این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه سلامت دهان و بیماری لثه بر کل بدن تأثیر می‌گذارد و چگونه بیماری لثه می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات سلامتی مانند سرطان و بیماری قلبی را افزایش دهد. دیوانه وار به نظر می رسد؟ ارتباط عمیقی بین بیماری لثه و سایر مشکلات بدن وجود دارد.
همچنین در این مقاله شیوه ی درست مسواک زدن دندان ها برای(روش Bass) که برای مبارزه با بیماری لثه و التهاب لثه مفید است, آموزش داده می شود.
بررسی مزایایی روغن کشی دهان و آموزش نحوه ی صحیح روغن کشی دهان, از دیگر مطالب موجود در این مقاله می باشد.
بیماری لثه چیست؟
بیماری لثه یا بیماری پریودنتال، نام مجموعه ای از مشکلات بهداشت دهان و دندان است که از التهاب لثه (التهاب بافت لثه) تا پریودنتیت شدیدتر (که در آن بافت های لثه از دندان جدا می شوند و عفونت جدی ایجاد می شود) می باشد.
به گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، علائم بیماری لثه عبارتند از: بوی بد دهان مداوم، لثه‌های متورم، لثه‌هایی که هنگام استفاده از نخ دندان خونریزی می‌کنند، لق شدن دندان‌ها، دندان‌های حساس یا لکه‌های دردناک روی لثه هنگام جویدن.
حتی اگر لثه های شما عقب نشینی نکرده باشد، احتمال زیادی وجود دارد که به نوعی بیماری لثه مبتلا شوید و حتی متوجه آن نباشید.
از هر دو بزرگسال یک نفر مبتلا به بیماری لثه (پریودنتال) است. مرکز کنترل بیماری آمریکا (CDC) گزارش می دهد که:
- دو درصد از بزرگسالان ۳۰ سال و بالاتر به نوعی بیماری پریودنتال مبتلا هستند.
- بیماری پریودنتال با افزایش سن افزایش می یابد، ۷۰.۱ درصد از بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر به بیماری پریودنتال مبتلا هستند.
- این وضعیت در مردان شایع‌تر از زنان است. در مردان ۵۶.۴% و در زنان ۳۸.۴% است. افرادی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند (۶۵.۴%) است. افراد دارای تحصیلات کمتر از دبیرستان (۶۶.۹%) و سیگاری‌ها (64.2%) رایج است.
با این حال، خبر خوب این است که با مراقبت مناسب از دهان قابل برگشت است.
چگونه بیماری لثه بر بدن تأثیر می گذارد
به خوبی ثابت شده است که بیماری لثه می تواند برای دهان ویرانگر باشد و علت اصلی از دست دادن دندان بزرگسالان و سایر مشکلات دهانی, بیماری لثه است. چیزی که کمتر شناخته شده است این است که بیماری لثه و التهاب لثه نیز می تواند تأثیر منفی بر قسمت های مختلف بدن داشته باشد.
دهان یک اکوسیستم جدا از بدن نیست بلکه بخشی جدایی ناپذیر از سیستم ایمنی است. دهان شما به بسیاری از قسمت های دیگر بدن ارتباط نزدیکی دارد. عدم تعادل باکتریایی یا بیماری لثه در دهان می تواند باعث ایجاد مشکلات ایمنی و التهاب در سایر قسمت های بدن شود.
بیماری لثه برابر است با عفونت فعال باکتریایی
تأثیر منفی بهداشت نامناسب دندان فراتر از دهان است زیرا بیماری لثه یک عفونت باکتریایی فعال است که از طریق جریان خون به کل بدن دسترسی دارد. عفونت باکتری های مرتبط با بیماری لثه بسیار متحرک هستند و می توانند سایر نواحی بدن را مستعمره کنند.
رسوب پلاک ناشی از باکتری های بد در دهان، همان انواع پلاکی است که در دیواره شریانی در مبتلایان به بیماری قلبی یافت می شود. با توجه به درک این موضوع که این باکتری ها در دهان از طریق جریان خون عبور می کنند، منطقی است که بیماری لثه می تواند بقیه بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
بیماری لثه با بسیاری از بیماری ها مرتبط است و ممکن است خطر ابتلا به آن ها را افزایش دهد، از جمله:
- چاقی
- بیماری قلبی
- سکته
- تولد زودرس نوزادان و وزن کم در نوزاد در هنگان تولد
- سرطان (از جمله سرطان سینه، سرطان پانکراس، سرطان مری و غیره)
- دیابت
بخشی از این پیوند ممکن است به دلیل افزایش استرس اکسیداتیو باشد که سیستم ایمنی را مختل می کند، اما برای تأیید این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.
باکتری ها از طریق دهان وارد جریان خون می شوند
اکنون می دانیم که باکتری های مضر بیماری لثه در دهان جمع شده و سپس از طریق جریان خون به بقیه بدن دسترسی پیدا می کنند. در اصل، فردی که بیماری لثه فعال دارد، دشمنی دارد که در کمین است، که به آرامی با مسموم کردن سیستم بدن با باکتری، سلامت را از بین می‌برد.
خطرات شناخته شده این وضعیت رایج دو دسته است:
- آسیب واقعی ناشی از باکتری در دهان
- نحوه واکنش بدن به این حمله مزمن باکتریایی و التهاب ناشی از آن
اول، برخی اعتقاد دارند که این باکتری ها می توانند گوشت و بافت استخوانی دهان را از بین ببرند و منجر به مشکلات شدید لثه و از دست دادن دندان شوند. آن ها همچنین سموم را به عنوان محصول جانبی این حمله به سیستم تخلیه می کنند.
خطر دوم نحوه پاسخ بدن به این حمله مزمن باکتریایی با پاسخ ایمنی و التهاب ناشی از آن است.
نحوه واکنش بدن به عفونت باکتریایی در دهان
سیستم ایمنی بیماری لثه را به عنوان یک عفونت باکتریایی شایع می شناسد. یکی از راه‌هایی که بدن عفونت را شکست می‌دهد، افزایش التهاب در ناحیه محلی عفونت برای افزایش جریان خون است، بنابراین تعداد گلبول‌های سفید خون برای مبارزه با عفونت‌ها افزایش می‌یابد.
لثه‌های متورم، دردناک و خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نشانه‌های بارز عفونت باکتریایی فعال در دهان و هشدار اولیه بیماری شدید لثه هستند (که بسیاری از افراد حتی وقتی دندان پزشک به آن اشاره می‌کند, آن را نادیده می‌گیرند).
مشکل زمانی ایجاد می شود که عفونت مزمن باشد، مانند بیماری لثه. در مورد عفونت مزمن، واکنش بدن برای مبارزه با عفونت به یک عادت تبدیل می شود و در نتیجه حالت التهاب مزمن ایجاد می شود.
عفونت مزمن برابر است با التهاب مزمن
مشکلات جدی‌تر زمانی رخ می‌دهند که باکتری‌های موجود در دهان ناشی از بیماری لثه به سایر قسمت‌های بدن منتقل شوند. در این مرحله، اکنون یک التهاب مزمن در سراسر سیستم بدن موجود است که به سایر بیماری‌ها مانند آرتریت، دیابت، بیماری قلبی و سرطان کمک می‌کند و زمینه را برای آن ها فراهم می‌کند.
بنابراین، بیماری لثه یکی از مسیرهای اصلی دیگر بیماری هاست، مانند یک بیماری پشت دروازه، که به حمایت از شرایطی کمک می کند که به بیماری های سراسربدن اجازه ایجاد و شکوفایی می دهد.
خوشبختانه، در حالی که بیماری لثه یک مشکل جدی است که با شرایط جدی‌تر مرتبط است، راه‌هایی برای درمان و معکوس کردن بیماری لثه و بازگرداندن سلامت دهان (و بدن) وجود دارد.
چگونه به طور طبیعی بیماری لثه را بهبود و معکوس کنیم؟
همه ما می خواهیم لثه های سالمی داشته باشیم تا از جراحی فلپ، پلنینگ ریشه (تمیز کردن عمیق دندان)، تحلیل استخوان و پروتز جلوگیری کنیم. برای انجام این کار، باید بر بهداشت ضعیف دهان غلبه کنیم. علاوه بر تمیز کردن منظم توسط دندانپزشک، می توانید با التهاب لثه در خانه مبارزه کنید.
یک رویکرد دو بخشی برای بهبود سلامت دهان وجود دارد:
- در دهان: بهبود سلامت دهان و دندان و تلاش برای حذف باکتری‌های مضری که منجر به بیماری لثه می‌شوند تا بار باکتریایی در بدن کاهش یابد.
- در سراسر بدن: بهبود سلامت ایمنی در سراسر بدن برای رسیدگی به سلامت در سطح سلولی
بخش اول این رویکرد بر روی کارهایی که می‌توان در دهان انجام داد تا سلامت دهان و دندان بهتر و در نتیجه ی آن, سلامت کل بدن را ایجاد کند، تمرکز دارد. این قسمت شامل بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، مراقبت منظم از دندان و سایر روش ها می شود.
بخش دوم بر ابزارها و تکنیک هایی متمرکز است که سلامت ایمنی را بالا می برد. افزایش سلامت سیستم ایمنی بدن ما اولین ابزاری است که برای ایجاد سلامت دهان و دندان داریم. حمایت صحیح از سیستم ایمنی می تواند محیطی را در بدن ایجاد کند که برای باکتری هایی که باعث بیماری لثه می شوند نامناسب باشد.
مانند تمام جنبه های سلامتی، مهم است که به یاد داشته باشید که بدن به طور کلی برای رسیدگی به منبع مشکل, کار می کند.
بهبود سلامت ایمنی برای مبارزه با بیماری لثه
عوامل زیادی بر سیستم ایمنی و توانایی بدن برای کنترل موثر باکتری های دهان تأثیر می گذارد، از جمله:
- رژیم غذایی: برای حمایت از سلامت دهان، خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد معدنی، مصرف مقدارمناسب از چربی های با کیفیت و حذف غذاهایی مانند روغن های گیاهی و شکر ضروری است.
- سبک زندگی: برای سلامت سیستم ایمنی، خواب کافی، مقابله با استرس و اجتناب از عادات غلط سبک زندگی, مانند سیگار کشیدن که می تواند بر سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارد, ضروری است.
- بهداشت دهان و دندان: درک ارتباط دهان و بدن کمک می کند که ببینید چگونه عادات بهداشت دهان و دندان خوب, می تواند به طور قابل توجهی بر سیستم ایمنی بدن به طور کلی تأثیر بگذارد.
از قرار دادن سموم در بدن خودداری کنید
روش اساسی برای هر تلاشی برای بهبود سلامت دهان و سلامت کل بدن، متوقف کردن سموم در سیستم است. درک دو راه اصلی که سموم از طریق دهان وارد بدن می شوند بسیار مهم است:
- باکتری های لثه شما, سموم را آزاد می کنند. این سموم می توانند در جریان خون شما حرکت کنند.
- سموم به طور ناخواسته از طریق محصولات بهداشتی دهان مانند ضد میکروب ها وارد می شوند.
طبق یک مطالعه , افرادی که اختلالات غدد درون ریز در سیستمشان افزایش یافته است، دچار افزایش بیماری لثه می شوند. سطوح بالای آفت کش ها نیز می تواند سیستم ایمنی آنها را ضعیف کرده باشد.
جلوگیری از بیماری یا ایجاد سلامتی; کدام اولویت است؟
این دو مفهوم مهم برای مبارزه با بیماری لثه هستند و به روش های مختلف برای پیشگیری از بیماری و ایجاد سلامت ضروری هستند. ما می توانیم این بحث را به وضوح در تاریخ با مثال لویی پاستور، «پدر» پزشکی مدرن و نظریه میکروب، و آنتوان بوشام، یکی از معاصران پاستور که نظریه ای مرتبط اما با تمرکز متفاوتی به نام سلول ترویج می کرد، ببینیم.
این دو نظریه از این موضوع حمایت می‌کنند که اگر می‌خواهیم سلامتی بهینه ایجاد کنیم، تمرکز اصلی ما باید ایجاد سلامت باشد و در مرحله دوم، پیشگیری از بیماری‌ها را مورد توجه قرار دهد. بنابراین، هدف اصلی ما باید پیروی از پروتکل های سلامتی در ایجاد سلامتی باشد.
بنابراین، ما باید از وارد کردن هر گونه مواد مضر اضافی به سیستم بدن خود آگاه باشیم، زیرا ممکن است تلاش های ایمنی ما برای ایجاد سلامتی را مختل کند. این امر به ویژه در صورتی صدق می کند که موادی که به سیستم معرفی می کنیم تحت پوشش پیشگیری از بیماری باشند. به عنوان مثال، اگر ما سموم را با استفاده از نظریه میکروب (پیشگیری از بیماری) وارد سیستم کنیم، به تمرکز اصلی ایجاد سلامتی نمی‌پردازیم.
چگونه باکتری های مضر بیماری لثه را کاهش دهیم
در حالی که حمایت از بدن به عنوان یک کل, برای بهبود سلامت ایمنی از طریق رژیم غذایی و سبک زندگی حیاتی است و باید ابتدا به آن پرداخته شود، همچنین پرداختن به کلونیزاسیون باکتری های مضر در دهان به طور مستقیم برای مبارزه با بیماری لثه ضروری است.
برای کاهش بیماری لثه، دندان های خود را به درستی مسواک بزنید
دکتر چارلز باس مانند سایر پزشکان و محققان برجسته تاریخ مانند وستون پرایس و ادوارد و می ملانبی، از پیشگامان اولیه بهداشت دهان و دندان و پزشکی بود. او روشی را روشن کرد که ثابت شده است که باکتری های بد دهان را کاهش می دهد.
این روش به عنوان تکنیک Bass Brushing شناخته می شود و برای از بین بردن کلنی باکتری های مضر و تجمع پلاک پنهان در لثه عمل می کند. نسبت به روش های سنتی مسواک زدن بسیار ملایم تر و موثرتر است و به مبارزه با بیماری لثه و التهاب لثه کمک می کند.
در واقع یک دندانپزشک به دکتر باس گفت که به دلیل بیماری شدید لثه باید تمام دندان هایش را بکشد و از دانش میکروبیولوژی، میکروسکوپ و آزمون و خطا, برای کشف این روش مسواک زدن استفاده کرد. او دندان هایش را نجات داد و در حالی که تمام دندان های اصلی اش سالم بود, جان سپرد.
روش مسواک زدن Bass Brushing, در ادامه ی این مقاله آموزش داده می شود.
نخ دندان کشیدن
نخ دندان کشیدن همراه با مسواک زدن, یک ترکیب صحیح است. توجه به آنچ ه نخ دندان ما آشکار می کند گام بزرگی به سوی ایجاد سلامت دهان و دندان در زندگی ما است.
روش صحیح نخ دندان کشیدن به صورت زیر است:
- یک تکه نخ دندان بردارید که به اندازه کافی بلند باشد تا بتوانید از قسمت جدیدی از نخ دندان برای دندان های مختلف استفاده کنید.
- پس از هر بار استفاده از نخ دندان، توقف کرده و به نخ دندان نگاه کنید. به دنبال هرگونه تغییر رنگ روی نخ باشید. هر رنگی (رنگ خونی یا مایل به زرد) نشان می دهد که شما یک عفونت فعال در لثه اطراف آن دندان ها دارید.
- مرحله سوم به شجاعت نیاز دارد، پس قوی باشید! نخ دندان را بو کنید. بله، پس از هر تماسی که تمیز می کنید، آن را بو کنید.
- در حین کشیدن نخ دندان، هر گونه درد، حساسیت یا نشانه ای از تورم را که احساس کردید, مد نظر قرار دهید.
نکته اصلی در اینجا این است که اگر رنگی روی نخ دندان (خونریزی لثه) یا بوی بد دارید، عفونت فعالی در لثه ی بین آن دو دندان دارید.
دهان را با محصولات بهداشتی دهان و دندان غیر سمی تمیز کنید
یکی از عوامل مهم هنگام پرداختن به محصولات سلامت دهان این است که مطمئن شوید که در این فرآیند هیچ سم اضافی وارد سیستم نمی شود. وارد کردن مواد مضر به سیستم در حین کار برای حذف سموم موجود از باکتری های موجود در دهان, یک قدم به جلو و دو قدم به عقب است.
به عبارت دیگر، وارد کردن سموم به سیستم که سلامت ایمنی را کاهش می دهد, نتیجه معکوس دارد، زیرا سلامت ایمنی, تمرکز اصلی در مبارزه با بیماری لثه است.
استفاده از محصولات بهداشتی دهان و دندان حاوی مواد سمی که عملکرد ایمنی ما را مختل می کند در بهترین حالت کوته بینانه است، اگر به طور کامل برای سلامت کلی مضر نباشد.
دهان خود را روغن کشی کنید
روغن کشی تکنیکی از طب باستانی هند (آیورودا) است. این تکنیک عالی نه تنها دهان را تمیز می کند بلکه به سم زدایی کل سیستم نیز کمک می کند.
روغن کشی, فرآیند چرخاندن روغن (معمولاً کنجد، روغن آفتابگردان، روغن زیتون یا روغن نارگیل) در دهان به مدت حداکثر ۲۰ دقیقه است. سپس روغن را دور می ریزند. هدف بهبود سلامت دهان و دندان است و بهترین زمان برای انجام آن اول صبح با معده خالی است.
ایده اصلی این است که چرخاندن روغن در دهان برای مدت کوتاهی در هر روز به دفع مواد بد و بهبود سلامت دهان کمک می کند. این شبیه به پاکسازی پوست با روغن است. این روغن تجمع پلاک را کاهش می دهد و سموم را بدون آسیب رساندن به دندان ها یا لثه ها از بین می برد.
روش باستانی روغن کشی (که در اصل گاندوشا نامیده می شد) هزاران سال پیش در هند آغاز شد.
مزایای روغن کشی دهان
روغن کشی یک عمل مراقبت از دهان با تاریخی طولانی ,اما فاقد مطالعات علمی گسترده است.
در اینجا برخی از مزایای گزارش شده آورده شده است:
- دندان های سفیدتر
- بهبود خشکی دهان
- حفره های کمتر و موارد التهاب لثه
- کاهش پلاک
- دندان ها و لثه های قوی تر
- بهبود بیماری پریودنتال
- نفس صبحگاهی خوشبو تر
- بهبود درد فک
- رهایی از مشکلات سینوسی
- سردرد کمتر
- پوست بهتر ( آکنه، اگزما و پسوریازیس کمتر)
- بهبود تعادل هورمونی
- بهبود درد آرتریت کمتر
روش روغن کشی دهان
- یک تا ۲ قاشق چایخوری روغن را در دهان خود بریزید. روغنی که به طور سنتی در آیورودا استفاده می شود روغن کنجد ارگانیک است. کنجد همچنین روغنی است که برای استفاده در روغن کشی بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته است. گزینه دیگر کشیدن روغن نارگیل ارگانیک است. هر روغنی که انتخاب کردید، ۱ تا ۲ قاشق چایخوری در دهان بگذارید.
- به مدت ۲۰ دقیقه آن را در دهان خود بچرخانید (غرغره کنید). زمان بندی کلیدی است. ۲۰ دقیقه برای شکستن پلاک ها و باکتری ها کافی است اما نه آنقدر طولانی که بدن شروع به جذب مجدد سموم و باکتری ها کند. روغن در این مدت با مخلوط شدن با بزاق غلیظ تر و شیری رنگ می شود. تا زمانی که تف می شود باید کرم مایل به سفید باشد. همچنین در این مدت به دلیل ترشح بزاق حجم آن دو برابر خواهد شد. در ابتدا، تکمیل ۲۰ دقیقه کامل می تواند چالش برانگیز باشد. ممکن است اولین بار حتی نتوانید ۵ تا ۱۰ دقیقه این کار را انجام دهید!
- روغن را داخل سطل زباله بریزید. زیرا روغن ممکن است در نهایت لوله های دستشویی را مسدود کند. روغن را هم قورت ندهید!
- دهان خود را خوب با آب گرم بشویید. به نظر می رسد آب گرم دهان را بهتر تمیز می کند. چند بار با آب گرم تکان داده تا روغن باقی مانده از دهان خارج شود. برخی منابع غرغره کردن با آب نمک گرم را توصیه می کنند.
- خوب مسواک بزنید.
روش مسواک زدن Bass Brushing
در این جا نحوه ی مسواک زدن به روش Bass که برای مبارزه با بیماری لثه و التهاب لثه مفید است, آموزش داده می شود.
- ابتدا مسواک را به آرامی نگه دارید! شمادوغاب را تمیز نمی کنید، بنابراین به جای اینکه مسواک را مانند یک برس, سفت و محکم نگه دارید، آن را به آرامی نگه دارید تا بازوی شما بتواند شل شود و حرکات کوچک مورد نیاز برای تکنیک مسواک زدن Bass را اعمال کنید.
- مسواک را در زاویه ۴۵ درجه که معمولاً نسبت به خط دندان و لثه تشخیص داده می شود نگه دارید.
- تفاوت اصلی در تکنیک Bass در کوچک بودن حرکات است. روش مسواک زدن Bass از ضربات جانبی بسیار کوچک در امتداد خط لثه استفاده می کند.
- تقریباً مثل این است که شما دندان های خود را “مسواک” نمی کنید. در عوض، مسواک را در نقطه‌ای در امتداد خط لثه قرار می‌دهید و به آرامی با حرکت‌های عقب و جلو بسیار کوچک و ظریف تکان می‌دهید تا موهای مسواک, بین دندان‌ها و زیر خط لثه قرار گیرند.
- تا ۵ بشمارید، سپس با مسواک به مکان بعدی بروید و تکرار کنید.
- حرکت کوچک نیاز به تمرین دارد، اما به مرور زمان از اینکه چقدر لثه‌هایتان سالم‌تر می‌شوند شگفت‌زده خواهید شد!
کلام پایانی
ارتباط مستقیمی بین میزان بزاق تولید شده و توانایی ما در حفظ محیط دهان سالم و عاری از بیماری وجود دارد. واقعیت تاسف بار این است که تولید بزاق با افزایش سن کاهش می یابد. جای تعجب نیست که خطرات بیماری لثه با کاهش تولید بزاق افزایش می یابد.
