تشخیص پارگی تاندون آشیل, علائم و درمان آن

فهرست مطالب

حقایقی که باید در مورد پارگی تاندون آشیل بدانید

شایع ترین علامت اولیه پارگی تاندون آشیل، ضربه ناگهانی در ناحیه تحتانی ساق پا، درد شدید و ناتوانی در نشان دادن پا به سمت پایین است. التهاب یا تحریک قبلی تاندون می تواند فرد را مستعد پارگی آشیل کند.

بلافاصله پس از پارگی تاندون آشیل، راه رفتن دشوار خواهد بود و فرد نمی تواند روی انگشتان پا بایستد. علاوه بر این، بیمار با حرکت مچ پا از درد شکایت خواهد کرد. همچنین ممکن است کبودی و تورم در اطراف ساق پا به سمت مچ پا و پا ایجاد شود.

پارگی تاندون آشیل بیشتر در میانسالی (۳۰ تا ۵۰ سالگی) رخ می دهد و ممکن است با کشیدگی و التهاب مکرر همراه باشد. پارگی تاندون آشیل با استفاده از کورتیکواستروئیدها به صورت خوراکی یا پس از تزریق در نزدیکی ناحیه تاندون گزارش شده است.

آنتی بیوتیک های فلوروکینولون (مانند سیپروفلوکساسین [سیپرو]، لووفلوکساسین [لواکین]) با پارگی تاندون آشیل، به ویژه بیمارانی که تاندونیت قبلی دارند، مرتبط هستند.

پارگی تاندون آشیل که با جراحی ترمیم می شود ممکن است تا ۵ درصد مجدداً پارگی داشته باشد. میزان پارگی مجدد آنهایی که بدون جراحی درمان می شوند تا ۴۰ درصد است.

عملکرد تاندون آشیل

تاندون آشیل از دو عضله پشت کاسه پا تشکیل می شود، عضله ساق یا دوقلو (گاستروکنمیوس) و کف پا، حدود ۱۵ سانتی متر بالاتر از مفصل مچ پا و هنگامی که از مفصل مچ پا عبور می کند تا به استخوان پاشنه (کالکانئوس) بپیچد، مارپیچ می شود.

یک غلاف تاندون را احاطه کرده است و به آن اجازه می دهد تا زمانی که مچ پا در دامنه حرکتی خود حرکت می کند، به راحتی سر بخورد.

از آنجایی که ماهیچه های ساق پا از بالای زانو منشا می گیرند و آشیل زیر مچ پا می چسبد، عملکرد ماهیچه-تاندون برای راه رفتن و دویدن بسیار مهم است. هنگامی که عضلات ساق پا منقبض می شوند، باعث می شود که مچ پا به سمت پایین و پا به سمت داخل و بالا بچرخد.

تاندون باید قوی باشد. دویدن و بالا رفتن از پله ها نیرویی معادل ۱۰ برابر وزن بدن در داخل تاندون ایجاد می کند.

تامین خون تاندون آشیل

تاندون آشیل خون خود را از منابع زیادی دریافت می کند. رگ های خونی کوچک از غلاف تاندون عبور می کنند تا خون و مواد مغذی را برای تاندون فراهم کنند. غلاف تاندون همچنین دارای شریان های کوچکی است که به تامین تاندون کمک می کند. با این حال، کمبود نسبی خون در قسمت پایینی تاندون درست بالای جایی که وارد پاشنه پا می شود وجود دارد و ممکن است این کمبود نسبی جریان خون با محل پارگی تاندون همراه باشد.

پارگی تاندون آشیل چیست؟

پارگی تاندون آشیل در افراد سالم و فعال, غیرمعمول نیست. پارگی معمولاً خود به خود است و بیشتر در افراد بین ۲۴ تا ۴۵ سال مشاهده می شود. اکثر آنها هیچ سابقه قبلی درد یا آسیب قبلی به تاندون نداشته اند. در اکثر موارد، پارگی تاندون آشیل ۲ تا ۶ سانتی متر بالاتر از محل قرار دادن تاندون در استخوان پاشنه رخ می دهد.

عوامل خطر پارگی آشیل عبارتند از شرایط نامناسب، داروهای کورتیکواستروئیدی (که از طریق دهان مصرف می شوند یا در نزدیکی تاندون تزریق می شوند)، آنتی بیوتیک های فلوروکینولون (سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین).

پارگی قبلی تاندون آشیل خطر ابتلا به تاندون آشیل را افزایش می‌دهد، هم در سمتی که در ابتدا آسیب دیده بود و هم در طرف دیگر که آسیب ندیده بود.

بیشتر اوقات، آشیل زمانی پاره می‌شود که یک حرکت ناگهانی و شدید پا به سمت پایین در برابر مقاومت وجود داشته باشد، مانند زمانی که فردی برای پریدن با نیروی زیادی از پا فشار می‌آورد. این حالت اغلب در ورزش هایی مانند بسکتبال، تنیس یا فوتبال رخ می دهد.

علائم پارگی عبارتند از درد حاد تیز در پشت پاشنه و ناتوانی در پلانتارفلکس پا. قربانی ممکن است شنیدن یک ضربه ناگهانی در هنگام آسیب را به خاطر بیاورد. از آنجایی که بین ماهیچه هایی که انگشتان پا را به سمت پایین فشار می دهند و عضلاتی که آنها را به سمت بالا می کشند، عدم تعادل وجود دارد، راه رفتن با درد و به دلیل کشیده شدن پا دشوار می شود.

گاهی اوقات تاندون به طور کامل پاره نمی شود بلکه تا حدی پاره می شود. علائم آن مشابه پارگی کامل است و پارگی جزئی می تواند به پارگی کامل تبدیل شود. در حالی که پارگی تاندون آشیل معمولاً در نزدیکی محل قرارگیری در پاشنه رخ می دهد، اما می تواند در هر مکانی در طول مسیر تاندون نیز رخ دهد.

دلایل دیگری به جز پارگی تاندون آشیل برای درد در پشت پاشنه وجود دارد. ممکن است به دلیل بورسیت پشت پاشنه (رتروکالکانئال) باشد که در آن التهاب در کیسه ای رخ می دهد که تاندون را در حین عبور از لبه استخوانی استخوان پاشنه بالشتک می کند.

پاراتنونیت, التهاب غلاف تاندون است که طول تاندون را احاطه کرده است. درمان بورسیت و تنگی شامل استراحت، ورزش و گاهی اوقات فیزیوتراپی است.

حدود ۱ میلیون ورزشکار در سال دچار التهاب یا پارگی تاندون آشیل می شوند. پارگی تاندون آشیل در افراد ورزشکار بین ۳۰ تا ۵۰ سال و بیشتر در مردان رخ می دهد (در مردان ۶ برابر زنان است).

ممکن است یک دلیل آناتومی برای بیشتر بودن آمار در مردان وجود داشته باشد. تاندون آشیل در زنان ناحیه کوچک تری دارد و نازک تر است و ممکن است نیروی کافی برای ایجاد پارگی ایجاد نشود.

علت پارگی تاندون آشیل چیست؟

برخی بیماری های زمینه ای ممکن است خطر آسیب تاندون آشیل را افزایش دهند. به عنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

برخی از عوامل خطر دیگر برای آسیب تاندون آشیل نیز شامل موارد زیر است:

سن بالا
فعالیت ها یا ورزش هایی که شامل دویدن و پریدن است
عدم انعطاف پذیری
فعالیت بیش از حد
تغییرات ناگهانی در شدت ورزش
وضعیت ضعیف بدنی
استفاده از کورتیکواستروئید (چه از راه خوراکی و چه از طریق تزریق)
آنتی بیوتیک های فلوروکینولون
کفش نامناسب
دویدن یا بطور کلی دویدن روی سطوح سخت
تپه نوردی یا راه رفتن از پله
آسیب قبلی تاندون آشیل
سابقه خانوادگی

علائم و نشانه های پارگی تاندون آشیل چیست؟

سابقه و پیشینه

بیماران مبتلا به پارگی تاندون آشیل اغلب از یک ضربه ناگهانی در پشت ساق پا شکایت دارند. درد اغلب شدید است و بیماران آن را به گونه ای توصیف می کنند که گویی تیر خورده اند.
با پارگی کامل، فرد تنها می‌تواند با لنگی حرکت کند. اکثر مردم نمی توانند از پله ها بالا بروند، بدوند یا روی انگشتان پا بایستند.
تورم در اطراف ساق پا ممکن است رخ دهد.
بیماران ممکن است افزایش ناگهانی در ورزش یا شدت فعالیت های اخیر را داشته باشند.
برخی از بیماران ممکن است اخیراً تزریق یا نسخه کورتیکواستروئید یا دوره ای از آنتی بیوتیک های فلوروکینولون داشته باشند.
برخی از ورزشکاران ممکن است قبلاً التهاب یا آسیب تاندون داشته باشند.

معاینه بدنی

پزشک به طور کلی هر دو پا را معاینه می کند.
پزشک ساق پا را از نظر تورم، کبودی و حساسیت بررسی می کند.
در صورت پارگی کامل تاندون آشیل، پزشک می تواند شکاف یا نقصی را در تاندون لمس کند.
دامنه حرکتی مچ پا از بین خواهد رفت و بیمار در حرکت دادن مچ پا و پا مشکل خواهد داشت.

تست تامپسون به تایید تشخیص پارگی تاندون آشیل کمک می کند. نحوه ی انجام تست تامپسون مطابق زیر است:

بیمار دراز می کشد، رو به پایین.
معاینه کننده ناحیه ساق پا را فشار می دهد.
در تاندون آشیل آسیب ندیده، پا دچار پلانتارفلکس می شود (رفلکس کف پا) و انگشتان پا به سمت پایین قرار می گیرند
در پارگی تاندون آشیل، پا حرکت نمی کند
پزشک همچنین ممکن است نبض و وجود حس در پا را بررسی کند.

چه آزمایش هایی به تشخیص پارگی تاندون آشیل کمک می کند؟

پزشک با گرفتن شرح حال بیمار و انجام یک معاینه فیزیکی همانطور که در بالا ذکر شد، پارگی تاندون آشیل را تشخیص می دهد. ممکن است برای تایید میزان آسیب تاندون و بررسی سایر آسیب های مرتبط، تصویربرداری لازم باشد.

اشعه ایکس ساده از پا ممکن است تورم بافت های نرم اطراف مچ پا، سایر آسیب های استخوانی یا رسوب کلسیم در تاندون شانه (تاندونیت کلیسیفیک) را نشان دهد.
سونوگرافی متداول ترین آزمایش بعدی برای اثبات آسیب و اندازه پارگی است. برای پارگی جزئی تاندون آشیل، تشخیص همیشه در معاینه فیزیکی واضح نیست و ممکن است سونوگرافی در نظر گرفته شود.
اِم آر آی (MRI): پزشکان اغلب در زمانی که تشخیص پارگی تاندون در سونوگرافی مشخص نیست یا مشکوک به آسیب پیچیده هستند، MRI را سفارش می دهند. MRI یک آزمایش تصویربرداری عالی برای ارزیابی وجود هرگونه ترومای بافت نرم یا جمع آوری مایع است. مهمتر از آن، MRI می تواند به تشخیص وجود ضخیم شدن تاندون، بورسیت و پارگی جزئی تاندون کمک کند.

گزینه های درمانی برای پارگی تاندون آشیل چیست؟

دو گزینه برای پارگی تاندون آشیل وجود دارد، یکی شامل جراحی و دیگری یک درمان محافظه کارانه (اجازه می دهد تا تاندون به خودی خود در قالب گچ بهبود یابد). هر کدام مزایا و خطرات خود را دارند و تصمیم گیری ها به وضعیت بالینی بیمار، زمینه های پزشکی زمینه ای، میزان آسیب و انتظار فعالیت های آینده بستگی دارد.

جراحی

جراحی برای افراد جوان، سالم و فعال توصیه می شود. برای ورزشکاران، جراحی اغلب اولین انتخاب درمان است. تاندون آشیل را می توان با جراحی یا از راه پوست یا جراحی باز, ترمیم کرد.

با تکنیک باز، پزشک برشی ایجاد می کند تا تجسم و تقریب بهتر تاندون را امکان پذیر کند. با تکنیک از راه پوست، جراح چندین برش پوستی کوچک برای ترمیم تاندون ایجاد می کند.

صرف نظر از نوع درمان، پزشک یک گچ پا کوتاه یا چکمه مانند بعد از عمل را بر روی مچ پای عمل شده می بندد. هر روشی مزایا و خطرات خود را دارد و انتخاب نوع جراحی برای هر بیمار خاص فردی است.

مزایای یک روش جراحی شامل کاهش خطر پارگی مجدد است. ( احتمال پارگی مجدد بین ۰ تا ۵ درصد است). اکثر افراد می توانند به فعالیت های ورزشی اصلی خود (در مدت کوتاهی) بازگردند و بیشتر آنها قدرت و استقامت خود را بازیابند.

معایب روش جراحی عبارتند از هزینه، نیاز به بستری شدن در بیمارستان و عوارض زخم است. به عنوان مثال، افتادگی پوست، عفونت، تشکیل مجرای سینوسی، آسیب عصبی.

درمان غیر جراحی

روش غیرجراحی ممکن است برای بیماران مسن تر، کم تحرک و دارای خطر بالاتر برای جراحی و بیهوشی, توصیه شود. توانایی التیام زخم ها نیز یک ملاحظه ی مهم است و ممکن است شامل کسانی باشد که خون رسانی ضعیفی به پاهای خود دارند. این شامل بیماران مبتلا به بیماری عروق محیطی و دیابت است.

مدیریت غیرجراحی شامل استفاده از گچ پا کوتاه بر روی پای آسیب دیده است و پا در وضعیت خم شده و کمی به سمت پایین قرار داده می شود. نگه داشتن مچ پا در این وضعیت به نزدیک تر کردن انتهای تاندون پاره شده کمک می کند تا بهبود یابد.

پا به مدت شش تا ۱۰ هفته در گچ قرار می گیرد و هیچ حرکتی در مچ پا مجاز نیست. راه رفتن روی گچ پس از یک دوره چهار تا شش هفته ای مجاز است.

هنگامی که گچ برداشته می شود، یک لیفت پاشنه کوچک در کفش قرار داده می شود تا فشار وارده بر تاندون آشیل برای دو تا چهار هفته دیگر کاهش یابد. پس از این مرحله، فیزیوتراپی توصیه می شود.

معایب روش غیرجراحی شامل افزایش خطر پارگی مجدد (تا ۴۰ درصد احتمال پارگی مجدد وجود دارد)، بی حرکت ماندن طولانی مدت پا در گچ و افزایش دشواری فنی در صورت نیاز به جراحی بعدی است.

مزایای آن شامل عدم نیاز به بیهوشی یا بستری شدن در بیمارستان، کاهش خطر شکستگی پوست و کاهش خطر آسیب عصبی است.

عوارض احتمالی پارگی تاندون آشیل چیست؟

از عوارض پارگی تاندون آشیل می توان به زخم شدن تاندون و کاهش دامنه حرکتی و همچنین ضعف عضلانی اشاره کرد.

پارگی مجدد تاندون یک نگرانی قابل توجه است و می تواند مجددا در ۵ درصد بیمارانی که تحت جراحی قرار گرفته اند و تا ۴۰ درصد در بیمارانی که تحت درمان محافظه کارانه (غیر جراحی) قرار گرفته اند, رخ دهد.

سایر عوارض مربوط به جراحی شامل افتادگی پوست، عفونت زخم، آسیب عصبی و جای زخم است.

زمان بهبودی پارگی تاندون آشیل چقدر است؟

پس از جراحی، بیمار به مدت چهار تا شش هفته در گچ نگه داشته می‌شود و پس از آن فیزیوتراپی و تمریناتی برای افزایش دامنه حرکتی, انجام می‌شود. برای جلوگیری از کشش بیش از حد تاندون، یک لیفت پاشنه در کفش قرار داده می شود. بازگشت کامل به عملکرد طبیعی حدود چهار تا شش ماه طول می کشد.

با درمان محافظه کارانه ممکن است گچ‌ها هر چند هفته یک‌ بار تعویض شوند و هر بار کف پا کمتر در حالت پلانتار فلکشنر(رفلکس کف پا) قرار می‌گیرد. این حالت به مدت شش تا ۱۲ هفته انجام می شود.

پس از تکمیل گچ گیری و بهبود تاندون، فیزیوتراپی برای بازگرداندن دامنه حرکت و قدرت ادامه خواهد یافت. بلند کردن پاشنه کفش باید مد نظر قرار داده شود.

به دنبال پارگی تاندون آشیل چه تمرینات توانبخشی ای توصیه می شود؟

فیزیوتراپی و توانبخشی پس از آسیب به تاندون آشیل ضروری است. برای بیماران مبتلا به پارگی نسبی که به صورت محافظه کارانه (گچ گرفتن) مدیریت شده اند، پس از کاهش درد، توانبخشی باید شروع شود. بیمارانی که تحت عمل جراحی ترمیم تاندون آشیل قرار می‌گیرند، در مرحله حاد بهبودی نیازی به فیزیوتراپی ندارند، اما پس از بهبودی, به شدت توصیه می‌شود.

فیزیوتراپی بخش مهمی از بهبودی پس از عمل برای بیمار است. پس از برداشتن گچ، مچ پا به آرامی ماساژ داده می شود و برای کاهش سفتی باید حرکت داده شود. پس از دو هفته، تمرینات فعال انجام می شود. در مجموع ۱۲ تا ۱۶ هفته فیزیوتراپی فعال برای بهترین نتایج مورد نیاز است.

هدف فیزیوتراپی بازگرداندن دامنه حرکتی قدرت عضلانی ساق پا به حالت عادی است. فیزیوتراپیست یک برنامه ورزشی را برای نیازهای خاص بیمار برای رسیدن به آن هدف تعیین می کند.

آیا می توان از پارگی تاندون آشیل جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از التهاب یا پارگی تاندون آشیل، نکات زیر توصیه می شود:

انعطاف پذیری یکی از اهداف مهم پیشگیری از آسیب است.
درد هرگز طبیعی نیست. اگر درد ساق پا یا پاشنه پا رخ داد، فعالیت را متوقف کنید. اگر استراحت کمکی نکرد و با شروع مجدد فعالیت درد عود کرد، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
در صورت نیاز به دارو، به پزشک خود اطلاع دهید که آیا احساس ناراحتی در عضلات ساق پا یا تاندون دارید.
سعی کنید کفش های مناسبی بپوشید که مخصوص فعالیت بدنی باشند.

آیا درمان خانگی برای پارگی تاندون آشیل وجود دارد؟

آسیب تاندون آشیل به مراقبت پزشکی نیاز دارد و اگرچه همه آنها به جراحی نیاز ندارند، اما هیچ درمان خانگی برای درمان این آسیب وجود ندارد.

آینده ی بیمار دچار پارگی تاندون آشیل چگونه است؟

هنگامی که درمان و توانبخشی مناسب انجام شود، در آینده وضعیت بیمار عالی است. اکثر ورزشکاران می توانند به ورزش یا ورزش قبلی خود بازگردند. آن دسته از بیمارانی که تحت مراقبت های غیر جراحی قرار می گیرند، خطر پارگی دوباره در آن ها افزایش می یابد.