عضله سه سر بازو و یا همان پشت بازو ،عضله اصلی بازو است که از بالای شانه تا آرنج در پشت بازو کشیده می شود. هنگامی که عضله سه سر منقبض می شود (کوتاه یا سفت می شود)، باعث صاف شدن آرنج می شود.
این مقاله آناتومی، محل و عملکرد عضله سه سر بازو یا همان پشت بازو و شرایط مرتبط با آن را شرح خواهد داد.
آناتومی
عضله سه سر بازویی که معمولاً به آن عضله سه سر بازو می گویند، عضله مهمی است که در پشت بازو قرار دارد. مانند سایر عضلات بازوها و پاها، عضله سه سر یک عضله ارادی است، به این معنی که تحت کنترل آگاهانه است. از فیبرهای عضلانی اسکلتی تشکیل شده است که با فعال شدن منقبض می شوند. عضله سه سر یک عضله دوکی شکل است، به این معنی که شکل دوکی دارد، با انتهای میانی پهنتر و باریکتر(منبع مطلب).
اصطلاح سه سر از کلمه لاتین triceps گرفته شده است که به سه سر ترجمه می شود. این به سه بخش متمایز عضله، معروف به سر بلند، سر جانبی و سر میانی اشاره دارد. این موارد عبارتند از (منبع مطلب):
- سر بلند: از تیغه شانه به پایین در طول استخوان بازو (استخوان بازو)
- سر جانبی : در قسمت بیرونی پشت بازو قرار دارد
- سر میانی: در قسمت داخلی پشت بازو قرار دارد
هر سر از سه سر بازو از طریق تاندون های کوتاه جداگانه به استخوان های تیغه شانه و بازو متصل می شود. این تاندون ها با هم ادغام می شوند و یک تاندون منفرد، ضخیم تر و طولانی تر را تشکیل می دهند که کل ماهیچه را به آرنج متصل می کند.
محل عضله ۳ سر بازویی
عضله سه سر عضله قابل توجهی است که در پشت بازو قرار دارد و بخش بزرگی از پشت بازو را می پوشاند. از سه بخش مجزا تشکیل شده است که به عنوان سر بلند، سر میانی و سر جانبی شناخته می شود که هر کدام از مکان های متفاوتی منشا می گیرند.
سر بلند عضله سه سر از توبرکل اینفراگلنوئید شروع می شود، برآمدگی در امتداد بیرونی ترین قسمت تیغه شانه که به استخوان بازو متصل می شود و مفصل شانه را تشکیل می دهد. سر میانی و سر جانبی به ترتیب از سمت داخلی و جانبی قسمت فوقانی استخوان بازو شروع می شود.
هر سه سر عضله سه سر بازو به سمت عقب بازو می روند و نزدیک آرنج به هم می رسند و یک تاندون واحد و مشترک را تشکیل می دهند. این تاندون به فرآیند اولکرانون، برآمدگی نوک‌دار در انتهای استخوان اولنا ساعد که آرنج را تشکیل می‌دهد، می‌چسبد.
عملکرد عضله پشت بازو
وظیفه اصلی عضلات سه سر بازو صاف کردن مفصل آرنج با امتداد ساعد است. این حرکت برای فعالیت‌های روزمره مانند رسیدن، پوشیدن لباس و هل دادن از روی دسته‌ها برای بلند شدن از روی صندلی ضروری است. سر بلند عضله سه سر، که در سراسر مفصل شانه امتداد دارد، به باز کردن بازو به پشت بدن در مفصل شانه نیز کمک می کند.
انقباض تمام سر ماهیچه های سه سر بازو توسط عصب رادیال کنترل می شود. عضله سه سر نیز از این نظر منحصر به فرد است که رفلکس مشخصی را نشان می دهد. هنگامی که تاندون سه سر در نزدیکی آرنج به شدت ضربه می زند در حالی که بازو با خم شدن آرنج تا ارتفاع شانه بلند می شود، ساعد به طور غیرارادی کشیده می شود. وجود این رفلکس نشان دهنده عملکرد طبیعی ریشه عصبی نخاعی C7 است (منبع مطلب).
شرایط مرتبط
عضله سه سر مستعد ابتلا به یک بیماری شایع به نام تاندونیت سه سر است که التهاب تاندون سه سر به دلیل استفاده بیش از حد مکرر است. این زمانی اتفاق می‌افتد که تاندون سه‌سر بازو در اثر فعالیت‌های مکرر که شامل باز کردن آرنج است، مانند ورزش‌هایی مانند بیسبال و تنیس یا وزنه‌برداری، تحریک و ملتهب می‌شود.
تاندونیت عضله سه سر می تواند باعث درد، حساسیت، تورم و ضعف عضلانی در عضله سه سر شود. در برخی موارد، عضله یا تاندون سه سر بازو می‌تواند از طریق باز کردن اجباری آرنج دچار کشیدگی یا رگ به رگ شدن شود، که می‌تواند در اثر حرکات سریع بالای سر یا موقعیت‌هایی که شامل تحمل وزن از طریق بازوها می‌شود، مانند هنگام انجام فشار دادن یا ایستادن روی دست، رخ دهد.
اگرچه نادر است، اما ممکن است پارگی عضلات سه سر بازو رخ دهد که می تواند در اثر وزنه برداری سنگین یا افتادن روی بازوی کشیده اتفاق بیفتد. علاوه بر این، شرایط سلامتی مانند آرتریت روماتوئید (RA)، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) و دیابت ممکن است خطر پارگی تاندون را افزایش دهند.
توانبخشی
درمان اولیه برای آسیب های عضله سه سر معمولاً شامل استراحت، یخ، و داروهای مسکن در صورت لزوم است. کشش ملایم عضله سه سر با خم کردن آرنج می تواند به حفظ دامنه کامل حرکت آن کمک کند در حالی که تمرینات تقویتی می تواند به بازسازی فیبرهای عضلانی پس از آسیب کمک کند.
در ابتدا باید از مقاومت سبک یا بدون مقاومت برای کمک به بهبود انقباض عضله سه سر بدون ایجاد درد یا آسیب بیشتر استفاده کرد. همانطور که عضله قوی تر می شود، تمرینات مقاومتی و چالش برانگیز بیشتری می توان اضافه کرد تا زمانی که استفاده کامل از بازوها برای فعالیت ها و ورزش های روزمره به دست آید.
برای تاندونیت عضله سه سر، تمرینات غیرعادی، که شامل شل شدن آهسته و کنترل شده انقباض عضلانی در برابر مقاومت است، می تواند به تقویت تاندون سه سر برای تحمل بارهای سنگین کمک کند.
برای پارگی عضله سه سر، یا پارگی تاندون سه سر بازو از استخوان بازو، استفاده از آرنج بند می تواند به کنترل دامنه حرکت آرنج برای محافظت از عضله سه سر در حین بهبود و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک کند. در موارد شدید، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای اتصال مجدد تاندون پارگی سه سر و به دنبال آن چندین هفته فیزیوتراپی برای تقویت عضله سه سر باشد.
کلام پایانی
- عضله سه سر یک گروه عضلانی قابل توجهی است که در پشت بازو قرار دارد و از سه بخش عضلانی متمایز به نام‌های میانی، جانبی و سر بلند تشکیل شده است. هنگامی که عضله سه سر منقبض می شود، هر سه سر با هم کار می کنند تا آرنج را صاف کنند. سر بلند عضله سه سر بازو همچنین به باز کردن بازو در پشت بدن در مفصل شانه کمک می کند.
- تاندونیت عضله سه سر، که با التهاب تاندون سه سر بازو مشخص می شود، شایع ترین مشکلی است که این گروه عضلانی را تحت تاثیر قرار می دهد. درمان معمولا شامل استفاده از یخ، استراحت و انجام تمرینات فیزیوتراپی است که بر کشش و تقویت عضلات سه سر بازو تمرکز دارد.
