یبوست، یک بیماری شایع گوارشی در ایالات متحده، با حرکات نادر یا دشوار روده و همچنین دفع مدفوع سفت و خشک مشخص می شود. این وضعیت می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله عادات غذایی، داروها، بارداری و عوامل سبک زندگی. از هر ۱۰۰ بزرگسال آمریکایی که تقریباً ۱۶ نفر یبوست را تجربه می کنند، درک علائم، علل و گزینه های درمانی موجود برای این مشکل گسترده ضروری است.
علائم یبوست
علائم یبوست می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما برخی از شاخص های رایج عبارتند از:
- کمتر از سه بار اجابت مزاج در هفته
- دفع مدفوع سفت، توده ای یا خشک
- زور زدن در هنگام اجابت مزاج
- ۴-احساس تخلیه ناقص یا احساس اینکه روده فرد به طور کامل تخلیه نشده است.
- احساس انسداد یا انسداد در رکتوم
- نفخ یا ناراحتی شکم
- عبور گاز کمتر از حد معمول
- احساس میل به اجابت مزاج اما ناتوانی در دفع مدفوع
در برخی موارد، یبوست ممکن است با علائم دیگری مانند خونریزی از راست روده، خون در مدفوع، درد مداوم شکم، کمردرد، احساس گیر افتادن گاز، استفراغ، تب یا کاهش وزن غیر قابل توضیح همراه باشد. اگر این علائم وجود داشته باشند یا اگر یبوست با وجود خوددرمانی ادامه یابد، ضروری است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید، زیرا ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای جدی تری باشد.
علل یبوست
وظیفه اصلی روده بزرگ جذب آب از مواد غذایی هضم نشده باقیمانده و تبدیل آن به مدفوع جامد است. همچنین در حرکت مدفوع از طریق روده بزرگ و در نهایت خارج شدن از بدن نقش دارد. هنگامی که روده بزرگ مدفوع را برای مدت طولانی نگه می دارد، مدفوع سفت می شود و دفع آن دشوار می شود و منجر به یبوست می شود.
برخی از شایع ترین علل یبوست عبارتند از:
- فاکتورهای رژیمی: یک رژیم غذایی کم فیبر، به ویژه رژیم غذایی سرشار از گوشت، شیر و پنیر، می تواند به یبوست کمک کند. غذاهای غنی از فیبر، مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، لوبیا و آلو، به نرم شدن و حجیم شدن مدفوع کمک می کنند و دفع آن را آسان تر می کنند. مصرف ناکافی مایعات نیز می تواند منجر به یبوست شود، زیرا از جذب آب بیش از حد مدفوع جلوگیری می کند و منجر به مدفوع سفت و خشک می شود.
- کم آبی: ننوشیدن آب کافی می تواند منجر به یبوست شود، زیرا باعث می شود روده بزرگ آب زیادی از مدفوع جذب کند و در نتیجه مدفوع سفت و خشک شود. کم آبی ممکن است به دلیل مصرف ناکافی مایعات یا از دست دادن بیش از حد مایعات، مانند استفراغ، اسهال، یا تعریق زیاد باشد.
- سبک زندگی بی تحرک: عدم فعالیت بدنی می تواند انتقال غذا از طریق دستگاه گوارش را کند کند و خطر یبوست را افزایش دهد. از سوی دیگر، ورزش منظم به تحریک ماهیچه هایی که غذا را از طریق دستگاه گوارش حرکت می دهند، کمک می کند و باعث حرکات منظم روده می شود.
- تأخیر در اجابت مزاج: اجابت مزاج می تواند احتمال یبوست را افزایش دهد، زیرا زمان بیشتری را برای جذب آب از مدفوع به روده بزرگ می دهد. این می تواند منجر به مدفوع سخت تر و سخت تر شود.
- تغییر در روال: مسافرت، تغییر در فعالیت های روزانه یا سایر اختلالات در برنامه معمولی فرد می تواند الگوهای حرکت طبیعی روده را مختل کند و منجر به یبوست شود.
- داروها: برخی داروها مانند آنتی اسیدها، مسکن ها، دیورتیک ها و برخی از درمان های بیماری پارکینسون می توانند باعث کند شدن سیستم گوارشی و ایجاد یبوست به عنوان یک عارضه جانبی شوند. استفاده بیش از حد یا استفاده نادرست از ملین‌ها همچنین می‌تواند منجر به یبوست شود، زیرا باعث می‌شود روده بزرگ به جای تولید شیره گوارشی طبیعی خود به ملین تکیه کند.
- شرایط پزشکی: چندین بیماری زمینه ای می تواند به یبوست کمک کند، از جمله عدم تعادل هورمونی (مانند غده تیروئید کم کار)، اختلالات عصبی (مانند مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری پارکینسون)، سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، اختلال عملکرد کف لگن، کولون یا رکتوم مشکلات (مانند سرطان کولورکتال یا دیورتیکولوز)، و انسداد در روده ها.
امداد و درمان
خوشبختانه، اکثر موارد یبوست را می توان از طریق تغییر سبک زندگی و درمان های خانگی کنترل کرد. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اصلاحات غذایی: برای کمک به نرم شدن و حجیم شدن مدفوع، مصرف غذاها و مایعات غنی از فیبر، به ویژه آب را افزایش دهید.
- ورزش: برای تحریک ماهیچه هایی که غذا را از طریق دستگاه گوارش حرکت می دهند، به فعالیت بدنی منظم، مانند پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری بپردازید.
- تمرین اجابت مزاج: برنامه منظمی برای اجابت مزاج تنظیم کنید، با هدف اجابت مزاج در زمان معینی هر روز، حدود ۳۰ دقیقه بعد از صبحانه.
- وضعیت توالت: هنگام اجابت مزاج، پاهای خود را با قرار دادن آنها روی چهارپایه یا زیرپایی بالا ببرید. این به صاف شدن راست روده کمک می کند و عبور مدفوع را آسان تر می کند.
- ملین ها: برای تسکین کوتاه مدت از ملین های بدون نسخه، مکمل های فیبر یا نرم کننده های مدفوع طبق دستور پزشک متخصص استفاده کنید. از مصرف طولانی مدت ملین ها بدون نظارت پزشکی خودداری کنید، زیرا بدن ممکن است به آنها وابستگی پیدا کند.
- مداخله پزشکی: اگر تغییر شیوه زندگی و درمان‌های بدون نسخه مؤثر نباشد، یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است داروهایی را برای کمک به کاهش یبوست تجویز کند. اینها ممکن است شامل لوبیپروستون ، لیناکلوتید یا پلکاناتید ، پروکالوپراید یا سایر درمان‌ها در صورت نیاز باشد.
- درمان بیوفیدبک: این درمان به افراد می آموزد که عضلات خود را برای حرکات منظم روده بازآموزی کنند. ممکن است برای افراد مبتلا به یبوست مرتبط با آسیب عصبی یا عضلانی مفید باشد.
- تنقیه یا شیاف: در برخی موارد، یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است تنقیه درمانی یا استفاده از شیاف های رکتوم را برای کمک به نرم شدن و دفع مدفوع سفت شده توصیه کند.
- جراحی: به ندرت، یبوست را می توان با روش های جراحی، مانند رفع انسداد یا ترمیم آسیب روده، درمان کرد.
جلوگیری از یبوست
برای به حداقل رساندن خطر یبوست، افراد می توانند اقدامات پیشگیرانه زیر را انجام دهند:
- رژیم غذایی غنی از فیبر داشته باشید: مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید که سرشار از فیبر هستند و به حفظ حرکات منظم روده کمک می کنند.
- هیدراته بمانید: برای کمک به نرم نگه داشتن مدفوع و جلوگیری از یبوست مرتبط با کم آبی، مایعات کافی بنوشید، به ویژه آب.
- به طور منظم ورزش کنید: حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته به فعالیت بدنی متوسط بپردازید تا فعالیت عضلات گوارشی را تحریک کرده و حرکات منظم روده را تقویت کنید.
- برنامه منظمی برای دفع مدفوع داشته باشید: یک برنامه منظم برای اجابت مزاج ایجاد کنید، به طور ایده آل هر روز بعد از صبحانه.
- از مکمل های فیبر استفاده کنید: اگر فیبر کافی از منابع غذایی دریافت نمی کنید، مکمل های فیبر مانند پسیلیوم یا متیل سلولز را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- پروبیوتیک‌ها: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پروبیوتیک‌های موجود در ماست و کفیر با کشت‌های فعال زنده ممکن است به بهبود عملکرد گوارش و کاهش یبوست کمک کند.
- استرس را مدیریت کنید: تکنیک های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا را تمرین کنید تا به آرامش عضلات درگیر در حرکات روده کمک کنید.
تشخیص و آزمایش
اگر یبوست ادامه یابد یا با علائم غیر معمول همراه باشد، ضروری است که برای ارزیابی و تشخیص مناسب با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید. آنها ممکن است معاینه فیزیکی انجام دهند، در مورد سابقه پزشکی بیمار بپرسند و آزمایش های مختلفی را برای شناسایی علت اصلی یبوست انجام دهند. برخی از تست های تشخیصی یبوست عبارتند از:
- مطالعه نشانگر (مطالعه ترانزیت کولورکتال): این آزمایش شامل بلعیدن یک قرص حاوی نشانگرهای کوچکی است که در اشعه ایکس ظاهر می شوند. چندین عکس اشعه ایکس شکم در طی چند روز برای ردیابی حرکت نشانگرها از طریق روده بزرگ و ارزیابی عملکرد عضلات روده گرفته می شود.
- مانومتری آنورکتال: این تست قدرت و هماهنگی عضلات اسفنکتر مقعد را اندازه گیری می کند. یک لوله کوچک با نوک بالون به راست روده وارد می شود و بالون باد می شود و به آرامی در حالی که پاسخ عضلانی را نظارت می کند، خارج می شود.
- باریم تنقیه اشعه ایکس: در این آزمایش، رنگی به نام باریم با استفاده از یک لوله روغن کاری شده وارد رکتوم می شود. باریم رکتوم و روده بزرگ را در عکس اشعه ایکس برجسته می کند و به متخصص مراقبت های بهداشتی اجازه می دهد تا عملکرد این نواحی را ارزیابی کند.
- کولونوسکوپی: کولونوسکوپی شامل قرار دادن یک لوله منعطف با دوربین و منبع نور (کولونوسکوپی) در راست روده است تا کولون را از نظر هرگونه ناهنجاری، پولیپ یا علائم التهاب یا بیماری بررسی کند.
کلام پایانی
در نتیجه، یبوست یک مشکل گوارشی شایع است که اغلب به دلیل رژیم غذایی، سبک زندگی و عوامل پزشکی بر بسیاری از افراد تأثیر می گذارد. درک علائم، علل و گزینه های درمانی یبوست برای مدیریت موثر این وضعیت ضروری است. با اتخاذ تغییراتی در سبک زندگی، جستجوی توصیه های پزشکی در صورت لزوم، و حفظ حرکات منظم روده، افراد می توانند تاثیر یبوست را بر زندگی روزمره و سلامت کلی خود به حداقل برسانند.
