خانه » بیماری ها » بیماری تیروئیدیت هاشیموتو: علل، علائم، تشخیص و درمان

بیماری تیروئیدیت هاشیموتو: علل، علائم، تشخیص و درمان

تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟ غده تیروئید در کجا قرار دارد و به چه شکل است؟

تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است که یکی از علل شایع کم کاری تیروئید است. در تیروئیدیت هاشیموتو، بدن یک واکنش ایمنی علیه بافت غده تیروئید خود ایجاد می کند که منجر به التهاب غده (تیروئیدیت) می شود.

تیروئید غده ای پروانه ای شکل است که در قسمت پایین گردن و زیر سیب آدم قرار دارد. غده تیروئید به دور نای پیچیده می شود و شکلی شبیه به پروانه دارد  که از دو بال یا لوب تشکیل شده و توسط یک قسمت میانی متصل می شود.

علائم و نشانه های تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟

علائم و نشانه های تیروئیدیت هاشیموتو به طور کلی شبیه کم کاری تیروئید است و اغلب ظریف هستند. آنها خاص نیستند (به این معنی که می توانند علائم بسیاری از شرایط دیگر را تقلید کنند) و اغلب به پیری نسبت داده می شوند.

بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید خفیف ممکن است هیچ علامت یا علامتی نداشته باشند. علائم معمولاً با بدتر شدن وضعیت آشکارتر می شوند و اکثر این شکایات مربوط به کند شدن متابولیسم بدن است. علائم و نشانه های رایج تیروئیدیت هاشیموتو عبارتند از:

با شدید تر شدن کم کاری تیروئید، ممکن است پف دور چشم، کند شدن ضربان قلب، کاهش دمای بدن و نارسایی قلبی وجود داشته باشد. در عمیق ترین شکل، کم کاری تیروئید شدید ممکن است منجر به کما تهدید کننده زندگی (کما میکسدما) شود.

در یک فرد مبتلا به کم‌ کاری تیروئید شدید، کما میکسدما معمولاً در اثر بیماری شدید، جراحی، استرس یا آسیب‌های تروماتیک ایجاد می‌شود. این وضعیت نیاز به بستری شدن در بیمارستان و درمان فوری با هورمون تیروئید دارد.

تیروئیدیت هاشیموتو در صورتی که به درستی تشخیص داده شود به راحتی با هورمون درمانی قابل درمان است. کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند منجر به بزرگ شدن قلب (کاردیومیوپاتی)، بدتر شدن نارسایی قلبی و تجمع مایع در اطراف ریه ها (افیوژن پلورال) یا قلب (افیوژن پریکارد) شود.

افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو اغلب در ابتدا فاز پرکاری تیروئید (هورمون تیروئید بیش از حد) را تجربه می کنند که هاشیتوکسیکوزیس نامیده می شود، زیرا هورمون تیروئید از غده آسیب دیده به هنگام تخریب به بیرون نشت می کند. در نهایت به کم کاری تیروئید تبدیل می شوند.

علائم و نشانه های دیگر بیماری تیروئیدیت هاشیموتو عبارتند از:

  • تورم غده تیروئید (به دلیل التهاب) که می تواند باعث احساس سفتی یا احساس پُری در گلو شود.
  • توده ای در جلوی گردن ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید به نام گواتر
  • مشکل در بلع جامدات و/یا مایعات, به دلیل بزرگ شدن غده تیروئید با فشرده سازی مری

علت تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟
تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری ناشی از التهاب غده تیروئید است. این یک بیماری خودایمنی است، به این معنی که بدن به طور نامناسب به غده تیروئید حمله می کند (گویی یک بافت خارجی است). علت اصلی فرآیند خودایمنی ناشناخته باقی مانده است. تیروئیدیت هاشیموتو معمولاً در خانواده ها رخ می دهد.

می تواند با سایر شرایط خودایمنی مانند دیابت نوع ۱ یا بیماری سلیاک مرتبط باشد. تیروئیدیت هاشیموتو در زنان ۵ تا ۱۰ برابر بیشتر از مردان شایع است و اغلب در بزرگسالی شروع می شود. خونی که از افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو گرفته می شود، به طور معمول تعداد افزایش یافته آنتی بادی ها علیه پروتئین های اختصاصی تیروئید، از جمله تیروپراکسیداز و تیروگلوبولین را نشان می دهد.

لنفوسیت‌های T، نوعی سلول درگیر در فرآیند التهاب، به غده تیروئید حمله می‌کنند و باعث التهاب بی‌ صدا و بی‌ درد می‌شوند که آن را از بین می‌برد. در نهایت، فرد هورمون تیروئید کمی تولید می کند یا اصلاً تولید نمی کند و به کم کاری تیروئید تبدیل می شود.

در مورد تیروئیدیت هاشیموتو و بارداری یا تلاش برای بچه دار شدن چطور؟

تیروئیدیت هاشیموتو دلیلی برای جلوگیری از بارداری نیست. با این حال، برخی از زنان مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو مشکل در باردار شدن دارند. علاوه بر مراقبت های دقیق مامایی، مدیریت هورمون درمانی تیروئید توسط متخصص غدد مفید است.

قبل از لقاح و در دوران بارداری، سطح هورمون های تیروئید باید با بررسی سطح TSH و در صورت لزوم تنظیم دوز دار، کنترل و بهینه شود.  در زنانی که قصد بارشدن دارند، هدف معمولاً  قرار گرفتن هورمون ها در در محدوده زنان غیرباردار اما در انتهای بالاتر از محدوده طبیعی است.

آیا رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو وجود دارد؟

افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو نیازی به رعایت رژیم غذایی خاصی ندارند. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد غذاهای خاص تأثیری بر بدتر شدن یا بهبود وضعیت دارند.

چه آزمایشاتی تیروئیدیت هاشیموتو را تشخیص می دهد؟

برای تشخیص تیروئیدیت هاشیموتو، پزشک باید علائم و شکایاتی را که معمولاً در کم کاری تیروئید مشاهده می شود ارزیابی کند، گردن را به دقت بررسی کند تا بزرگ شدن غده تیروئید را بررسی کند و تاریخچه مفصلی از اعضای خانواده بگیرد.

آزمایش خون برای تشخیص تیروئیدیت هاشیموتو ضروری است. آزمایش خون خاص، سطح عملکرد تیروئید را تعیین می کند.

در مراحل اولیه تیروئیدیت، سطح هورمون های تیروئید (T3 و T4) ممکن است طبیعی باشد. با کم کاری مزمن تیروئید، سطح هورمون تیروئید کاهش می یابد و سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) بالا می رود.

مفیدترین روش برای تعیین وضعیت تیروئید اندازه گیری TSH در خون است. همانطور که قبلا ذکر شد، TSH توسط غده هیپوفیز ترشح می شود. با کاهش سطح هورمون تیروئید، غده هیپوفیز با ترشح بیشتر هورمون محرک تیروئید (TSH) ، به این حالت پاسخ می دهد. افزایش TSH می تواند قبل از کاهش سطح هورمون تیروئید به مدت چند ماه یا سال باشد، بنابراین اولین علامت کم کاری تیروئید ممکن است افزایش سطح TSH حتی زمانی که سطح هورمون های تیروئید طبیعی است، باشد.

آزمایش خونی که در بالا ذکر شد، تشخیص کم کاری تیروئید را تایید می کند اما به یک علت زمینه ای اشاره نمی کند. ترکیبی از تاریخچه بالینی بیمار، غربالگری آنتی بادی (همانطور که در بالا ذکر شد) و اسکن تیروئید می تواند به تشخیص دقیق مشکل زمینه ای تیروئید کمک کند.

اگر علت هیپوفیز یا هیپوتالاموسِ مشکوک باشد، انجام ام آر آی (MRI)  از مغز و سایر مطالعات ممکن است ضروری باشد. این بررسی ها باید به صورت موردی انجام شود.

آزمایش‌های خون معمولاً شامل تجزیه و تحلیل آنتی‌بادی‌ها (آنتی بادی‌های ضد تیروپرواکسیداز) برای کمک به تشخیص است. اگر آنتی بادی های ضد TPO بالا رفته باشند، تشخیص تایید می شود. با این حال، در اوایل دوره بیماری، بیمار ممکن است آنتی بادی منفی داشته باشد.

اگر غده بزرگ باشد یا علائم فشرده سازی مری وجود داشته باشد، ممکن است سونوگرافی انجام شود تا مشخص شود که آیا غده مری (لوله غذا) یا نای (راه هوایی) را فشرده می کند یا خیر.

گزینه های درمانی تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟ آیا درمانی وجود دارد؟

هیچ درمانی برای تیروئیدیت هاشیموتو وجود ندارد. بازه زمانی فرآیند خود ایمنی و ادامه التهاب قابل پیش بینی نیست. در اکثریت قریب به اتفاق بیماران، کم کاری تیروئید ناشی از فرآیند التهابی است.

داروهای هورمون تیروئید می توانند جایگزین هورمون هایی شوند که تیروئید قبل از شروع التهاب ساخته شده است. دو هورمون اصلی تیروئید توسط یک غده سالم ساخته می شود (T3 و T4). جایگزینی یک یا هر دوی این هورمون ها می تواند علائم ناشی از کمبود مطلق یا نسبی هورمون ها در نتیجه تیروئیدیت هاشیموتو را کاهش دهد.

درمان انتخابی تیروئیدیت هاشیموتو معمولاً T4 مصنوعی یا تیروکسین (لووتیروکسین) است.

نام‌های تجاری این دارو عبارتند از Synthroid، Levothroid و Levoxyl. این دارو باید مصرف شوند و درمان موفقیت آمیز علائم و نشانه های کم کاری تیروئید را کاهش می دهد.

بدون دارو، احتمال بسیار کمی وجود دارد که تیروئید بتواند سطوح هورمونی را در محدوده طبیعی حفظ کند و علائم و نشانه های کم کاری تیروئید رخ دهد یا بدتر شود.

دوز لووتیروکسین ممکن است پس از بررسی سطح TSH یک بار در سال نیاز به اصلاح داشته باشد. در زنان باردار نیز ممکن است نیاز به تنظیم دوز باشد.

آیا درمان های طبیعی برای تیروئیدیت هاشیموتو وجود دارد؟

درمان تیروئیدیت هاشیموتو شامل تجویز هورمون های تیروئیدی است. هیچ شواهد علمی مبنی بر اینکه درمان های طبیعی می توانند کم کاری تیروئید را معکوس کنند وجود ندارد.

نتیجه ی درمان  افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو چیست؟ آیا می توان از آن جلوگیری کرد؟

نتیجه ی درمان برای فردی که تیروئیدیت هاشیموتو دارد با درمان مناسب عالی است. بازیابی سطح هورمون تیروئید با درمان دارویی، علائم و نشانه های کم کاری تیروئید را معکوس می کند. بدون درمان، کم کاری تیروئید می تواند در طول سال ها بدتر شود و به طور بالقوه منجر به آسیب اندام ها و بیماری شدید شود.

چگونه از تیروئیدیت هاشیموتو پیشگیری کنیم؟

تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن بافت خود را خارجی می داند. هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از این وضعیت وجود ندارد.

آیا ممکن است که بیماری هاشیموتو را بدون تیروئید داشت؟

تیروئید هاشیموتو یک بیماری طولانی مدت است که در آن بدن پروتئین های مخربی را علیه غده تیروئید خود تولید می کند.

این پروتئین ها علائمی مانند تحریک پذیری، بدن درد، ضعف، خشکی دهان و درد مفاصل را ایجاد می کنند. در برخی از بیماران، این علائم ممکن است علی رغم درمان دارویی که سطح هورمون تیروئید را عادی می کند، باقی بماند.

این علائم به دلیل تحریک بیش از حد سیستم ایمنی است که سایر سلول های بدن و غده تیروئید را تحت تأثیر قرار می دهد. بسیاری از مطالعات ثابت کرده اند که این علائم را می توان با برداشتن کامل تیروئید کنترل کرد.

تیروئیدکتومی تیتر آنتی بادی ضد پراکسیداز تیروئید (آنتی-TPO) را عادی می کند و به طور متوسط ۹۲ درصد آن را کاهش می دهد و در نتیجه باعث تسکین علائم می شود. بنابراین، ۹۲ درصد احتمال دارد که علائم پس از برداشتن تیروئید کاهش یابد. بدون غده تیروئید علائم بیماری هاشیموتو را نخواهید داشت.

برداشت کامل بافت آنتی ژنی از طریق برداشتن کامل تیروئید برای کنترل پاسخ عمومی خود ایمنی و تسکین علائم فرض شده است.

بیماری هاشیموتو چیست؟

بیماری هاشیموتو به عنوان تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن خود ایمنی، تیروئیدیت خودایمنی یا تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن نیز شناخته می شود. این یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید آن حمله می کند. این منجر به کم کاری تیروئید و اثرات بد بر روی بدن می شود.

تیروئید یک غده پروانه ای شکل در جلوی گردن شما است که دو ماده شیمیایی (هورمون) تولید می کند: تیروکسین (همچنین T4 نامیده می شود) و تری یدوتیرونین (T3). این هورمون ها از طریق جریان خون حرکت می کنند و عملکردهای مختلف بدن را کنترل می کنند و از انرژی (متابولیسم) استفاده می کنند. همچنین رشد در رحم را کنترل می کند.

از این رو، تشخیص ناهنجاری تیروئید در یک زن باردار عاقلانه است. مشکل تیروئید تشخیص داده نشده در مادر ممکن است باعث عقب ماندگی ذهنی، رشد ضعیف عضلات و استخوان و دندان های ضعیف در کودک شود. همچنین ممکن است کودک در هنگام تولد دچار زردی طولانی مدت شود.

بیماری هاشیموتو ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی و محیطی باشد.

عوامل خطر برای بیماری هاشیموتو به شرح زیر است:

  • ژن های معیوب
  • وجود بیش از حد عنصر یُد در بدن
  • زن بودن
  • سیگاری کشیدن
  • سن بالاتر از ۵۰ سال
  • قرارگیری در معرض تشعشع
  • بارداری و زایمان
  • عدم تعادل هورمونی مانند بیماری تخمدان پلی کیستیک (PCOD)
  • استرس بیش از حد
  • داروهایی مانند لیتیوم که برای درمان اختلالات سلامت روان استفاده می شود

علائم بیماری هاشیموتو چیست؟

بیماری هاشیموتو اغلب به جای کم کاری تیروئید استفاده می شود. یکی از علل کم کاری تیروئید است. علائم بیماری هاشیموتو به شرح زیر است:

  • خستگی
  • افسردگی
  • افزایش وزن خفیف
  • پوست خشک
  • ناخن های ضعیف و شکننده
  • گواتر (ورم غده تیروئید بدون درد)
  • پوست ضخیم
  • آستنیا (ضعف عمومی)
  • یبوست
  • قاعدگی نامنظم
  • ضربان قلب آهسته
  • ناباروری (ناتوانی در باردار شدن)

ممکن است که تیروئیدیت هاشیموتو برای سال ها بدون هیچ گونه علائم و نشانه ای باشد. با این حال، در درجه اول، این بیماری با تورم تیروئید (گواتر) و تیروئید کم کار همراه است.

عوارض تیروئیدکتومی (برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید) چیست؟

تیروئیدکتومی به معنی برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید است و این موضوع یک جراحی بزرگ است. تحت بیهوشی عمومی یا منطقه ای انجام می شود. مانند هر روش دیگری، این روش دارای عوارض بالقوه است.

عوارض تیروئیدکتومی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • خون ریزی
  • عفونت
  • آسیب به غده پاراتیروئید (غده گردنی که کلسیم را در بدن تنظیم می کند)
  • تیروئید کم کار
  • انسداد راه هوایی
  • صدای خشن دائمی به دلیل آسیب رسیدن به اعصاب به دلیل جراحی

حقایقی در مورد بیماری تیروئیدیت هاشیموتو

  • تیروئیدیت هاشیموتو (تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن) یک اختلال خود ایمنی است که باعث التهاب غده تیروئید می شود. تیروئیدیت هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید (سطح پایین هورمون تیروئید در خون) است.
  • هاشیموتو یک مشکل در سیستم ایمنی است. کم کاری تیروئید مشکلی در غده تیروئید است.
  • علائم تیروئیدیت هاشیموتو مانند کم کاری تیروئید است و شامل موارد زیر است
    • احساس سرما
    • افسردگی
    • پوست خشک
    • یبوست
    • خستگی
    • خواب آلودگی 
    • افزایش وزن
  • تیروئیدیت هاشیموتو با آزمایش‌های خونی که عملکرد غده تیروئید را اندازه‌ گیری می‌کند و آزمایش‌های خونی که به دنبال آنتی‌بادی‌ها علیه پروتئین‌های موجود در غده تیروئید هستند، تشخیص داده می‌شود.
  • گزینه های درمانی تیروئیدیت هاشیموتو هورمون های تیروئید خوراکی برای حفظ سطح طبیعی هورمون تیروئید است.
  • از آنجایی که تیروئیدیت هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی است، نمی توان از آن پیشگیری کرد.
  • امید به زندگی برای فردی که تیروئیدیت هاشیموتو دارد با درمان مناسب، عالی است.
  • این بیماری به نام دکتر هاکارو هاشیموتو، دکتری که آن را در سال ۱۹۱۲ توصیف کرد، نامگذاری شد.

دیدگاهتان را بنویسید