آرتریت دست: علائم، علل، تشخیص، درمان و پیشگیری

آرتریت یک بیماری ناتوان کننده است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد و دست ها یکی از شایع ترین مناطق درگیر هستند. آرتریت در دست ها می تواند منجر به درد قابل توجه، سفتی و از دست دادن عملکرد شود و انجام کارهای روزمره را دشوار کند. این راهنمای جامع انواع مختلف آرتریت را که بر روی دست‌ها تأثیر می‌گذارد، علائم، علل، تشخیص، گزینه‌های درمانی و استراتژی‌های پیشگیری را مورد بحث قرار می‌دهد.

علائم آرتریت در دست

علائم اولیه آرتریت در دست ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. درد مبهم یا سوزش مفاصل که ساعت ها یا یک روز پس از افزایش استفاده از دست ها ظاهر می شود.
2. درد و سفتی صبحگاهی در دست(های)
3. مفاصل متورم در دست(های)

اگر آرتریت پیشرفت کرده باشد، علائم زیر ممکن است مشاهده شود:

1. علائم بیشتر وجود دارد.
2. درد ممکن است از یک درد مبهم به یک درد تیز تغییر کند.
3. درد ممکن است شما را در شب بیدار کند.
4. درد ممکن است باعث شود روش استفاده از دست(های) خود را تغییر دهید.
5. بافت اطراف مفصل آسیب دیده ممکن است قرمز شود و در لمس حساس شود.
6. هنگام خم کردن انگشتان خود احساس رنده شدن، ساییدن، ترک خوردن یا کلیک (کرپیتوس) خواهید داشت.
7. انگشتان شما نمی توانند به طور کامل باز و بسته شوند.
8. گره های کوچک استخوانی (گره های بوچارد یا گره های هبردن) در مفصل میانی انگشتان شما یا در مفاصل بالای انگشتان ایجاد می شوند.
9. مفاصل انگشتان شما بزرگ و تغییر شکل می‌یابد و باعث می‌شود دست‌های شما ضعیف شده و توانایی انجام کارهای روزمره را کاهش دهند.

علل و انواع آرتروز دست

آرتریت یک بیماری خود ایمنی یا دژنراتیو است که به بافت های مفاصل شما حمله می کند و باعث التهاب، درد و تغییر شکل می شود. شایع ترین انواع آرتریت که دست ها را درگیر می کند عبارتند از:

1. استئوآرتریت (OA): همچنین به عنوان “ساییدگی و پارگی” یا آرتریت دژنراتیو شناخته می شود، این شایع ترین نوع آرتریت است. باعث می شود غضروف (پوشش صاف و بالشتک در انتهای استخوان های شما) شکسته و فرسوده شود. سپس انتهای استخوان‌های شما بدون محافظت به یکدیگر ساییده می‌شود و به مرور زمان باعث درد، سفتی و از دست دادن حرکت می‌شود. استئوآرتریت معمولاً مچ دست، مفصل قاعده انگشت شست و مفاصل میانی و بالای انگشتان را درگیر می کند.
2. آرتریت روماتوئید (RA): این یک بیماری التهابی مزمن است که باعث تورم پوشش مفصلی می شود که منجر به درد، سفتی و از دست دادن عملکرد می شود. این یک بیماری خود ایمنی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن شما به بافت سالم خود حمله می کند. پوشش مفصل (به نام سینوویوم) مایع (روان کننده) را تولید می کند که به غضروف ها اجازه می دهد به آرامی روی یکدیگر بلغزند. در آرتریت روماتوئید، التهاب غضروف انتهای استخوان ها را از بین می برد و سپس خود استخوان را فرسایش می دهد. مفاصل شکل و تراز خود را از دست می دهند و تاندون ها و رباط های اطراف استخوان ضعیف و کشیده می شوند. روماتیسم مفصلی معمولاً مفاصل کوچک مچ دست، دست‌ها و انگشتان شما را درگیر می‌کند و معمولاً مفاصل مشابهی را در هر دو طرف بدن شما درگیر می‌کند.
3. آرتریت پسوریاتیک (PA): این نوعی از آرتریت است که هم پوست (پسوریازیس) و هم مفاصل را درگیر می کند. انگشتان شما متورم می شوند و درد مفاصل و سفتی صبحگاهی را احساس خواهید کرد. در بسیاری از موارد، شبیه آرتریت روماتوئید است، اما ممکن است فقط چندین انگشت را درگیر کند.

تشخیص و آزمایشات آرتریت دست

برای تشخیص آرتریت در دست، پزشک دست شما را معاینه می‌کند و ممکن است درخواست عکس‌برداری با اشعه ایکس کند. اشعه ایکس از بین رفتن غضروف استخوان و تشکیل خارهای استخوانی را نشان می دهد. آزمایش خون برای فاکتور روماتوئید و سایر نشانگرها می تواند به تعیین اینکه آیا علت آرتریت شما آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک است کمک می کند.

گزینه های درمانی برای آرتریت دست

درمان آرتریت در دست بستگی به نوع آرتریت، مرحله آن، تعداد مفاصل تحت تاثیر قرار گرفته، سن، سطح فعالیت، اگر دست غالب شما است و سایر شرایط پزشکی موجود دارد. اهداف درمان کاهش درد و سفتی مفاصل، بهبود تحرک و عملکرد، افزایش کیفیت زندگی، و در مورد آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک، کند کردن پیشرفت بیماری است. گزینه های درمانی عبارتند از:

۱. آتل بندی/آتل بندی:

آتل‌ها یا بریس‌ها از مفصل آسیب‌دیده حمایت و محافظت می‌کنند، تغییر شکل را کاهش می‌دهند، ثبات مفصل را فراهم می‌کنند، فشار را کاهش می‌دهند و همراستایی مناسب مفصل را افزایش می‌دهند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی، کاردرمانگر یا دست‌درمانگر شما در مورد گزینه‌های آتل‌بندی/بریس‌بندی، زمان استفاده از آن‌ها و مدت زمان استفاده از آن‌ها توصیه می‌کند.

۲. داروها:

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است داروهایی را برای کاهش درد و تورم مفاصل و در مورد آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک برای جلوگیری از آسیب مفاصل تجویز کند. داروها می توانند شامل موارد زیر باشند:

• استامینوفن: این دارو به تسکین درد کمک می کند.
  • داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها درد و تورم مفاصل آسیب دیده را کاهش می دهند. به عنوان مثال می توان به ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن، سلکوکسیب اشاره کرد. NSAIDهای موضعی اولین درمان موضعی انتخابی برای استئوآرتریت هستند.
  • داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs): این داروها پیشرفت آرتریت روماتوئید را کند می کنند و علائم را تسکین می دهند. به عنوان مثال می توان به متوترکسات، هیدروکسی کلروکین، سولفاسالازین، لفلونوماید و سیکلوسپورین اشاره کرد.
  • کورتیکواستروئیدها: این داروها که از طریق دهان مصرف می شوند، به عضله شما تزریق می شوند یا به صورت IV داده می شوند، التهاب و سایر علائم آرتریت روماتوئید را کاهش می دهند. به عنوان مثال می توان به پردنیزولون، پردنیزون، تریامسینولون و متیل پردنیزولون اشاره کرد.
  • داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: اینها پیشرفت آرتریت روماتوئید را کند می کنند و آسیب به استخوان اطراف مفصل را کاهش می دهند. به عنوان مثال می توان به آزاتیوپرین و سیکلوسپورین اشاره کرد.
  • عوامل بیولوژیک: این عوامل می توانند آسیب مفاصل را در آرتریت روماتوئید کاهش دهند. مثلاً آدالیموماب (Humira®)، اتانرسپت (Enbrel®)، اینفلیکسیماب (Remicade®)، توفاسیتینیب (Xeljanz®)، توسیلیزوماب (Actemra®)، آباتاسپت (Orencia®)، ریتوکسیماب (Rituxan®).

۳. تزریق استروئید:

استروئیدها التهاب را کاهش می دهند و درد را تسکین می دهند. معمولاً اگر داروها التهاب را مدیریت نکنند یا اگر التهاب محدود به چند مفصل باشد، استفاده می‌شوند. تزریق مستقیماً در مفصل آسیب دیده انجام می شود. با این حال، استروئیدها می توانند تاندون ها و رباط ها را ضعیف کنند، بنابراین تزریق فقط چند بار تکرار می شود.

۴. سایر استراتژی های مدیریت:

رویکردهای اضافی برای مدیریت آرتریت دست عبارتند از:

• تمرینات (تقویی و کششی) برای کاهش علائم و بهبود عملکرد. یک دست درمانگر بهترین تمرینات را برای آرتریت دست شما تجویز می کند.
  • بسته های سرد و گرم. سرما می تواند به کاهش درد و تورم کمک کند، در حالی که گرما می تواند به کاهش سفتی کمک کند. هر بار بیش از ۲۰ دقیقه استفاده نکنید.
  • باقی مانده. دوره های استراحت منظم می تواند به تسکین درد و التهاب در مفاصل شما کمک کند.
  • تغذیه سالم و مدیریت دیابت و کلسترول.
  • کاهش وزن اگر اضافه وزن دارید.
  • ترک سیگار. سیگار خطر ابتلا به آرتریت را افزایش می دهد.
  • کاردرمانی برای یادگیری نحوه استفاده از وسایل خودیاری، از جمله وسایلی که برای لباس پوشیدن یا تهیه غذا در آشپزخانه استفاده می شود.

گزینه های درمان جراحی

اگر درمان‌های غیرجراحی دیگر تسکین نمی‌دهند و غضروف انتهای استخوان‌های شما فرسوده شده است، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. روش های جراحی برای آرتریت دست عبارتند از:

1. فیوژن مفصل (Arthrodesis): این جراحی از یک صفحه و پیچ برای حفظ استخوان های مفصل شما در کنار هم استفاده می کند. شما یک مفصل پایدارتر و بدون درد خواهید داشت، اما با انعطاف و حرکت محدود.
2. تعویض مفصل (آرتروپلاستی): مانند سایر تعویض های مفصلی، جراحان از ایمپلنت مصنوعی ساخته شده از پلاستیک، سرامیک، سیلیکون یا فلز برای جایگزینی مفصل آسیب دیده استفاده می کنند. به خاطر داشته باشید که ایمپلنت های انگشت لولایی حرکت عادی انگشت را تقلید نمی کنند.
3. انتقال تاندون: تاندون ها ماهیچه ها را به استخوان ها متصل می کنند. تاندون هایی که انگشتان شما را کنترل می کنند به ماهیچه های کف دست و ساعد شما متصل می شوند. التهاب مداوم ناشی از آرتریت می تواند باعث پارگی تاندون ها شود. بخشی از یک تاندون سالم می تواند برای بازیابی عملکرد دست شما استفاده شود. جراح شما با در نظر گرفتن سن، سطح فعالیت، مفاصل آسیب دیده و میزان درد و بدشکلی که تجربه می کنید، در مورد اینکه کدام روش جراحی ممکن است برای دست شما بهترین باشد، بحث خواهد کرد.

راهبردهای پیشگیری از آرتریت دست

در حالی که آرتریت قابل پیشگیری نیست، می‌توانید با افزایش سن علائم را مشاهده کنید و در صورت مشاهده تغییرات در مفاصل خود به پزشک مراجعه کنید. همچنین می توانید برای مدیریت عوامل خطر خاص اقداماتی را انجام دهید:

1. برای تغذیه بدن و حفظ وزن سالم از یک رژیم غذایی مغذی استفاده کنید. داشتن اضافه وزن (شاخص توده بدنی یا BMI بیشتر از ۲۵) فشار بیشتری به مفاصل شما وارد می کند.
2. از سیگار کشیدن خودداری کنید. سیگار خطر ابتلا به آرتریت را افزایش می دهد.
3. به دنبال معاینات پزشکی منظم برای نظارت بر سلامت مفاصل خود باشید. تشخیص و درمان زودهنگام می تواند به مدیریت آرتریت و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک کند.
4. برای تقویت عضلات اطراف مفاصل و بهبود انعطاف پذیری بدون وارد کردن فشار بی مورد به مفاصل، به طور منظم تمرینات کم ضربه، مانند شنا یا ایروبیک در آب را انجام دهید.

در نتیجه، آرتریت دست یک وضعیت ناتوان کننده است که می تواند باعث درد قابل توجه، سفتی و از دست دادن عملکرد شود. تشخیص و درمان به موقع می تواند به کند کردن پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به آرتریت دست کمک کند. گزینه‌های درمانی از روش‌های غیرجراحی مانند دارو، آتل‌بندی، فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی تا مداخلات جراحی در مواقع ضروری متغیر است. اقدامات پیشگیرانه شامل حفظ وزن سالم، عدم استعمال دخانیات و معاینات پزشکی منظم برای تشخیص زودهنگام و درمان است.

سوالات متداول

۱: کدام نوع آرتروز دست باعث ایجاد گره های کوچک و استخوانی در مفصل میانی انگشتان یا در مفاصل بالای انگشتان می شود؟

گره های بوچارد و گره های هبردن ندول های کوچک و استخوانی هستند که به دلیل آرتروز می توانند در مفصل میانی انگشتان (به نام مفاصل بین فالانژیال پروگزیمال) یا در مفاصل بالای انگشتان (به نام مفاصل بین فالانژیال دیستال) ایجاد شوند. این گره ها یکی از ویژگی های مشخص آرتروز هستند که انگشتان دست را تحت تاثیر قرار می دهند.

۲: تفاوت اصلی روماتیسم مفصلی و آرتروز از نظر التهاب مفاصل چیست؟

التهاب یک ویژگی کلیدی تمایز بین آرتریت روماتوئید و آرتروز است. آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که باعث تورم پوشش مفصلی می شود که منجر به درد، سفتی و از دست دادن عملکرد به دلیل التهاب می شود. از سوی دیگر، استئوآرتریت یک بیماری دژنراتیو است که در آن غضروف انتهای استخوان‌ها فرسوده می‌شود و باعث ساییدگی مستقیم استخوان‌ها روی یکدیگر می‌شود. در حالی که استئوآرتریت ممکن است کمی درد و سفتی ایجاد کند، معمولاً سطح التهابی مشابه آرتریت روماتوئید ایجاد نمی کند.

۳: آیا جراحی می تواند گزینه ای برای آرتریت دست باشد؟ اگر بله، روش های جراحی رایج کدامند؟

بله، زمانی که درمان‌های غیرجراحی دیگر تسکین نمی‌دهند یا زمانی که غضروف انتهای استخوان‌ها فرسوده شده است، جراحی می‌تواند گزینه‌ای برای آرتریت دست باشد. روش‌های جراحی رایج برای آرتریت دست شامل فیوژن مفصل (آرترودزیس)، تعویض مفصل (آرتروپلاستی) و انتقال تاندون است. فیوژن مفصل شامل جوش خوردن استخوان های آسیب دیده با یک صفحه و پیچ است، در حالی که جایگزینی مفصل، مفصل آسیب دیده را با ایمپلنت مصنوعی جایگزین می کند. انتقال تاندون شامل انتقال بخشی از یک تاندون سالم برای بازگرداندن عملکرد دست است.

۴: آیا راهی برای کاهش سرعت پیشرفت آرتریت روماتوئید وجود دارد؟

در حالی که هیچ درمانی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد، داروها و تغییراتی در شیوه زندگی وجود دارد که می تواند به کند کردن پیشرفت آن و کاهش آسیب مفاصل کمک کند. داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs)، مانند متوترکسات، هیدروکسی کلروکین، و سولفاسالازین، برای کاهش سرعت پیشرفت آرتریت روماتوئید و تسکین علائم استفاده می شوند. داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند آزاتیوپرین و سیکلوسپورین نیز می توانند به کاهش آسیب مفاصل کمک کنند. تشخیص و درمان به موقع، همراه با حفظ یک سبک زندگی سالم، می تواند به مدیریت این بیماری و جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل کمک کند.

۵: چند گزینه درمانی غیر جراحی برای آرتریت دست چیست؟

گزینه‌های درمانی غیرجراحی برای آرتریت دست شامل داروها، آتل‌بندی، بسته‌های سرد و گرم، استراحت، تغذیه سالم و کنترل وزن، ترک سیگار و کاردرمانی است. داروها ممکن است شامل استامینوفن، NSAID ها، DMARDها، کورتیکواستروئیدها و عوامل بیولوژیک باشند. آتل‌ها یا بریس‌ها از مفصل آسیب‌دیده حمایت و محافظت می‌کنند، در حالی که کاردرمانی می‌تواند ابزارها و استراتژی‌های خودیاری را برای مدیریت فعالیت‌های روزانه آموزش دهد. تغییرات سبک زندگی مانند حفظ وزن سالم و اجتناب از سیگار نیز می تواند به مدیریت علائم و پیشرفت آرتریت دست کمک کند.