سندرم خروجی قفسه سینه شریانی (ATOS) یک وضعیت پزشکی پیچیده و بالقوه خطرناک است که شریان بین دنده ها و استخوان ترقوه (ترقوه) را تحت تأثیر قرار می دهد. این فضای بین دنده ها و استخوان ترقوه به عنوان خروجی قفسه سینه شناخته می شود. خروجی قفسه سینه چندین ساختار مهم از جمله عروق خونی، اعصاب و ماهیچه ها را در خود جای داده است. در افراد مبتلا به ATOS، شریان این ناحیه فشرده می شود که منجر به طیف وسیعی از علائم و در برخی موارد، عوارض جدی می شود.
شریان اولیه آسیب دیده در ATOS شریان ساب کلاوین است که خون را از قلب به بقیه بدن می رساند. فشرده شدن این شریان می‌تواند باعث تشکیل لخته‌های خونی شود که می‌تواند از بازو عبور کرده و در موارد شدید به ریه‌ها برسد و باعث آمبولی ریه شود. تشخیص و درمان به موقع برای جلوگیری از چنین عوارض شدید بسیار مهم است.
چه کسانی ممکن است به سندرم خروجی توراسیک شریانی مبتلا شوند؟
همه انواع سندرم خروجی قفسه سینه در زنان ۲۰ تا ۵۰ ساله شایع تر است. فشرده شدن شریان در خروجی قفسه سینه اغلب به وجود یک دنده اضافی نسبت داده می شود که به عنوان “دنده گردنی” شناخته می شود. این دنده ممکن است در موقعیت غیر طبیعی بالای دنده اول ایجاد شود. دنده گردنی می تواند بر شریان ساب کلاوین فشار وارد کند و منجر به ATOS شود. با این حال، همه افراد مبتلا به دنده گردن به این سندرم مبتلا نمی شوند. عوامل دیگری مانند چاقی، ضربه فیزیکی، وضعیت نامناسب، بارداری و حرکات تکراری نیز می توانند در ایجاد ATOS نقش داشته باشند.
عوارض سندرم خروجی توراسیک شریانی
ATOS شدیدترین شکل سندرم خروجی قفسه سینه است. بدون درمان مناسب، می تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. مهم ترین خطر، تشکیل لخته های خونی شدید در شریان ها است. این لخته‌ها می‌توانند جریان خون در بازو و دست را مسدود کرده و باعث درد، بی‌حسی و سایر علائم شوند. در موارد نادر، لخته های خون نیز می توانند به مغز بروند و باعث سکته مغزی شوند.
سندرم خروجی توراسیک شریانی چقدر شایع است؟
سندرم خروجی قفسه سینه (TOS) به طور کلی یک بیماری نادر است. شیوع دقیق ATOS که کمترین نوع TOS است، ناشناخته است. کمتر از ۱ مورد از هر ۱۰۰ مورد سندرم خروجی قفسه سینه، سندرم خروجی قفسه سینه است.
علائم و علل سندرم خروجی قفسه سینه شریانی
علل ATOS در درجه اول به فشرده سازی شریان ساب ترقوه به دلیل ناهنجاری های آناتومیک یا عوامل دیگر مربوط می شود. شایع ترین علت وجود دنده گردنی است. علائم ATOS معمولاً به صورت درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن، سردی یا تغییر رنگ رنگ پریده در انگشتان، دست یا بازو ظاهر می شود. این علائم معمولاً هنگام استفاده از بازوی آسیب دیده بدتر می شوند و با استراحت بهبود می یابند.
تشخیص و آزمایشات سندرم خروجی قفسه سینه شریانی
تشخیص ATOS مستلزم ارزیابی کامل تاریخچه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و تست های تشخیصی مختلف است. در طول معاینه فیزیکی، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی ناحیه گردن و شانه را برای هر گونه علائم ناهنجاری بررسی می‌کند و از بیمار در مورد علائم آن‌ها می‌پرسد.
برای تأیید تشخیص، چندین آزمایش تصویربرداری ممکن است انجام شود:
- سونوگرافی: این آزمایش غیر تهاجمی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از ساختارهای داخلی و جریان خون در ناحیه آسیب دیده استفاده می کند.
- آرتریوگرام: این روش شامل قرار دادن یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) در شریان و تزریق رنگ کنتراست است. سپس برای تجسم شریان و تشخیص هرگونه انسداد یا ناهنجاری اشعه ایکس گرفته می شود.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن: سی تی اسکن از چندین اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر دقیق از ساختارهای داخلی بدن از جمله شریان ها استفاده می کند.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): این آزمایش از امواج رادیویی و آهنرباهای قوی برای تولید تصاویر دقیق از بافت‌های نرم بدن از جمله شریان‌ها استفاده می‌کند.
- اشعه ایکس: این آزمایش از دوزهای هدفمند و ایمن اشعه برای ایجاد تصاویری از ساختارهای داخلی بدن استفاده می کند.
درمان سندرم خروجی توراسیک شریانی
درمان اولیه ATOS مداخله جراحی است. قبل از عمل، ممکن است به بیمار داروهایی مانند وارفارین (Coumadin®) یا هپارین (Hep-Lock™) داده شود تا لخته های خون را حل کند. در برخی موارد، ممکن است روشی برای حذف لخته ها با استفاده از دارو یا کاتتر انجام شود.
در طول جراحی برای ATOS، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است:
- بخشی از دنده اضافی (دنده گردنی) را بردارید تا فشار روی شریان ساب ترقوه کاهش یابد.
- یک شریان آسیب دیده را با یک شریان سالم از قسمت دیگری از بدن (گرافت شریانی) جایگزین کنید.
- برای تغییر جهت جریان خون، شریان آسیب دیده را با یک لوله مصنوعی جایگزین کنید.
پیشگیری از سندرم خروجی توراسیک شریانی
در حالی که هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از ATOS وجود ندارد، اتخاذ یک سبک زندگی سالم و ایجاد تغییرات خاص در سبک زندگی می تواند خطر آسیب های فشاری را کاهش دهد:
- وزن مناسبی را متناسب با نوع بدن، سن و جنس خود به دست آورید و حفظ کنید. اضافه وزن می تواند فشار مضاعفی بر مفاصل و ماهیچه های گردن، شانه ها و سینه وارد کند.
- از حمل کیف های سنگین روی یک شانه خودداری کنید. وزن کیسه ای که روی یک شانه کشیده می شود می تواند عضلات را تحت فشار قرار دهد و بر خروجی قفسه سینه فشار بیاورد.
- حرکات تکراری بالای سر را محدود کنید. فعالیت هایی مانند پرتاب توپ سافت بال یا بیس بال، تاب دادن راکت تنیس یا بلند کردن جعبه های بالای سر می تواند عضلات و تاندون های گردن و شانه را تحت فشار قرار دهد و خطر ابتلا به ATOS را افزایش دهد.
- شانه های خود را با وزنه برداری یا تمرینات مقاومتی تقویت کنید. عضلات قوی شانه می تواند به حمایت از مفاصل گردن و شانه کمک کند و خطر آسیب های فشاری را کاهش دهد.
- روزانه گردن، شانه ها و سینه خود را دراز کنید. کشش منظم می تواند به انعطاف پذیری ماهیچه ها و تاندون ها کمک کند و خطر فشردگی در خروجی قفسه سینه را کاهش دهد.
سوالات متداول
۱. محتمل ترین علت علائم ATOS چیست؟
شایع ترین علت علائم ATOS فشردگی شریان ساب ترقوه به دلیل ناهنجاری های آناتومیکی است که معمولاً وجود دنده گردنی است. عوامل دیگری مانند چاقی، ضربه فیزیکی، وضعیت نامناسب، بارداری و حرکات تکراری نیز می توانند در ایجاد ATOS نقش داشته باشند.
۲. برای تشخیص ATOS به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
برای تشخیص ATOS، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد، سابقه پزشکی شما را جمع آوری کند و چندین آزمایش تصویربرداری مانند سونوگرافی، آرتریوگرام، سی تی اسکن، MRI یا اشعه ایکس را انجام دهد. این آزمایش ها به تجسم ساختارهای داخلی و جریان خون در ناحیه آسیب دیده کمک می کند و امکان تشخیص دقیق را فراهم می کند.
۳. گزینه های درمانی برای ATOS چیست؟
درمان اولیه برای ATOS مداخله جراحی است که ممکن است شامل برداشتن بخشی از دنده اضافی (دنده گردنی)، جایگزینی شریان آسیب دیده با یک شریان سالم (گرافت شریانی) یا یک لوله مصنوعی، یا سایر روش‌ها برای کاهش فشار بر روی شریان ساب کلاوین باشد. . قبل از عمل، ممکن است دارو برای حل کردن لخته های خون تجویز شود.
۴. آیا درمان های غیرجراحی علائم من را بهبود می بخشد؟
در برخی موارد، درمان های غیرجراحی ممکن است به کاهش علائم ATOS کمک کند. اینها می‌توانند شامل دارو برای حل کردن لخته‌های خون، فیزیوتراپی برای بهبود تحرک و قدرت در بازوی آسیب‌دیده، و تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن، اجتناب از چمدان‌های سنگین روی یک شانه، محدود کردن حرکات تکراری بالای سر، و تمرین‌های کششی منظم باشد. با این حال، مداخله جراحی اغلب برای تسکین طولانی مدت و جلوگیری از عوارض جدی ضروری است.
۵. چه چیز دیگری باید در مورد ATOS از پزشکم بپرسم؟
ممکن است بخواهید از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بپرسید:
- محتمل ترین علت علائم ATOS در مورد من چیست؟
- چه آزمایش های خاصی را برای تشخیص من توصیه می کنید؟
- گزینه های درمانی در دسترس من چیست و کدام یک را توصیه می کنید؟
- آیا تغییرات سبک زندگی می تواند علائم من را بهبود بخشد؟ اگر چنین است، باید روی کدام یک تمرکز کنم؟
- در طول روند بهبودی پس از جراحی چه انتظاری می توانم داشته باشم؟
- آیا خطرات یا عوارض احتمالی مرتبط با درمان توصیه شده وجود دارد؟
- چگونه می توانم از عود ATOS در آینده جلوگیری کنم؟
- آیا گروه ها یا منابع پشتیبانی برای افراد مبتلا به ATOS وجود دارد؟
- آیا باید تغییری در داروهای فعلی یا عوامل سبک زندگی خود ایجاد کنم؟
- هر چند وقت یکبار باید برای معاینه بعد از درمان با شما پیگیری کنم؟
- آیا می توانید هر فیزیوتراپیست یا متخصصی را که تجربه درمان بیماران ATOS را دارند توصیه کنید؟
