تب، همچنین به عنوان هایپرترمی، تب، یا افزایش دما شناخته می شود، به یک وضعیت فیزیولوژیکی اشاره دارد که در آن دمای بدن فرد از محدوده طبیعی خود بالاتر می رود. این پدیده می تواند بر کودکان و بزرگسالان تأثیر بگذارد و به عنوان یک پاسخ ایمنی رایج به انواع مختلف عفونت ها یا سایر شرایط پزشکی در نظر گرفته می شود. اصطلاح “تب” معمولاً زمانی به کار می رود که دمای بدن از ۹۸.۶ درجه فارنهایت (۳۷ درجه سانتیگراد) در بزرگسالان و ۹۹.۵ درجه فارنهایت (۳۷.۵ درجه سانتیگراد) در کودکان بیشتر شود، اگرچه دمای طبیعی بدن می تواند کمی در افراد متفاوت باشد و در طول روز در نوسان باشد.
علل تب
تب یک واکنش فیزیولوژیکی چند عاملی با علل بالقوه متعدد است. یکی از شایع‌ترین محرک‌ها عفونت‌هایی مانند آنفولانزا، ذات‌الریه و سایر عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی است. واکسیناسیون، به ویژه در کودکان، همچنین می تواند منجر به تب موقتی شود زیرا بدن به آنتی ژن معرفی شده پاسخ ایمنی می دهد. نوزادان ممکن است در هنگام دندان درآوردن تب را تجربه کنند، در حالی که برخی بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا بیماری کرون نیز می توانند باعث تب شوند.
علاوه بر این، علل کمتر شایع تب عبارتند از آفتاب سوختگی شدید، مسمومیت غذایی، برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها و لخته شدن خون. هر یک از این عوامل می‌تواند هیپوتالاموس را در مغز تحریک کند و آن را به تنظیم نقطه تنظیم بدن برای دما سوق دهد و در نتیجه با تلاش بدن برای مبارزه با علت اصلی، دمای بدن بالاتر می‌رود.
علائم مرتبط با تب
تب می تواند با علائم مختلفی همراه باشد، بسته به شدت و علت زمینه ای. برخی از علائم شایع گزارش شده عبارتند از: تعریق، لرز، سردرد، دردهای عضلانی، از دست دادن اشتها، کم آبی بدن و ضعف عمومی. در برخی موارد، افراد مبتلا به تب ممکن است حالت تهوع، استفراغ یا بثورات پوستی را نیز تجربه کنند.
درمان تب
رویکرد درمانی تب به شدت و علائم مرتبط با آن بستگی دارد. تب های خفیف، بدون هیچ گونه علائم همراه، معمولاً نیازی به مداخله پزشکی ندارند و بیماران می توانند علائم خود را با استراحت، حفظ آب کافی و پوشیدن لباس مناسب برای راحت ماندن کنترل کنند. از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (ادویل) نیز می توان برای کاهش تب و کاهش ناراحتی همراه استفاده کرد.
با این حال، برخی از جمعیت‌های پرخطر، مانند نوزادان کمتر از سه ماه، کودکان بین سه تا شش ماه با دمای مقعدی بیش از ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۸.۹ درجه سانتیگراد)، یا کودکان بین شش تا ۲۴ سال ماه ها با تب طولانی تر از یک روز، باید برای ارزیابی و درمان نزد یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برده شود. به طور مشابه، بزرگسالان با دمای بدن بیش از ۱۰۳ درجه فارنهایت (۳۹.۴ درجه سانتیگراد) یا افرادی که تب آنها بیش از سه روز طول می کشد نیز باید برای ارزیابی بیشتر با پزشک مشورت کنند.
علاوه بر این، تب های همراه با علائم شدید، مانند سردرد شدید، تورم گلو، بثورات پوستی، حساسیت به نور، سفتی گردن، استفراغ شدید، گیجی مداوم یا علائم کم آبی، باید به عنوان اورژانس پزشکی در نظر گرفته شوند و سریعاً به پزشک مراجعه کنید. اورژانس یا تماس با خدمات فوریت های پزشکی.
پیشگیری از تب
پیشگیری از تب عمدتاً شامل کاهش قرار گرفتن در معرض عوامل عفونی است، زیرا این عوامل یکی از رایج‌ترین محرک‌های تب هستند. رعایت بهداشت خوب، مانند شستن مکرر دست ها، در این زمینه بسیار مهم است. این شامل شستن دست ها قبل از غذا خوردن، پس از استفاده از توالت و پس از تماس با گروه های بزرگی از مردم است. همچنین برای مواقعی که آب و صابون به راحتی در دسترس نیست، استفاده از مواد ضدعفونی کننده دست یا دستمال مرطوب ضد باکتری نیز مفید است.
علاوه بر این، اجتناب از لمس چشم ها، بینی و دهان می تواند خطر ورود عوامل عفونی به بدن را کاهش دهد. از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند فنجان، لیوان و ظروف غذاخوری باید اجتناب شود تا خطر انتقال عفونت به حداقل برسد. در نهایت، پوشاندن دهان هنگام سرفه و بینی هنگام عطسه و دریافت واکسن های توصیه شده نیز می تواند نقش مهمی در پیشگیری از تب داشته باشد.
رویکرد تشخیصی به تب
هنگامی که تب نیاز به مراقبت های پزشکی دارد، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به طور معمول یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد و آزمایش های تشخیصی مختلفی را برای شناسایی علت زمینه ای انجام می دهد. این آزمایشات ممکن است شامل آزمایش خون برای بررسی عفونت، التهاب یا کم خونی باشد. آزمایش ادرار برای رد عفونت های دستگاه ادراری؛ رادیوگرافی قفسه سینه برای ارزیابی پنومونی احتمالی. و یک سواب گلو برای آزمایش گلودرد استرپتوکوکی.
بسته به سابقه پزشکی بیمار، سابقه سفر و سایر عوامل خطر، ممکن است آزمایش‌های اضافی برای رد علل کمتر شایع تب، مانند اختلالات خودایمنی، سرطان، یا مشکلات متابولیک زمینه‌ای تجویز شود.
مدیریت تب شدید یا تب در گروه های پرخطر
افراد مبتلا به تب شدید یا افرادی که به جمعیت های پرخطر تعلق دارند، مانند نوزادان، افراد مسن، و افراد دارای نقص ایمنی، مدیریت سریع و تهاجمی تب خود را برای به حداقل رساندن خطر عوارض تضمین می کنند. این ممکن است شامل استفاده از مایع درمانی داخل وریدی، آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد تب، و اقدامات مراقبتی حمایتی، مانند حفظ هیدراتاسیون کافی و کنترل دما، برای اطمینان از بهبودی به موقع و موثر باشد.
در مورد تب در یک فرد دچار نقص ایمنی یا یک علت عفونی مشکوک، درمان ضد میکروبی تجربی ممکن است قبل از در دسترس بودن نتایج آزمایش‌های تشخیصی آغاز شود. این رویکرد امکان درمان سریع عفونت های بالقوه تهدید کننده زندگی را در حالی که منتظر تایید پاتوژن خاص است، می دهد.
کلام پایانی
- تب یک پاسخ فیزیولوژیکی رایج به عفونت ها و سایر شرایط پزشکی است که با افزایش دمای بدن مشخص می شود. در حالی که تب های خفیف را اغلب می توان در خانه با استراحت، هیدراتاسیون و داروهای بدون نسخه کنترل کرد، تب های شدید یا آن هایی که در جمعیت های پرخطر قرار دارند نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. با درک علل بالقوه، علائم و رویکردهای درمانی تب، افراد می توانند تصمیمات آگاهانه ای در مورد زمان مراجعه به مراقبت های پزشکی بگیرند و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از عفونت های ناشی از تب انجام دهند.
- با گسترش علل تب، عفونت ها شایع ترین محرک ها هستند و انواع عفونت های مسئول تب می توانند باکتریایی، ویروسی یا قارچی باشند. عفونت های باکتریایی رایج مرتبط با تب عبارتند از: ذات الریه، عفونت های دستگاه ادراری، سلولیت و آبسه. عفونت های ویروسی که باعث تب می شوند عبارتند از: آنفولانزا، آبله مرغان، سرخک، اوریون و سرماخوردگی. عفونت‌های قارچی، اگرچه کمتر شایع هستند، می‌توانند منجر به تب نیز شوند که نمونه‌هایی از آن کاندیدیاز یا هیستوپلاسموز است.
- علاوه بر عفونت ها، انواع بیماری های غیر عفونی نیز می توانند باعث تب شوند. اختلالات خودایمنی، مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و مولتیپل اسکلروزیس، می‌توانند باعث ایجاد پاسخ ایمنی منجر به تب شوند. سرطان، به ویژه انواع خاصی از لوسمی یا لنفوم، به دلیل تولید فاکتور نکروز تومور (TNF) توسط سلول های تومور می تواند باعث تب شود. شرایط التهابی، مانند آپاندیسیت، دیورتیکولیت، یا بیماری التهابی روده نیز می تواند منجر به تب در نتیجه التهاب بافت و پاسخ ایمنی بعدی شود.
- علاوه بر این، برخی از داروها، از جمله ایمن سازی، می توانند تب را به عنوان یک عارضه جانبی ایجاد کنند. نمونه‌هایی از داروهایی که می‌توانند باعث تب شوند عبارتند از داروهای ضد روماتیسمی، مانند نمک‌های طلا و پنی‌سیلامین، و داروهای شیمی‌درمانی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند.
- در زمینه پیشگیری از تب، تاکید بر این نکته مهم است که واکسیناسیون نقش مهمی در کاهش خطر بیماری‌های عفونی که باعث تب می‌شوند، ایفا می‌کند. دریافت واکسن های توصیه شده مانند واکسن آنفولانزا، واکسن سرخک-اوریون- سرخجه (MMR) و واکسن مزدوج پنوموکوکی (PCV) می تواند به طور قابل توجهی احتمال تب ناشی از این عفونت ها را به حداقل برساند.
- علاوه بر این، حفظ سلامت کلی و انجام عادات بهداشتی خوب، مانند شستن مکرر دست‌ها و اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار نیز می‌تواند به جلوگیری از انتقال عفونت‌هایی که منجر به تب می‌شود، کمک کند.
- در نهایت، آگاهی از علائم تبدیل تب به یک اورژانس پزشکی ضروری است. علائم شدیدی مانند گیجی، ناتوانی در راه رفتن، درد قفسه سینه، استفراغ مداوم، تشنج یا توهم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. علاوه بر این، عوارض مربوط به تب در جمعیت های پرخطر، مانند افراد مسن یا افراد دارای نقص ایمنی، مداخله سریع را برای جلوگیری از عواقب بالقوه تهدید کننده زندگی ضروری می کند.
- در نتیجه، تب یک پاسخ فیزیولوژیکی پیچیده است که می تواند ناشی از طیف وسیعی از علل، از جمله عفونت، اختلالات خودایمنی، سرطان، شرایط التهابی و برخی داروها باشد. با درک علل و علائم مختلف تب و همچنین اجرای اقدامات پیشگیرانه و دانستن زمان مراجعه به پزشک، افراد می توانند تب را به طور موثر مدیریت کرده و خطرات مرتبط با این بیماری را به حداقل برسانند.
