تورم (آنژیوادم): شناخت علل، انواع، تشخیص، درمان و مدیریت آن

تورم یا آنژیوادم یک بیماری شایع است که بسیاری از افراد را در مقطعی از زندگی خود تحت تاثیر قرار می دهد. معمولاً در نتیجه یک واکنش آلرژیک ظاهر می شود و قسمت های مختلف بدن مانند چشم ها، لب ها، دست ها و پاها را درگیر می کند. در موارد نادر، آنژیوادم در صورتی که راه‌های هوایی را مسدود کند، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد و توجه فوری پزشکی ضروری باشد. هدف این مقاله ارائه یک درک جامع از آنژیوادم شامل علل، انواع، تشخیص، درمان و مدیریت آن است.

علل آنژیوادم

آنژیوادم می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود که آلرژی شایع ترین علت آن است. برخی از نمونه‌های محرک‌های مرتبط با آلرژن عبارتند از:

1. آلرژی غذایی: برخی غذاها مانند شیر، تخم مرغ، آجیل و صدف می توانند باعث واکنش آلرژیک شوند که منجر به آنژیوادم می شود.
2. آلرژی دارویی: واکنش های آلرژیک به داروها، مانند آنتی بیوتیک هایی مانند پنی سیلین و داروهای سولفا، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و مواد حاجب مورد استفاده در آزمایش های تصویربرداری، می تواند باعث آنژیوادم شود.
3. آلرژی به سم: سم گزش حشرات و در موارد نادر نیش عنکبوت منزوی قهوه ای می تواند باعث آنژیوادم شود.
4. لاتکس لاستیک طبیعی: حساسیت به لاتکس ناشی از دستکش، بادکنک، کاندوم و کاتتر نیز می تواند منجر به آنژیوادم شود.

سایر علل آنژیوادم شامل مشکلات ارثی و اکتسابی پروتئین مهارکننده C1 و واکنش‌های دارویی است که واکنش‌های آلرژیک معمولی نیستند (یعنی بدون خارش یا کهیر). علاوه بر این، حرکات ارتعاشی مانند موتورسیکلت سواری، دویدن یا ماساژ شدید می تواند باعث ایجاد بیماری به نام آنژیوادم ارتعاشی شود.

انواع آنژیوادم

انواع مختلفی از آنژیوادم وجود دارد که برخی از طبقه بندی ها بسته به سازمان متفاوت است. اما به طور کلی می توان آنها را به انواع زیر دسته بندی کرد:

1. آنژیوادم آلرژیک حاد: آشناترین نوع آن است و در نتیجه یک واکنش آلرژیک رخ می دهد. این می تواند پس از تماس با مواد حساسیت زا مانند غذا، دارو یا نیش حشرات اتفاق بیفتد. آنژیوادم آلرژیک حاد اغلب در کنار کهیر (کهیر) ظاهر می شود.
2. واکنش دارویی غیر آلرژیک: این نوع آنژیوادم لزوما بلافاصله پس از مصرف دارو رخ نمی دهد. مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (مهارکننده‌های ACE) و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) داروهای رایجی هستند که باعث آنژیوادم غیرحساسیتی ناشی از دارو می‌شوند.
3. آنژیوادم ایدیوپاتیک: این اصطلاح به آنژیوادم با علت ناشناخته اشاره دارد. افراد مبتلا ممکن است تورم در صورت، دست ها، تنه، بازوها و پاها را تجربه کنند و برخی ممکن است شرایط سیستم ایمنی زمینه ای یا مشکلات عاطفی داشته باشند.
4. آنژیوادم ارثی (HAE): یک بیماری ارثی، HAE تقریباً یک نفر از هر ۵۰۰۰۰ نفر را مبتلا می کند. این ناشی از یک جهش ژنتیکی است که منجر به کمبود پروتئین بازدارنده C1 می شود و باعث تورم می شود. HAE دارای سه نوع است که همگی مربوط به سطح پروتئین C1 یا مهارکننده C1 استراز در خون است.
5. کمبود اکتسابی مهارکننده C1: این نوع آنژیوادم ارثی نیست اما در طول زندگی فرد ایجاد می شود. همچنین ناشی از کمبود پروتئین مهارکننده C1 است و می تواند به دلیل وجود لنفوم سلول B باعث آنژیوادم شود.
6. آنژیوادم ارتعاشی: این به دلیل ارتعاشات مکرر، مانند هنگام فعالیت هایی مانند موتور سواری، دویدن، یا ماساژ شدید رخ می دهد. این یک شکل از یک بیماری نادر به نام کهیر القایی مزمن است که شامل کهیرهایی است که توسط نیروهای خارجی مانند سرما، گرما، آب، فشار یا ارتعاشات ایجاد می شود.

تشخیص و آزمایش آنژیوادم

تشخیص آنژیوادم با معاینه فیزیکی کامل شروع می شود. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما سوالات مفصلی در مورد شروع تورم، آلرژن ها یا محرک های احتمالی، داروهای فعلی و هرگونه سابقه خانوادگی آنژیوادم می پرسد. آنها همچنین ممکن است آزمایش خون یا پوست را برای شناسایی آلرژی یا آزمایش خون برای ارزیابی مسائل مربوط به پروتئین مهارکننده C1 درخواست کنند.

در موارد واکنش‌های آلرژیک شدید، ارائه‌دهنده شما ممکن است حمل اپی نفرین تزریقی (مانند EpiPen®، Auvi -Q®، Adrenaclick® ) را برای موارد اضطراری توصیه کند. این دارو می تواند به کاهش علائم کمک کند و تا رسیدن کمک پزشکی زمان ببرد.

درمان و مدیریت آنژیوادم

درمان آنژیوادم به علت و شدت آن بستگی دارد. برای واکنش های آلرژیک شدید، اغلب اپی نفرین تزریقی و به دنبال آن مراقبت های پزشکی تجویز می شود.

1. آنژیوادم آلرژیک: درمان آنژیوادم آلرژیک ممکن است شامل آنتی هیستامین ها یا استروئیدها باشد که می توانند به صورت خوراکی یا داخل وریدی مصرف شوند. این داروها به کاهش التهاب و کاهش علائم کمک می کنند.
2. واکنش دارویی غیر آلرژیک: اگر دارویی باعث آنژیوادم غیر آلرژیک ناشی از دارو شود، پزشک شما ممکن است برای جلوگیری از تورم بیشتر داروی جایگزین پیدا کنید.
3. درمان‌های خانگی: درمان‌های خانگی ساده مانند گذاشتن یخ در ناحیه آسیب‌دیده یا گرفتن دوش آب خنک می‌تواند به کاهش تورم کمک کند، به خصوص در موارد تورم موضعی یا تورم لب.
4. آنژیوادم ایدیوپاتیک، ارثی و اکتسابی ناشی از کمبود مهارکننده C1: افراد مبتلا به این نوع آنژیوادم اغلب برای درمان به متخصصان ارجاع داده می شوند. داروهایی که به پیشگیری یا درمان این اشکال آنژیوادم کمک می کنند عبارتند از:
5. مهارکننده C1 استراز (نوترکیب) ( Ruconest® )
6. مهارکننده C1 (انسانی) ( Berinert® ، Cinryze® ، Haegarda® )
7. Ecallantide ( Kalbitor® )
8. ایکاتیبانت ( Firazyr® )
9. لانادلوماب ( تاخزیرو ®)
10. Berotralstat ( Orladeyo® )

پیشگیری از آنژیوادم

بهترین راه برای جلوگیری از آنژیوادم اجتناب از آلرژن ها یا محرک های شناخته شده است. اگر آنژیوادم مرتبط با آلرژی دارید، اجتناب از غذاها، داروها یا سایر موادی که باعث واکنش های آلرژیک می شوند ضروری است. اگر آنژیوادم شما ناشی از یک واکنش دارویی غیر آلرژیک مانند ACEI است، همکاری با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی برای یافتن داروهای جایگزین ضروری است.

افرادی که برای واکنش های آلرژیک شدید به اپی نفرین تزریقی نیاز دارند، باید این انژکتورها را همیشه همراه خود داشته باشند و اطمینان حاصل کنند که اعضای خانواده و دوستان از نحوه استفاده از آنها در مواقع اضطراری مطلع هستند.

پیش آگهی و چشم انداز

بیشتر اپیزودهای آنژیوادم طی یک یا دو روز خود به خود برطرف می شوند، به ویژه مواردی که در اثر واکنش های آلرژیک ایجاد می شوند. با این حال، اپیزودهای شدید، به ویژه آنهایی که مجاری هوایی را تحت تأثیر قرار می دهند، می توانند تهدید کننده زندگی باشند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

در نتیجه، آنژیوادم یک بیماری شایع است که می تواند توسط عوامل مختلفی از جمله آلرژی، داروها و شرایط ارثی یا اکتسابی ایجاد شود. درک انواع، علل، تشخیص و گزینه های درمانی آن برای مدیریت و پیشگیری موثر بسیار مهم است. در حالی که بیشتر اپیزودهای آنژیوادم شدید نیستند و به خودی خود برطرف می شوند، تشخیص علائم موارد تهدید کننده زندگی و جستجوی فوری مراقبت های پزشکی ضروری است.

سوالات متداول

۱. آنژیوادم معمولا چقدر طول می کشد؟

بیشتر اپیزودهای آنژیوادم، به خصوص آنژیوادم ناشی از آلرژی، حدود یک یا دو روز طول می کشد. با این حال، مدت زمان ممکن است بسته به علت و شدت بیماری متفاوت باشد.

۲. آیا می توان از آنژیوادم پیشگیری کرد؟

پیشگیری از آنژیوادم به اجتناب از آلرژن ها یا محرک های شناخته شده بستگی دارد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به آلرژی غذایی باید از مصرف آن غذاهای خاص خودداری کنند. اگر دچار آنژیوادم غیر آلرژیک ناشی از دارو هستید، همکاری با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای یافتن داروهای جایگزین می تواند به جلوگیری از حملات بعدی کمک کند.

۳. آیا تفاوتی بین آنژیوادم و کهیر وجود دارد؟

در حالی که هر دو آنژیوادم و کهیر (کهیر) شامل تورم و التهاب هستند، تفاوت هایی با هم دارند. آنژیوادم عمدتاً بر لایه های عمیق تر پوست (درم یا لایه زیر غشای مخاطی) تأثیر می گذارد، در حالی که کهیر معمولاً لایه بالایی پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. علاوه بر این، کهیر با جوش های قرمز برجسته و خارش دار مشخص می شود، در حالی که آنژیوادم ممکن است باعث خارش نشود. هر دو شرایط می توانند به طور همزمان رخ دهند، اغلب در نتیجه یک محرک.

۴. اگر آنژیوادم شدیدی داشته باشم که راه های هوایی من را تحت تأثیر قرار می دهد، چه کاری باید انجام دهم؟

اگر واکنش آلرژیک شدیدی دارید که باعث آنژیوادم می شود که راه های هوایی شما را تحت تأثیر قرار می دهد، باید فوراً با ۹۱۱ تماس بگیرید. این یک اورژانس پزشکی است و می تواند تهدید کننده زندگی باشد. در صورت تجویز پزشک از اپی نفرین تزریقی (مانند EpiPen®، Auvi -Q®، Adrenaclick® ) فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید و از اپی نفرین تزریقی استفاده کنید.

۵. گزینه های درمانی آنژیوادم ارثی (HAE) چیست؟

افراد مبتلا به آنژیوادم ارثی (HAE) اغلب برای درمان به متخصصان ارجاع داده می شوند. داروهایی که به پیشگیری یا درمان HAE کمک می کنند عبارتند از: مهارکننده C1 استراز (نوترکیب) ( Ruconest® )، مهارکننده C1 (انسانی) ( Berinert® ، Cinryze® ، Haegarda® )، ecallantide ( Kalbitor® )، ایکاتیبانت ( Firazyr® )، lanadelumab ( Takhzyro ). ®)، berotralstat ( Orladeyo® )، و دیگران. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما بهترین برنامه درمانی را بر اساس نیازهای خاص شما و شدت بیماری شما توصیه می کند.