که با ظهور آن در اوایل دوران کودکی، زمانی که مهارت های زبانی و الگوهای گفتاری در حال توسعه هستند، مشخص می شود. این نوع لکنت اغلب به عنوان اختلال روان بودن گفتار دوران کودکی شناخته می شود. این می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی های ارتباطی کودک تأثیر بگذارد و اگر از طریق درمان یا سایر مداخلات مورد توجه قرار نگیرد، ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد.
- لکنت با شروع بزرگسالی : اگر شروع لکنت در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع شود، به آن اختلال روان بودن گفتاردر در بزرگسالی می گویند. به طور معمول، این نوع لکنت به دلیل اختلال تبدیلی است (منبع مطلب). این شکل از لکنت را می توان به طیفی از عوامل مانند اختلالات تبدیلی، سکته مغزی یا شرایط عصبی پیشرونده نسبت داد. علاوه بر این، برخی از داروها و آسیب های روانی یا عاطفی باعث ایجاد لکنت دیررس در برخی افراد می شوند.
علائم لکنت زبان
لکنت وضعیتی است که بر گفتار فرد تأثیر می گذارد و ممکن است منجر به ناروانی هایی مانند تکرار حرف اول (“گ-گ-گ-گ-ربه”)، تکرار کل کلمه (“و، و، و”) یا طولانی شدن (“ممممموش”) شود. علاوه بر این، تردیدها و مکث های طولانی سکوت بین کلمات نیز از علائم رایج لکنت هستند.
شدت این علائم بسته به عوامل زمینه ای می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. برخی از افرادی که لکنت دارند ممکن است در موقعیت‌های خاصی روان صحبت کنند در حالی که در موقعیت‌های دیگر با گفتار خود مشکل دارند. با این حال، این تضمین نمی کند که آنها همیشه می توانند بدون لکنت ارتباط برقرار کنند. (منبع مطلب).
لکنت، همانطور که توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روان بودن گفتار (DSM-5) تعریف شده است، یک اختلال ارتباطی است که با اختلال در روان بودن گفتار و الگوهای زمان‌بندی گفتار مشخص می‌شود که برای سن یا مهارت زبان فرد مناسب نیست. در زمینه اختلال روانی در دوران کودکی، علائم لکنت ممکن است به صورت مشکلاتی در حفظ یک جریان گفتار ثابت ظاهر شود که می تواند بر توانایی کودک برای برقراری ارتباط موثر با دیگران تأثیر بگذارد.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) معیارهای تشخیصی اختلال روانی با شروع دوران کودکی را که شامل موارد تکرارشونده یک یا چند مورد از هفت علامت خاص لکنت است، تشریح می کند (منبع مطلب):
- انسداد شنیداری یا بی صدا (مکث در گفتار)
- کلمات شکسته (مثلاً مکث در یک کلمه)
- استفاده بیش از حد از کلمات که از جایگزینی برای جلوگیری از کلمات مشکل ساز استفاده می کنند
- تکرارهای تک هجای کل کلمه (“من من من آن را می بینم”)
- طولانی شدن صامت ها یا مصوت ها (“ششششششیر”)
- تکرار صدا و هجا (“سسسسگ”)
- تنش فیزیکی بیش از حد هنگام تولید کلمات
علائم لکنت ثانویه ممکن است شامل “رفتارهای مبارزه” نیز باشد در حالی که این علائم کمتر شایع است اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تیک های صورت
- پلک زدن سریع
- لرزش لب یا فک
- تکان دادن سر
- مشت گره کردن
علل لکنت زبان
لکنت یک وضعیت پیچیده است که دلایل دقیق آن نامشخص است. با این حال، محققان معتقدند که از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سیم کشی مغز ناشی می شود. در اختلالات روان بودن گفتار در دوران کودکی، اختلال در شبکه های عصبی مسئول زبان، گفتار و عملکردهای عاطفی در مراحل حیاتی رشد، نقش مهمی ایفا می کند. مطالعات تصویربرداری عصبی نشان می‌دهد که شدت لکنت ممکن است به کاهش اتصال بین مخچه (که شامل نیمی از نورون‌های مغز است) و نواحی مرتبط با گفتار در قشر جلوی مغز مرتبط باشد (منبع مطلب).
متأسفانه، باورهای غلط متعددی در مورد لکنت وجود دارد که اغلب منجر به سوء تفاهم در موقعیت های اجتماعی می شود. بر خلاف تصور بسیاری از افراد، عصبی بودن و کمرویی باعث لکنت زبان نمی شود. اگرچه این درست است که موقعیت‌های استرس‌زا ممکن است علائم لکنت را تشدید کنند، اما برای دیگران مهم است که از این تصور که افرادی که لکنت دارند ذاتاً مضطرب‌تر، عصبی‌تر یا خجالتی‌تر از افرادی هستند که روان صحبت می‌کنند، خودداری کنند (منبع مطلب).
مشاهده شده است که بین اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) و لکنت همبستگی وجود دارد. با این حال، شواهد نشان می دهد که لکنت ممکن است در واقع باعث سطوح بالاتری از اضطراب شود تا اینکه معلول آن باشد. محققان هنوز در تلاشند تا بفهمند چرا افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی شیوع بالایی در بین کسانی که لکنت دارند دارند، اما واضح است که این ارتباط نیاز به بررسی بیشتر دارد (منبع مطلب).
در نتیجه، در حالی که برخی از ارتباط بین اختلال اضطراب اجتماعی و لکنت وجود دارد، مهم است که فرضیاتی در مورد علل لکنت تنها بر اساس رفتارهای مشاهده شده ایجاد نکنید. وقتی افراد فرد مبتلا به لکنت را مشاهده می کنند، باید از این تصورات غلط آگاه باشند تا از افرادی که لکنت دارند حمایت و درک کنند، زیرا ممکن است به دلیل چالش‌های ارتباطی خود سطوح بالاتری از استرس یا اضطراب را تجربه کنند.
تشخیص لکنت زبان
در سال ۲۰۱۳، اصطلاح تشخیصی رسمی DSM-5 که برای افرادی که لکنت زبان می‌کنند، از «لکنت» به اختلال روان بودن گفتار در دوران کودکی تغییر یافت (منبع مطلب).
معیارهای تشخیصی نیز در این مدت دستخوش تغییرات قابل توجهی شدند. کلماتی مانند «ام»، «آه» و «می دونی» از لیست حذف شدند یعنی کسانی که از این کلمات استفاده می کنند لزوما ممکن است دچار لکنت زبان نباشند، در حالی که به جای آن اضطراب اجتماعی و رفتارهای اجتنابی به لیست علائم تشخیصی اضافه شد.
تشخیص لکنت معمولاً توسط یک آسیب شناس گفتار زبان یا یکی دیگر از متخصصان مراقبت های بهداشتی که در ارزیابی اختلالات ارتباطی مرتبط با گفتار آموزش دیده اند، داده می شود. برای تشخیص دقیق لکنت، تجزیه و تحلیل دقیق ناروانی گفتار یک فرد در طول زمان و در موقعیت‌های مختلف ضروری است، زیرا آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند وضعیت را به طور قطعی در یک مقطع زمانی مشخص کند.
درمان لکنت زبان
در حالی که درمان قطعی برای لکنت زبان یا راه حلی برای همه وجود ندارد، درمان های مختلفی برای کمک به افراد برای مدیریت موثرتر اختلال گفتار ایجاد شده است. ماهیت این درمان ها بسته به عواملی مانند سن فرد، اهداف ارتباطی شخصی و سایر ملاحظات فردی می تواند بسیار متفاوت باشد.
دو مورد از رایج ترین روش های درمانی لکنت، گفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری (CBT) هستند. هدف این درمان ها کمک به افراد برای ایجاد استراتژی ها و مکانیسم های مقابله ای برای غلبه بر چالش های خود در برقراری ارتباط موثر است. گفتاردرمانگران اغلب از نزدیک با کسانی که لکنت دارند کار می کنند و راهنمایی های مناسب و تمرین هایی را ارائه می دهند که بر بهبود روانی و کاهش اختلالات در حین گفتار تمرکز دارد.
علاوه بر این روش های سنتی درمان، برخی از روانشناسان رویکردهای جایگزینی مانند “درمان پذیرش” را توسعه داده اند. این رویکرد افرادی را که لکنت دارند تشویق می‌کند تا شرایط خود را آشکارا بپذیرند، که می‌تواند به کاهش ترس و شرم ناشی از لکنت کمک کند. با اتخاذ این طرز فکر، افرادی که لکنت دارند ممکن است متوجه شوند که به طور کلی در نتیجه کاهش اضطراب و خودآگاهی در طول مکالمه، لکنت کمتری را تجربه می کنند (منبع مطلب).
پیش بینی
بسیاری از افراد جوان که از اختلال روانی رنج می برند، که معمولاً در سال های اولیه زندگی خود را نشان می دهد، اغلب با بالغ شدن و رشد بیشتر در زندگی، شدت این بیماری شان بیشتر می شوند. مطالعات نشان داده است که حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از کودکانی که در جلسات گفتار درمانی شرکت می کنند، در یک دوره یک تا دو ساله لکنت زبان را متوقف می کنند و بهبودی می یابند. علیرغم این اخبار دلگرم‌کننده، توجه به این نکته مهم است که تقریباً ۲۵ درصد از تمام موارد لکنت در دوران کودکی ممکن است ادامه داشته باشد و تا بزرگسالی ادامه یابد (منبع مطلب).
کلام پایانی
- تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از همه کودکان مرحله‌ای از زندگی خود را تجربه می‌کنند که در آن دچار لکنت می‌شوند یا آنچه به عنوان اختلال روان بودن گفتار در دوران کودکی شناخته می‌شود. اکثر این کودکان در نهایت بر این اختلال گفتاری غلبه می کنند، اما مواردی وجود دارد که این اختلال تا بزرگسالی ادامه می یابد. علائم لکنت شامل تلفظ طولانی کلمات، تکرار، مکث بین جملات و کلمات شکسته یا منقطع و غیره است.
- دلایل دقیق لکنت هنوز نامشخص است. با این حال، تحقیقات نشان می دهد که سیم کشی نامنظم مغز می تواند علت اصلی به جای مسائل مربوط به اضطراب باشد. علیرغم این واقعیت که هیچ درمان قطعی برای این اختلال گفتار وجود ندارد، گزینه های درمانی مختلفی مانند گفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری ثابت شده است که به افرادی که لکنت دارند در صحبت کردن روانتر و بدون زحمت کمک می کند.
- لکنت یک اختلال ارتباطی بسیار رایج است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد و بیش از ۷۰ میلیون نفر آن را به شکلی تجربه می کنند. حتی چهره‌های برجسته‌ای مانند جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، در طول زندگی خود با لکنت دست و پنجه نرم کرده‌اند، که نشان می‌دهد این موضوع می‌تواند بر هر کسی بدون در نظر گرفتن قد و قامت یا دستاوردهایشان تأثیر بگذارد.
- لکنت می تواند منبع خجالت کسانی باشد که آن را تجربه می کنند، اما با کاهش انگ مرتبط و تقویت درک و پذیرش بیشتر این شرایط، افرادی که لکنت دارند ممکن است احساس راحتی بیشتری داشته باشند تا برای غلبه بر مشکلات لکنت یا بهبود آنها به دنبال کمک باشند. این می تواند شامل شرکت در جلسات درمانی، پیوستن به گروه های حمایتی، یا به سادگی باز کردن گفتگوها در مورد چالش هایی باشد که آنها با آن مواجه هستند.
- به طور خلاصه، لازم است اذعان کنیم که لکنت بر میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد و نشانه ضعف یا خجالت نیست. با به چالش کشیدن ادراکات منفی پیرامون این عارضه، می‌توانیم به کسانی که لکنت دارند کمک کنیم تا در بحث تجربیات خود و جستجوی کمک برای غلبه بر چالش‌هایشان احساس راحتی بیشتری داشته باشند.
