آنژیوکراتوما یک بیماری پوستی غیر سرطانی است که منجر به ایجاد ضایعات سخت و ناهموار روی پوست می شود. این برجستگی‌ها که به نام پاپول نیز شناخته می‌شوند، زمانی ایجاد می‌شوند که رگ‌های خونی کوچک (مویرگ‌ها) زیر سطح پوست بزرگ شده یا باز می‌شوند و باعث ضخیم شدن پوست می‌شوند. آنژیوکراتوم ها می توانند در انواع مختلف ظاهر شوند و قسمت های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهند که شایع ترین نوع آن آنژیوکراتوم فوردایس است که اغلب بر روی کیسه بیضه یا فرج ایجاد می شود.
علل آنژیوکراتوم
علت دقیق آنژیوکراتوم ناشناخته باقی مانده است، اما اعتقاد بر این است که با عوامل ژنتیکی، ناهنجاری های عروقی، فشار روی رگ های خونی یا تحریک مزمن مرتبط است. در برخی موارد، آنژیوکراتوم انفرادی ممکن است سالها پس از وقوع آسیب در ناحیه آسیب دیده بدن ایجاد شود.
احتمال بروز آنژیوکراتوم در جمعیت های خاصی بیشتر است. به عنوان مثال، آنژیوکراتوم فوردایس در مردان سفیدپوست یا افرادی که در بدو تولد مرد هستند (DMAB) شیوع بیشتری دارد، در حالی که آنژیوکراتوما کورپوریس دیفیوزوم در افراد مبتلا به اختلالات ذخیره سازی لیزوزومی مانند بیماری فابری شایع تر است.
علائم آنژیوکراتوم
آنژیوکراتوم ها معمولاً برآمدگی های قرمز، آبی، بنفش یا سیاه هستند که می توانند شبیه زگیل باشند. این برجستگی ها معمولاً گنبدی شکل، سفت و دارای سطحی ناصاف، پوسته پوسته یا سنگریزه مانند هستند. در برخی موارد، بسته به نوع و شدت بیماری، برجستگی ها می توانند کوچکتر از یک چهارم اینچ یا بزرگتر باشند.
در موارد خاص، برجستگی های ناشی از آنژیوکراتوم ممکن است به راحتی خونریزی کنند، باعث خارش یا احساس سوزش شوند یا لخته های خون ایجاد شوند. با این حال، این لخته های خون خطرناک نیستند و خطر حمله قلبی یا سکته را افزایش نمی دهند.
انواع آنژیوکراتوم
انواع مختلفی از آنژیوکراتوم وجود دارد که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند:
- آنژیوکراتوم فوردایس (Angiokeratoma of the Scrotum یا Angiokeratoma of the Vulva): این نوع شایع ترین است و به طور معمول افراد مسن تر، عمدتاً مردان سفیدپوست یا افراد DMAB را مبتلا می کند. ضایعات معمولاً روی کیسه بیضه یا فرج ظاهر می شوند و می توانند از نظر تعداد متفاوت باشند، از چند تا صدها.
- آنژیوکراتوم میبلی: این نوع معمولاً نوجوانانی را که در بدو تولد زنان تعیین می‌کنند (DFAB) تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث ایجاد ضایعات در تار بین انگشتان دست و پا، زانو، آرنج و سینه شود. ضایعات در این نوع بیشتر مستعد خونریزی هستند.
- Angiokeratoma circumscriptum: این نوع بسیار نادر است و به طور عمده DFAB افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. معمولاً در یک طرف باسن یا ران ظاهر می شود، اما می تواند روی گردن، تنه، کیسه بیضه یا زبان نیز ظاهر شود. این نوع در بدو تولد وجود دارد اما ممکن است در طول زمان به لکه‌های پوسته‌دار قرمز تبدیل شود.
- Angiokeratoma corporis diffusum: این نوع با بیماری های ذخیره سازی لیزوزومی مانند بیماری فابری که اختلالات متابولیکی ارثی هستند مرتبط است. ضایعات پوستی معمولاً در ناحیه تناسلی، شکم و ناحیه «تنه شنا» بین باسن و زانو ظاهر می‌شوند و می‌توانند در هر مرحله از زندگی ایجاد شوند.
تشخیص و آزمایشات
هنگام تشخیص آنژیوکراتوم، یک متخصص پوست (پزشک متخصص در بیماری های پوستی) ممکن است از دستگاه میکروسکوپی به نام درموسکوپ برای بررسی دقیق ضایعات پوستی استفاده کند. در برخی موارد، بیوپسی پوست ممکن است برای رد سایر بیماری ها، مانند ملانوما، که می تواند علائم مشابهی داشته باشد، ضروری باشد.
درمان و مدیریت
اکثر آنژیوکراتوم ها نیازی به درمان ندارند، اما برخی از افراد به دلایل زیبایی یا برای کاهش علائمی مانند خونریزی، خارش یا درد، به دنبال درمان هستند. گزینه های درمانی عبارتند از:
- کرایوتراپی: این درمان شامل انجماد ضایعه پوستی با استفاده از دمای بسیار سرد است. سپس بافت مرده ریخته می شود و ضایعه به تدریج در طی چند هفته ناپدید می شود.
- الکتروسرجری یا فلوراسیون: این روش درمانی از انرژی الکتریکی با فرکانس بالا برای گرم کردن و تخریب ضایعه پوستی استفاده می کند. ناحیه تحت درمان ممکن است نیاز به بهبودی چند هفته ای داشته باشد و امکان ایجاد اسکار وجود دارد.
- جراحی لیزری (ابلیشن): در این درمان از پرتوهای نور با شدت بالا برای رفع ضایعه پوستی استفاده می شود. جراحی لیزر نسبت به الکتروسرجری تهاجمی کمتری دارد و خطر کمتری برای ایجاد اسکار دارد.
- برداشتن پوست: در این روش، مویرگ آسیب دیده به همراه بخش کوچکی از پوست سالم اطراف با جراحی برداشته می‌شود. این روش همچنین می تواند جای زخم باقی بگذارد.
ضروری است که در مورد خطرات و مزایای بالقوه هر گزینه درمانی با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید تا مناسب ترین روش اقدام را تعیین کنید.
چشم انداز و پیش آگهی
پیش آگهی برای افراد مبتلا به آنژیوکراتوم به طور کلی مثبت است، زیرا این وضعیت خطر قابل توجهی برای سلامتی ندارد. با این حال، تأثیر عاطفی داشتن ضایعات پوستی قابل مشاهده می تواند منجر به احساس افسردگی، اضطراب یا خودآگاهی شود. گزینه‌های درمانی می‌توانند به افراد در مدیریت علائم، بهبود ظاهر و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
در برخی موارد، آنژیوکراتوم ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد، اما نظارت دقیق برای تشخیص هر گونه عارضه بالقوه بسیار مهم است. معاینات منظم با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند اطمینان حاصل کند که وضعیت به طور موثر مدیریت می شود و بهزیستی عاطفی فرد در نظر گرفته می شود.
سوالات متداول
۱. علت آنژیوکراتوم چیست؟
آنژیوکراتوم زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی کوچکی به نام مویرگ‌ها بزرگتر می‌شوند یا در نزدیکی سطح پوست باز می‌شوند و باعث ضخیم شدن پوست می‌شوند. علت دقیق ناشناخته باقی مانده است، اما می تواند به عوامل ژنتیکی، ناهنجاری های عروقی، فشار روی رگ های خونی یا تحریک مزمن مرتبط باشد.
۲. آیا آنژیوکراتوم مسری است؟
خیر، آنژیوکراتوم مسری نیست. آنها یک بیماری یا عفونت مقاربتی (STD یا STI) نیستند. ضایعات ناشی از آنژیوکراتوم کیسه بیضه یا آنژیوکراتوم فرج ممکن است شبیه زگیل تناسلی باشد، اما آنها یکسان نیستند.
۳. آیا برای آنژیوکراتوم نیاز به درمان دارم؟
اکثر آنژیوکراتوم ها نیازی به درمان ندارند، زیرا معمولاً خوش خیم هستند و خطر قابل توجهی برای سلامتی ندارند. با این حال، برخی از افراد ممکن است به دلایل زیبایی یا برای کاهش علائمی مانند خونریزی، خارش یا درد، به دنبال درمان باشند. تصمیم برای پیگیری درمان باید با مشورت یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی گرفته شود.
۴. احتمال بروز مجدد آنژیوکراتوم پس از درمان چقدر است؟
بعید است که آنژیوکراتوم های درمان شده در همان مکان دوباره ظاهر شوند. با این حال، ضایعات پوستی جدید می تواند در سایر نواحی بدن ایجاد شود. ضروری است که پوست خود را به طور منظم تحت نظر داشته باشید و در صورت مشاهده هر گونه ضایعه جدید یا تغییر با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
۵. آیا آنژیوکراتوم نوعی سرطان پوست است؟
خیر، آنژیوکراتوم یک نوع سرطان پوست نیست. این یک بیماری پوستی غیر سرطانی است که در آن مویرگ های بزرگ یا شکسته باعث ایجاد ضایعات برآمدگی روی پوست می شوند. ابتلا به آنژیوکراتوم خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش نمی دهد.
