جراحی برداشتن روده، همچنین به عنوان کولکتومی شناخته می شود، یک روش رایج برای درمان انواع اختلالات دستگاه گوارش است. در این عمل‌ها، جراحان بخش آسیب‌دیده یا بیمار روده را برمی‌دارند و انتهای سالم را دوباره به هم متصل می‌کنند تا جریان هضم را بازیابی کند. با این حال، این اتصال مجدد که آناستوموز نامیده می شود، گاهی اوقات می تواند منجر به عارضه شدیدی به نام نشت آناستوموز شود.
نشت آناستوموز چیست؟
نشت آناستوموز زمانی اتفاق می‌افتد که انتهای روده که دوباره به هم وصل شده‌اند به درستی با هم ترمیم نمی‌شوند و در نتیجه محتویات گوارشی از اتصال جراحی نشت می‌کند. این عارضه یکی از جدی ترین خطرات جراحی برداشتن روده در نظر گرفته می شود، در درجه اول به این دلیل که سیستم گوارشی برای کنترل مواد خاصی طراحی شده است و نشت آن می تواند باکتری ها یا محتویات مضر را وارد قسمت های دیگر بدن کند.
وقتی رزکسیون روده نشت می کند چه اتفاقی می افتد؟
در صورت نشت برداشتن روده، محتویات روده می تواند به داخل حفره شکم بریزد. این نشت می تواند منجر به پریتونیت، عفونت و التهاب صفاق، غشایی که دیواره داخلی شکم را می پوشاند، شود. اگر عفونت گسترش یابد، می تواند سایر اندام های بدن را آلوده کند و حتی وارد جریان خون شود و به طور بالقوه منجر به سپسیس تهدید کننده زندگی شود.
علاوه بر این، اگر نشت سیستم ادراری را تحت تاثیر قرار دهد، ادرار می‌تواند در داخل حفره شکمی تجمع پیدا کند که به آن یورنوما می‌گویند. در حالی که ادرار معمولاً خوش خیم است، ممکن است عفونی شود و به سپسیس یا تشکیل آبسه کمک کند. در موارد شدید، نشت آناستوموز در مری می تواند منجر به عفونت حفره قفسه سینه شود.
چه زمانی نشت آناستوموز رخ می دهد؟
نشت آناستوموز می تواند در هر زمانی در طول فرآیند بهبودی پس از جراحی اتفاق بیفتد، اگرچه بیشتر نشت ها در هفته اول پس از عمل رخ می دهد. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی به دقت بیماران را برای علائم نشت در طول هفته های بعد از عمل تحت نظر دارند، زیرا نشت های کوچکتر و کندتر ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا ظاهر شوند. نشت آناستوموز تاخیری که بیش از ۳۰ روز پس از جراحی رخ می دهد، نادر است.
نشت آناستوموز چقدر شایع است؟
نشت آناستوموز تقریباً در ۵ درصد از جراحی های آناستوموز رخ می دهد. برداشتن روده، به ویژه آنهایی که بخشی از کولون را برمی دارند، حدود ۷۵ درصد از این موارد را تشکیل می دهند. خطر ایجاد نشت آناستوموز در شرایط خاص، مانند زمانی که رزکسیون در انتهای روده بزرگ (در رکتوم یا کولون سیگموئید)، در مردان یا زمانی که سایر عوامل خطر وجود دارد، بیشتر است.
چه چیزی باعث نشت آناستوموز می شود؟
نشت آناستوموز اغلب نتیجه شکست در روند بهبودی پس از جراحی است. عوامل متعددی ممکن است در این شکست نقش داشته باشند، از جمله:
- تنش بیش از حد در محل اتصال جراحی: این عامل اصلی است که جراحان برای جلوگیری از نشت از آن جلوگیری می کنند. کشش بیش از حد بر روی آناستوموز می تواند باعث کشش و کشیدن آن با حرکت شود و خطر نشت را افزایش دهد.
- عفونت از قبل موجود در حفره بدن: التهاب و تورم ناشی از یک عفونت از قبل موجود می تواند بافت های بدن را ضعیف کند و آنها را مستعد نشت کند.
- کاهش جریان خون (ایسکمی) در کانال بدن که متصل است: ایسکمی می تواند ناشی از یک بیماری قبلی یا به عنوان واکنش به جراحی باشد. این می تواند یکپارچگی بافت را به خطر بیندازد و آن را بیشتر مستعد نشت کند.
- ایمنی ضعیف: عواملی مانند سلامت ضعیف، سیگار کشیدن، سوء تغذیه، کم خونی، استفاده از سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی، پرتودرمانی یا وجود سرطان می‌تواند سیستم ایمنی بیمار را تضعیف کند و آنها را مستعد نشت آناستوموز کند.
علائم نشت آناستوموز
علائم اولیه نشت آناستوموز عبارتند از:
- درد شکم
- تب
- تورم شکم (از پریتونیت)
- علائم پیشرفته تر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تاکی کاردی (ضربان قلب سریع)
- هذیان
- سپسیس
- شوکه شدن
تشخیص و آزمایشات نشت آناستوموز
هنگامی که ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی به نشت آناستوموز مشکوک شوند، یک سری آزمایش ها و ارزیابی ها را برای تایید تشخیص انجام می دهند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- معاینه فیزیکی: ارزیابی علائم حیاتی، کار خون و عملکرد روده.
- تست های تصویربرداری: استفاده از فناوری های تصویربرداری مانند سی تی اسکن با رنگ کنتراست برای تجسم حفره بدن و بررسی نشت یا تجمع مایعات.
درمان نشت آناستوموز
نشت آناستوموز با ترکیبی از آنتی بیوتیک ها برای کنترل عفونت و مداخله جراحی برای رفع نشت درمان می شود. رویکرد درمانی خاص به شدت و وسعت نشت و همچنین وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد.
- تخلیه: مایع آلوده و تورم ناشی از التهاب ممکن است نیاز به تخلیه از بدن داشته باشد. این کار را می توان از راه پوست (از طریق یک سوزن توخالی که از طریق پوست وارد می شود) یا در طی یک عمل جراحی، بسته به وسعت و محل نشتی انجام داد.
- استراحت روده: اگر نشتی در روده باشد، بیمار در حالت استراحت روده قرار می گیرد. این به معنای اجتناب از خوردن و آشامیدن خوراکی در طول درمان است. مایعات داخل وریدی برای حفظ هیدراتاسیون داده خواهد شد و در صورت لزوم، مواد مغذی ممکن است به صورت داخل وریدی ارائه شوند.
- تکرار جراحی: در برخی موارد ممکن است نیاز باشد که برای انجام عمل جراحی مجدد به اتاق عمل برگردید. این می تواند شامل ایجاد مجدد آناستوموز با اتصال قوی تر، تقویت اتصال موجود، یا هدایت بخشی از روده به یک استومی موقت (منفذ مصنوعی که نشت را دور می زند) باشد.
بهبودی از نشت آناستوموز
بهبودی پس از نشت آناستوموز می‌تواند یک فرآیند طولانی باشد و بستری شدن در بیمارستان اغلب چندین هفته طول می‌کشد. شدت نشت، وجود هر گونه عارضه، و وضعیت کلی سلامت بیمار، همگی بر جدول زمانی بهبودی تأثیر می‌گذارند.
جلوگیری از نشت آناستوموز
در حالی که عوامل متعددی در ایجاد نشت آناستوموز وجود دارد که قابل کنترل نیست، اقداماتی وجود دارد که جراحان می توانند برای به حداقل رساندن خطر انجام دهند. این شامل:
- غربالگری: قبل، حین و بعد از عمل جراحی، جراحان می توانند از تست های مختلفی برای تشخیص هرگونه نشتی استفاده کنند. اینها شامل آزمایش هوا، آزمایش مایعات و آزمایش کنتراست برای بررسی نشتی در اتصال جراحی است.
- استومای پیشگیرانه: در مواردی که خطر نشت آناستوموز زیاد است، جراح ممکن است کولوستومی موقت یا ایلئوستومی ایجاد کند تا جریان محتویات روده را از آناستوموز دور کرده و به کیسه جمع آوری کند. این امر از ورود محتویات روده به حفره شکم در صورت نشت جلوگیری می کند.
چشم انداز افرادی که از نشت آناستوموز رنج می برند
در حالی که نشت های آناستوموز را می توان در بسیاری از موارد با موفقیت ترمیم کرد، افرادی که نشتی را تجربه می کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض سلامتی بیشتر و مرگ و میر (مرگ) در طولانی مدت هستند. مشخص نیست که آیا نشت به طور کلی نشانه وضعیت سلامت پایین است یا به طور مستقیم به این پیامدها کمک می کند.
زندگی با نشت آناستوموز
پس از بهبودی از نشت آناستوموز، ضروری است که به طور منظم قرار ملاقات های پیگیری با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را برای اطمینان از بهبودی مناسب و نظارت بر هر گونه نشانه ای از مشکلات عود کننده داشته باشید. حفظ یک سبک زندگی سالم، از جمله رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و مدیریت استرس، می تواند به حمایت از سلامت کلی شما کمک کند و شانس شما را برای جلوگیری از عوارض بیشتر افزایش دهد.
به طور خلاصه، نشت آناستوموز یک عارضه شدید و بالقوه تهدید کننده زندگی در جراحی برداشتن روده است که زمانی رخ می دهد که اتصال جراحی بین انتهای دوباره متصل شده روده به درستی بهبود نیابد. عوامل خطر برای نشت آناستوموز عبارتند از سیگار کشیدن، سوء تغذیه، سرکوب کننده های سیستم ایمنی و برخی شرایط پزشکی. تشخیص شامل معاینات فیزیکی و آزمایش های تصویربرداری است، در حالی که درمان شامل آنتی بیوتیک ها و در بسیاری از موارد تکرار جراحی است. روند بهبودی ممکن است طولانی باشد و بستری شدن در بیمارستان اغلب چندین هفته طول بکشد. اگرچه نشت آناستوموز را می توان در بسیاری از موارد با موفقیت ترمیم کرد، افرادی که از آن رنج می برند در معرض خطر عوارض طولانی مدت سلامتی و مرگ و میر هستند.
سوالات متداول
۱. نشت آناستوموز چیست و چرا یک عارضه جدی است؟
نشت آناستوموز، شکست در روند بهبودی پس از آناستوموز (ارتباط جراحی بین دو انتهای کانال بدن) است. این منجر به نشت محتویات از اتصال جراحی می شود که می تواند باعث عفونت و عوارض بالقوه تهدید کننده زندگی به دلیل ورود مواد مضر به سایر قسمت های بدن شود.
۲. نشت آناستوموز چقدر شایع است؟
نشت آناستوموز تقریباً در ۵ درصد از جراحی های آناستوموز رخ می دهد. برداشتن روده، به ویژه آنهایی که بخشی از کولون را برمی دارند، حدود ۷۵ درصد از این موارد را تشکیل می دهند.
۳. عوامل خطر برای نشت آناستوموز چیست؟
عوامل خطر برای نشت آناستوموز عبارتند از سیگار کشیدن، سوء تغذیه، سرکوبگرهای ایمنی، تومورهای سطح پایین، پرتودرمانی، سپسیس فعال/شوک سپتیک، زمان طولانی عمل، آناستوموز رکتوم، و تعیین جنسیت مرد.
۴. نشت آناستوموز چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص نشت آناستوموز شامل معاینات فیزیکی، ارزیابی علائم حیاتی، آزمایش خون، و آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن با رنگ کنتراست برای تجسم حفره بدن و بررسی نشت یا تجمع مایع است.
۵. نشت آناستوموز چگونه درمان می شود؟
درمان نشت آناستوموز معمولاً شامل آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل عفونت است و مداخله جراحی نیز برای رفع نشت لازم است. این می تواند شامل تخلیه مایع آلوده، استراحت روده، و در برخی موارد، تکرار عمل جراحی برای ترمیم یا تقویت آناستوموز یا ایجاد یک استومی موقت برای منحرف کردن محتویات روده باشد. بهبودی ممکن است چندین هفته طول بکشد و بستری شدن در بیمارستان اغلب طولانی است.
