سرطان ریه چیست؟
سرطان ریه، مانند همه سرطانها، ناشی از یک ناهنجاری در واحد اصلی حیات بدن، یعنی سلول است. به طور معمول، بدن سیستمی از کنترل و تعادل در رشد سلولی را حفظ می کند، به طوری که سلول ها برای تولید سلول های جدید تنها زمانی که به سلول های جدید نیاز است تقسیم می شوند. اختلال در این سیستم کنترل و تعادل در رشد سلولی منجر به تقسیم و تکثیر کنترل نشده سلول ها می شود که در نهایت توده ای به نام تومور را تشکیل می دهد.
تومورها می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. وقتی از “سرطان” صحبت می کنیم، به تومورهای بدخیم اشاره می کنیم. متخصصان حوزه ی پزشکی معمولاً می توانند تومورهای خوش خیم را حذف کنند و این تومورها به سایر قسمت های بدن گسترش نمی یابند.
از سوی دیگر، تومورهای بدخیم اغلب به صورت موضعی از همان جایی که شروع میشوند رشد میکنند، اما سلولهای تومور نیز میتوانند وارد جریان خون یا سیستم لنفاوی شده و سپس به سایر نقاط بدن گسترش یابند. این فرآیند گسترش متاستاز نامیده می شود. نواحی رشد تومور در این مکان های دور را متاستاز می نامند.
از آن جایی که سرطان ریه خیلی زود پس از شکل گیری تمایل به گسترش یا متاستاز دارد، سرطانی بسیار تهدید کننده زندگی و یکی از سخت ترین سرطان ها برای درمان است. در حالی که سرطان ریه میتواند به هر عضوی در بدن سرایت کند، مکانهای خاصی – به ویژه غدد فوق کلیوی، کبد، مغز و استخوانها – شایعترین مکانهای متاستاز سرطان ریه هستند.
ریه همچنین محل بسیار شایعی برای متاستاز از تومورهای بدخیم در سایر قسمت های بدن است. همان نوع سلول هایی که تومور اصلی (اولیه) متاستازهای تومور را تشکیل می دهند. به عنوان مثال، اگر سرطان پروستات از طریق جریان خون به ریه ها گسترش یابد، سرطان پروستات متاستاتیک در ریه است و سرطان ریه نیست.
وظیفه اصلی ریه ها تبادل گازها بین هوایی که تنفس می کنیم و خون است. از طریق ریه، دی اکسید کربن از جریان خون خارج می شود و اکسیژن وارد جریان خون می شود. ریه راست دارای سه لوب است، در حالی که ریه چپ دارای دو لوب و ساختار کوچکی به نام لینگولا است که معادل لوب میانی سمت راست است.
راههای اصلی هوایی که وارد ریهها میشوند، برونشها هستند که از نای بیرون میآیند. برونش ها به مجاری هوایی به تدریج کوچکتر به نام برونشیول منشعب می شوند که به کیسه های کوچکی به نام آلوئول ختم می شود که در آن تبادل گاز اتفاق می افتد. لایه نازکی از بافت به نام پلور، ریه ها و دیواره قفسه سینه را می پوشاند.
سرطانهای ریه میتوانند در هر بخشی از ریه ایجاد شوند، اما ۹۰ تا ۹۵ درصد سرطانهای ریه از سلولهای اپیتلیال، سلولهای پوشاننده راههای هوایی بزرگتر و کوچکتر (برونشها و برونشیولها) منشأ میگیرند. به همین دلیل، سرطانهای ریه را گاهی سرطانهای برونکوژنیک کارسینومهای برونکوژنیک مینامند. (کارسینوم اصطلاح دیگری برای سرطان است.) سرطان ها همچنین می توانند از پلورا (مزوتلیوم) یا به ندرت از بافت های پشتیبان ریه ها، به عنوان مثال، رگ های خونی ایجاد شوند.
نکاتی که باید در مورد سرطان ریه دانست
- سرطان ریه علت شماره یک مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان و زنان در ایالات متحده و در سراسر جهان است.
- سیگار عامل خطر اصلی برای ایجاد سرطان ریه است.
- قرار گرفتن غیرفعال در معرض دود تنباکو (سیگار کشیدن غیرفعال یعنی نشستن در کنار فردی که در حال سیگار کشیدن است) نیز می تواند باعث سرطان ریه در افراد غیر سیگاری شود.
- دو نوع اصلی سرطان ریه که رشد و گسترش متفاوتی دارند، سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) هستند. متخصصان پزشکی همچنین از آنها به عنوان سرطان ریه سلول کوچک و سرطان ریه غیر سلول کوچک یاد می کنند.
- مرحله ی سرطان ریه به میزان گسترش سرطان در بدن اشاره دارد.
- درمان سرطان ریه می تواند شامل ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی، درمان هدفمند، ایمونوتراپی و پرتودرمانی و همچنین روش های تجربی جدیدتر باشد.
- آینده ی کلی سرطان ریه ضعیف است، زیرا پزشکان در بیشتر موارد بیماری را تا زمانی که در مراحل پیشرفته قرار نگیرد، پیدا نمی کنند. بقای پنج ساله برای بیماران مبتلا به سرطان ریه در مراحل اولیه که دارای تومور موضعی در ریه هستند حدود ۶۱٪ است، اما در بیماران مبتلا به سرطان ریه پیشرفته و غیرقابل جراحی فقط حدود ۶٪ است.
- ترک سیگار مهمترین اقدامی است که می تواند از پیشرفت سرطان ریه جلوگیری کند.
سرطان ریه چقدر شایع است؟
سرطان ریه شایع ترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان و زنان در سراسر جهان است. آمارهای انجمن سرطان آمریکا تخمین زده است که در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۲۸,۰۰۰ مورد جدید سرطان ریه در ایالات متحده رخ خواهد داد و بیش از ۱۴۲,۰۰۰ مورد مرگ ناشی از این بیماری بوده است.
به گفته موسسه ملی سرطان ایالات متحده، تقریباً ۶.۵٪ از مردان و زنان در ایالات متحده بر اساس داده های سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ در مقطعی از زندگی خود به سرطان ریه مبتلا می شوند.
سرطان ریه عمدتاً بیماری افراد مسن است. تقریباً ۷۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه بالای ۶۵ سال سن دارند، در حالی که کمتر از ۳ درصد از سرطان های ریه در افراد زیر ۴۵ سال رخ می دهد. متوسط سن بیماران در هنگام تشخیص سرطان ریه ,۷۰ سال است.
سرطان ریه تا قبل از دهه ۱۹۳۰ رایج نبود، اما در دهههای بعد با افزایش مصرف دخانیات به طور چشمگیری افزایش یافت. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، به دنبال آموزش عمومی در مورد خطرات سیگار کشیدن و معرفی برنامه های موثر ترک سیگار، میزان بروز سرطان ریه رو به کاهش است.
با این وجود، سرطان ریه یکی از شایع ترین انواع سرطان در مردان و زنان در سراسر جهان است. در ایالات متحده، سرطان ریه به عنوان شایع ترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان، حتی از سرطان سینه نیز پیشی گرفته است.
علل و عوامل خطرساز برای ابتلا به سرطان ریه چیست؟
علل شایع سرطان ریه عبارتند از:
- سیگار کشیدن فعال (خود فرد اقدام به کشیدن سیگار می کند)
- سیگار کشیدن غیرفعال یا دود دست دوم (اطرافیان فرد سیگار می کشند)
- قرار گرفتن در معرض آزبست (الیاف پنبه نسوز)
- قرار گرفتن در معرض گاز رادون
- استعداد خانوادگی
- بیماری های ریوی
- سابقه قبلی سرطان ریه
- آلودگی های هوا
- قرار گرفتن در معرض اگزوز دیزل
سیگار کشیدن فعال و سرطان ریه
بروز سرطان ریه به شدت با سیگار کشیدن مرتبط است، به طوری که حدود ۹۰ درصد از سرطان های ریه به دلیل مصرف دخانیات ایجاد می شود. خطر ابتلا به سرطان ریه با تعداد سیگارهای مصرف شده و مدت زمانی که سیگار کشیدن در آن رخ داده است، افزایش می یابد.
پزشکان به این خطر بر حسب پاکت-سال سابقه مصرف سیگار اشاره می کنند (تعداد پاکت های سیگار مصرف شده در روز ضربدر تعداد سال های مصرف شده). به عنوان مثال، فردی که به مدت ۱۰ سال در روز دو بسته سیگار کشیده است، ۲۰ پاکت-سال سابقه مصرف سیگار دارد. در حالی که خطر ابتلا به سرطان ریه حتی با سابقه سیگار کشیدن ۱۰ پاکت-سال نیز افزایش مییابد، افرادی که سابقه ۳۰ پاکت-سال یا بیشتر دارند، بیشترین خطر ابتلا به سرطان ریه را دارند.
در میان کسانی که روزانه دو بسته یا بیشتر سیگار می کشند، از هر هفت نفر یک نفر بر اثر سرطان ریه می میرد.
کشیدن پیپ نیز می تواند باعث سرطان ریه شود، اگرچه این خطر به اندازه سیگار کشیدن نیست. بنابراین، در حالی که فردی که روزانه یک پاکت سیگار می کشد، خطر ابتلا به سرطان ریه ۲۵ برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری، پیپ است.
دود تنباکو حاوی بیش از ۴۰۰۰ ترکیب شیمیایی است که بسیاری از آن ها سرطانزا هستند. دو ماده اولیه سرطان زا در دود تنباکو، مواد شیمیایی معروف به نیتروزامین ها و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای هستند.
با رشد سلول های طبیعی و جایگزینی سلول های آسیب دیده در ریه، خطر ابتلا به سرطان ریه هر سال پس از ترک سیگار کاهش می یابد. در افراد سیگاری سابق، حدود ۱۵ سال پس از ترک سیگار، خطر ابتلا به سرطان ریه به افراد غیرسیگاری نزدیک می شود.
در سالهای اخیر، ویپینگ (یا «سیگارهای الکترونیکی») به عنوان جایگزینی برای کشیدن سیگار محبوبیت پیدا کرده است. متخصصان موافق هستند که سیگارهای الکترونیکی برای ریهها مضر است، اما هنوز اطلاعات کافی برای دانستن قطعی وجود ندارد که آیا مصرف سیگارهای الکترونیکی میتواند باعث سرطان ریه شود.
سیگارهای الکترونیکی نیز مانند سیگار کشیدن, مواد شیمیایی را در اعماق بافت ریه وارد میکند که در تئوری میتواند خطر ابتلا به سرطان را ایجاد کند.
اگرچه ماری جوانا به طور قطعی با سرطان ریه مرتبط نیست، دود ماری جوانا همچنین حاوی سطوحی از مواد شیمیایی و قطران است که مشابه مواد موجود در دود تنباکو است. این باعث نگرانی در مورد خطر بالقوه سرطان و بیماری ریه می شود.
سیگار کشیدن غیرفعال یا دود دست دوم و سرطان ریه
سیگار کشیدن غیرفعال یا استنشاق دود تنباکو توسط افراد غیر سیگاری که محل زندگی یا کار مشترک با افراد سیگاری دارند نیز یک عامل خطر ثابت برای ایجاد سرطان ریه است. تحقیقات نشان داده است که غیرسیگاری هایی که با یک فرد سیگاری زندگی می کنند، در مقایسه با غیرسیگاری هایی که با یک فرد سیگاری زندگی نمی کنند، ۲۴ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند.
به نظر می رسد با میزان قرار گرفتن در معرض دود سیگار (تعداد سال های مواجهه و تعداد سیگارهای مصرف شده توسط شریک زندگی) این خطر افزایش می یابد. بیش از ۷۰۰۰ مرگ و میر ناشی از سرطان ریه هر ساله در ایالات متحده رخ می دهد که به سیگار کشیدن غیرفعال نسبت داده می شود.
سرطان ریه ناشی از الیاف آزبست (پنبه نسوز) و گاز رادون
قرار گرفتن در معرض الیاف آزبست (الیاف پنبه نسوز)
الیاف آزبست الیاف سیلیکاته ای هستند که می توانند برای تمام عمر در بافت ریه پس از قرار گرفتن در معرض آزبست (پنبه نسوز) باقی بمانند. محل کار منبع متداول قرار گرفتن در معرض الیاف آزبست (پنبه نسوز) بود، زیرا آزبست (پنبه نسوز) در گذشته به عنوان عایق حرارتی و صوتی به طور گسترده استفاده می شد.
امروزه، استفاده از آزبست در بسیاری از کشورها، از جمله ایالات متحده، محدود یا ممنوع شده است، هر دو سرطان ریه و مزوتلیوما (سرطان پلورای ریه و همچنین پوشش حفره شکمی به نام صفاق) با قرار گرفتن در معرض آزبست (پنبه نسوز) مرتبط هستند.
استعمال سیگار احتمال ابتلا به سرطان ریه مرتبط با آزبست (پنبه نسوز) را در کارگرانی که در معرض آزبست (پنبه نسوز) قرار دارند به شدت افزایش می دهد. خطر ابتلا به سرطان ریه در کارگرانی که با آزبست (پنبه نسوز) سرو کار دارند و سیگار نمیکشند پنج برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری است، اما خطر ابتلا به سرطان ریه در کارگرانی که با آزبست (پنبه نسوز) سرو کار دارند و سیگار میکشند, ۵۰ تا ۹۰ برابر بیشتر از غیرسیگاریها هستند.
قرار گرفتن در معرض گاز رادون
گاز رادون یک گاز رادیواکتیو طبیعی است که محصول فروپاشی طبیعی اورانیوم است که نوعی تشعشعات یونیزان ساطع می کند. گاز رادون یکی از علل شناخته شده سرطان ریه است، به طوری که تخمین زده می شود ۱۲ درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه یا حدود ۲۱,۰۰۰ مرگ ناشی از سرطان ریه در سال در ایالات متحده به گاز رادون نسبت داده می شود و بنابراین رادون را به دومین عامل اصلی سرطان ریه در ایالات متحده تبدیل می کند.
بعد از سیگار کشیدن مانند قرار گرفتن در معرض آزبست (پنبه نسوز)، سیگار کشیدن همزمان با قرار گرفتن در معرض رادون، خطر ابتلا به سرطان ریه را تا حد زیادی افزایش می دهد. گاز رادون می تواند از طریق خاک به سمت بالا حرکت کند و از طریق شکاف های موجود در فونداسیون، لوله ها، زهکشی ها یا دیگر منافذ وارد خانه ها شود.
آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده تخمین می زند که از هر ۱۵ خانه در ایالات متحده، یک خانه حاوی سطوح خطرناک گاز رادون است. اگرچه گاز رادون نامرئی و بی بو است، کیت های آزمایشی ساده می توانند آن را تشخیص دهند.
استعداد خانوادگی، بیماری های ریوی، آلودگی، گازوئیل و سرطان ریه
استعداد خانوادگی
در حالی که اکثر سرطان های ریه با استعمال دخانیات مرتبط هستند، این واقعیت که همه افراد سیگاری در نهایت به سرطان ریه مبتلا نمی شوند، نشان می دهد که عوامل دیگری مانند استعداد ژنتیکی فردی، ممکن است در ایجاد سرطان ریه نقش داشته باشند.
مطالعات متعدد نشان داده اند که احتمال بروز سرطان ریه در بستگان سیگاری و غیرسیگاری افرادی که سرطان ریه داشته اند بیشتر از جمعیت عمومی است. مشخص نیست که چه مقدار از این خطر ناشی از عوامل محیطی مشترک است و چه مقدار با خطر ژنتیکی مرتبط است.
افرادی که ژنهای خاصی را به ارث میبرند، مانند ژنهایی که در ترمیم DNA اختلال ایجاد میکنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به چندین نوع سرطان باشند. آزمایشهایی برای شناسایی افراد در معرض خطر ژنتیکی سرطان ریه هنوز برای استفاده معمول در دسترس نیست.
بیماری های ریوی
وجود برخی بیماریهای ریه، به ویژه بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه (چهار تا شش برابر خطر افراد غیرسیگاری) حتی پس از حذف اثرات سیگار کشیدن همزمان همراه است. به نظر می رسد فیبروز ریه (اسکار ریه) خطر را حدود هفت برابر افزایش می دهد و این خطر به سیگار کشیدن مربوط نمی شود.
سابقه قبلی سرطان ریه
نجات یافتگان از سرطان ریه در مقایسه با جمعیت عمومی در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند . بازماندگان سرطانهای ریه سلولهای غیرکوچک خطر افزایشی ۱ تا ۲ درصد در سال برای ابتلا به سرطان ریه دوم دارند. در بازماندگان سرطان ریه سلول کوچک خطر ابتلا به سرطان ریه دوم به ۶٪ در سال نزدیک می شود.
آلودگی هوا
آلودگی هوا از وسایل نقلیه، صنایع و نیروگاه ها می تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را در افراد در معرض خطر افزایش دهد. حدود ۱ تا ۲ درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه به تنفس هوای آلوده مربوط می شود و کارشناسان معتقدند قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای بسیار آلوده می تواند خطر ابتلا به سرطان ریه مشابه با سیگار کشیدن غیرفعال را به همراه داشته باشد.
قرار گرفتن در معرض اگزوز دیزل
اگزوز موتورهای دیزل حاوی گازها و دوده (ذرات معلق) است. بسیاری از مشاغل، مانند رانندگان کامیون، کارگران باجه عوارض، اپراتورهای لیفتراک و سایر ماشین آلات سنگین، کارگران راه آهن و بارانداز، معدنچیان، کارگران گاراژ و مکانیک، و برخی از کارگران مزرعه اغلب در معرض اگزوز دیزل هستند. مطالعات بر روی کارگرانی که در معرض اگزوز گازوئیل قرار گرفته اند، افزایش اندک اما قابل توجهی را در خطر ابتلا به سرطان ریه نشان داده است.
انواع سرطان ریه کدامند؟
پزشکان به طور کلی سرطان های ریه را که به عنوان کارسینوم های برونکوژنیک نیز شناخته می شوند، به دلیل اینکه از برونش های داخل ریه ها منشأ می گیرند، به دو نوع اصلی طبقه بندی می کنند: سرطان های ریه سلول کوچک (SCLC) و سرطان های ریه با سلول غیر کوچک (NSCLC).
این طبقه بندی به ظاهر میکروسکوپی خود سلول های تومور، به ویژه اندازه سلول ها بستگی دارد. این دو نوع سرطان به روش های مختلف رشد و گسترش می یابند و ممکن است گزینه های درمانی متفاوتی داشته باشند، بنابراین تمایز بین این دو نوع مهم است.
- سرطانهای سلول کوچک ریه (SCLC) حدود ۲۰ درصد از سرطانهای ریه را تشکیل میدهند و تهاجمی ترین و سریعترین سرطانهای ریه هستند. سرطانهای سلول کوچک ریه (SCLC) مربوط به سیگار کشیدن است و تنها ۱ درصد از این تومورها در افراد غیرسیگاری ایجاد می شود. سرطانهای سلول کوچک ریه (SCLC) به سرعت به بسیاری از نقاط بدن متاستاز می دهد و اغلب پس از انتشار گسترده کشف می شود. با اشاره به ظاهر سلولی خاص که اغلب هنگام بررسی نمونه های سرطانهای سلول کوچک ریه (SCLC) در زیر میکروسکوپ دیده می شود، این سرطان ها گاهی اوقات کارسینوم سلول جو دوسر نامیده می شوند.
- سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) شایع ترین سرطان ریه است که حدود ۸۰ درصد از کل سرطان های ریه را تشکیل می دهد. سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) را می توان به چند نوع اصلی تقسیم کرد که بر اساس نوع سلول های موجود در تومور نام گذاری می شوند:
- آدنوکارسینوم ها شایع ترین نوع NSCLC در ایالات متحده هستند و تا ۵۰٪ NSCLC را تشکیل می دهند. در حالی که آدنوکارسینوم ها مانند سایر سرطان های ریه با سیگار کشیدن مرتبط هستند، پزشکان این نوع را در افراد غیرسیگاری که به سرطان ریه مبتلا می شوند نیز می بینند. بیشتر آدنوکارسینوم ها در نواحی بیرونی یا محیطی ریه ها ایجاد می شوند.
- کارسینوم سلول سنگ فرشی قبلاً شایعتر از آدنوکارسینوم بود. در حال حاضر، آنها حدود ۳۰٪ از NSCLC را تشکیل می دهند. سرطان های سلول سنگ فرشی که به عنوان کارسینوم های اپیدرموئید نیز شناخته می شوند، اغلب در ناحیه مرکزی قفسه سینه در برونش ها ایجاد می شوند.
- کارسینوم های سلول بزرگ که گاهی اوقات به عنوان کارسینوم های تمایز نیافته شناخته می شوند، کمترین نوع NSCLC هستند.
- مخلوطی از انواع مختلف NSCLC نیز دیده می شود.
انواع دیگر سرطان ها می توانند در ریه ایجاد شوند. این انواع بسیار کمتر از NSCLC و SCLC هستند و روی هم تنها ۵ تا ۱۰ درصد سرطان های ریه را تشکیل می دهند:
- کارسینوئیدهای برونش تا ۵ درصد از سرطان های ریه را تشکیل می دهند. پزشکان گاهی از این تومورها به عنوان تومورهای عصبی غدد ریه یاد می کنند. معمولاً در صورت تشخیص کوچک هستند (۳-۴ سانتی متر یا کمتر) و بیشتر در افراد زیر ۴۰ سال رخ می دهند. تومورهای کارسینوئیدی که به سیگار کشیدن مرتبط نیستند، می توانند متاستاز بدهند و بخش کوچکی از این تومورها موادی شبیه به هورمون ترشح می کنند که ممکن است علائم خاصی مرتبط با هورمون تولید شده ایجاد کنند. کارسینوئیدها به طور کلی کندتر از سرطانهای برونکوژنیک رشد و گسترش مییابند، و متخصصان پزشکی بسیاری از آنها را به قدری زود تشخیص میدهند که میتوانند تحت عمل جراحی آن ها را خارج کنند.
- سرطان های پشتیبان بافت ریه مانند ماهیچه صاف، رگ های خونی یا سلول های درگیر در پاسخ ایمنی به ندرت در ریه رخ می دهد.
همانطور که قبلاً گفته شد، سرطان های متاستاتیک از سایر تومورهای اولیه در بدن اغلب در ریه ظاهر می شوند. تومورها از هر نقطه از بدن ممکن است از طریق جریان خون، از طریق سیستم لنفاوی یا مستقیماً از اندام های مجاور به ریه ها سرایت کنند. تومورهای متاستاتیک اغلب متعدد هستند، در سراسر ریه پراکنده هستند و در نواحی محیطی به جای مرکزی ریه متمرکز می شوند.
علائم و نشانه های سرطان ریه چیست؟
علائم سرطان ریه بسته به محل و میزان گسترده بودن تومور متفاوت است. علائم هشدار دهنده سرطان ریه همیشه وجود ندارد یا به راحتی قابل شناسایی نیست. سرطان ریه ممکن است در برخی موارد درد یا علائم دیگری ایجاد نکند. یک فرد مبتلا به سرطان ریه ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- بدون علامت: در بیش از ۲۵ درصد از افرادی که به سرطان ریه مبتلا می شوند، سرطان برای اولین بار در یک عکس معمولی با اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن به صورت یک توده کوچک منفرد که گاهی اوقات ضایعه سکه ای نامیده می شود، کشف می شود، زیرا در یک تصویربردازی ۲ بعدی, تومور گرد شبیه یک سکه است. این بیماران با توده های کوچک و منفرد اغلب هیچ علامتی را در زمان کشف سرطان گزارش نمی کنند.
- علائمی مرتبط با سرطان: رشد سرطان و تهاجم به بافتهای ریه و بافت اطراف آن ممکن است در تنفس اختلال ایجاد کند و منجر به علائمی مانند سرفه، تنگی نفس، خسخس سینه، درد قفسه سینه و سرفه خونی (هموپتیزی) شود. به عنوان مثال، اگر سرطان به اعصاب حمله کرده باشد، ممکن است باعث درد شانه شود که به سمت بیرون بازو حرکت می کند (به نام سندرم پانکواست) یا فلج تارهای صوتی که منجر به گرفتگی صدا می شود. حمله به مری ممکن است منجر به مشکل در بلع (دیسفاژی) شود. اگر انسداد راه هوایی بزرگ وجود داشته باشد، ممکن است فروپاشی بخشی از ریه رخ دهد و باعث عفونت (آبسه، ذات الریه) در ناحیه انسداد شده شود.
- علائمی مربوط به متاستاز: سرطان ریه که به استخوان ها گسترش یافته است ممکن است درد طاقت فرسایی را در محل درگیری استخوان ایجاد کند. سرطانی که به مغز گسترش یافته ممکن است تعدادی از علائم عصبی را ایجاد کند که ممکن است شامل تاری دید، سردرد، تشنج یا علائم سکته مغزی مانند ضعف یا از دست دادن حس در قسمتهایی از بدن باشد.
- علائم پارانئوپلاستیک: علائمی که در نتیجه تولید مواد هورمون مانند توسط سلول های تومور ایجاد می شوند، اغلب با سرطان ریه همراه هستند. این سندرمهای پارانئوپلاستیک اغلب با سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) رخ میدهند، اما ممکن است در هر نوع توموری رخ دهند. یک سندرم پارانئوپلاستیک رایج مرتبط با سرطان ریه سلول کوچک (SCLC)، تولید هورمونی به نام هورمون آدرنوکورتیکوتروفیک (ACTH) توسط سلول های سرطانی است که منجر به ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول توسط غدد فوق کلیوی (سندرم کوشینگ) می شود. شایع ترین سندرم پارانئوپلاستیک که با سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) مشاهده می شود، تولید ماده ای شبیه به هورمون پاراتیروئید است که منجر به افزایش سطح کلسیم در جریان خون می شود.
- علائم غیراختصاصی: علائم غیراختصاصی در بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان ریه، کاهش وزن، ضعف و خستگی دیده می شود. علائم روانشناختی مانند افسردگی و تغییرات خلقی نیز شایع هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز علائم مرتبط با سرطان ریه، به ویژه در صورت بروز علائم، باید با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید
- سرفه مداوم جدید یا بدتر شدن سرفه مزمن قبلی
- وجود خون در خلط
- برونشیت مداوم یا عفونت های تنفسی مکرر
- درد قفسه سینه
- کاهش وزن غیرقابل توضیح و/یا خستگی
- مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس یا خس خس سینه
چه متخصصانی سرطان ریه را درمان می کنند؟
درمان سرطان ریه نیازمند یک رویکرد تیمی است. انکولوژیست های جراحی جراحانی هستند که در حذف سرطان ها تخصص دارند.
جراحان قفسه سینه یا جراحان عمومی نیز ممکن است سرطان ریه را با جراحی درمان کنند. انکولوژیست های پزشکی و پرتوشناسی به ترتیب در درمان سرطان ها با دارو و پرتودرمانی متخصص هستند.
سایر متخصصانی که ممکن است در مراقبت از افراد مبتلا به سرطان ریه نقش داشته باشند شامل متخصصان درد و مراقبت های تسکینی و همچنین متخصصان ریه می باشند.
چگونه پزشکان سرطان ریه را تشخیص می دهند؟
پزشکان از طیف وسیعی از روشها و آزمایشهای تشخیصی برای تشخیص سرطان ریه استفاده میکنند. این موارد شامل موارد زیر است:
- شرح حال و معاینه فیزیکی: ممکن است وجود علائم یا علائم مشکوک سرطان ریه را نشان دهد. پزشکان علاوه بر پرسش در مورد علائم و عوامل خطرزا برای ایجاد سرطان مانند سیگار کشیدن، ممکن است علائم مشکلات تنفسی، انسداد راه هوایی یا عفونت در ریه ها را تشخیص دهند. سیانوز، رنگ مایل به آبی پوست و غشاهای مخاطی به دلیل اکسیژن ناکافی در خون، نشان دهنده اختلال در عملکرد ناشی از بیماری مزمن ریه است. به همین ترتیب، تغییرات در بافت بستر ناخن، معروف به چماق، ممکن است نشان دهنده بیماری مزمن ریوی باشد.
- اشعه ایکس قفسه سینه: اولین و رایج ترین مرحله تشخیصی برای زمانی است که علائم جدیدی از سرطان ریه وجود دارد. روش اشعه ایکس قفسه سینه اغلب شامل نمایی از پشت به جلوی قفسه سینه و همچنین نمایی از پهلو است. مانند هر روش اشعه ایکس، اشعه ایکس قفسه سینه بیمار را برای مدت کوتاهی در معرض مقدار کمی اشعه قرار می دهد. اشعه ایکس قفسه سینه ممکن است نواحی مشکوک را در ریه ها نشان دهد، اما نمی تواند تشخیص دهد که آیا این نواحی سرطانی هستند یا خیر. به طور خاص، متخصصان پزشکی ممکن است ندول های کلسیفیه در ریه ها یا تومورهای خوش خیم به نام هامارتوم را در عکس قفسه سینه شناسایی کنند و اینها حالت ابتلا به سرطان ریه را تقلید کنند.
- سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری): ممکن است روی قفسه سینه، شکم و/یا مغز انجام شود تا هم تومورهای متاستاتیک و هم تومورهای ریه بررسی شوند. سی تی اسکن اشعه ایکس است که چندین تصویر را با کمک کامپیوتر ترکیب می کنند تا نماهای مقطعی از بدن ایجاد کنند. یک دستگاه اشعه ایکس بزرگ به شکل دونات، تصاویر را در زوایای مختلف از اطراف بدن می گیرد. یکی از مزیت های سی تی اسکن این است که نسبت به اشعه ایکس استاندارد قفسه سینه, در تشخیص ندول های ریه حساس تر هستند، یعنی ندول های بیشتری را نشان می دهند. گاهی اوقات متخصصان مواد حاجب داخل وریدی را قبل از اسکن می دهند تا به مشخص کردن اندام ها و موقعیت آنها کمک کند. شایع ترین عارضه جانبی، واکنش نامطلوب به ماده حاجب داخل وریدی است که قبل از عمل تجویز می شود. این ممکن است منجر به خارش، بثورات پوستی یا کهیر شود که معمولاً به سرعت ناپدید می شوند. واکنش های شدید آنافیلاکتیک (واکنش های آلرژیک تهدید کننده زندگی همراه با مشکلات تنفسی) به ماده حاجب نادر است. سی تی اسکن شکم ممکن است سرطان متاستاتیک در کبد یا غدد فوق کلیوی را شناسایی کند و پزشک ممکن است سی تی اسکن سر را برای نشان دادن وجود و میزان سرطان متاستاتیک در مغز تجویز کند.
- سی تی اسکن مارپیچ با دوز پایین (یا سی تی اسکن مارپیچ): این نوع سی تی اسکن در افراد سیگاری فعلی و سابق بین سنین ۵۵ تا ۸۰ سال با حداقل ۳۰ پاکت-سال سابقه سیگار کشیدن, توصیه می شود که هر سال انجام شود. به نظر می رسد تکنیک غربالگری سرطان ریه احتمال تشخیص سرطان های کوچکتر و قابل درمان ریه را افزایش می دهد. سه سال سی تی اسکن مارپیچ با دوز پایین در این گروه خطر مرگ ناشی از سرطان ریه را تا ۲۰ درصد کاهش داد. استفاده از مدلها و قوانین برای تجزیه و تحلیل نتایج این آزمایشها نیاز به بیوپسی را برای ارزیابی گرههای شناسایی شده در زمانی که احتمال سرطانی نبودن ندول زیاد است، کاهش میدهد.
- اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی یا MRI): ممکن است زمانی مناسب باشد که جزئیات دقیق در مورد محل تومور مورد نیاز باشد. تکنیک MRI از مغناطیس، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویری از ساختارهای بدن استفاده می کند. مانند سی تی اسکن، بیمار بر روی یک تخت متحرک که در اسکنر MRI قرار داده می شود، دراز می کشد. هیچ عارضه جانبی شناخته شده ای از اسکن MRI وجود ندارد و هیچ قرار گرفتن در معرض اشعه وجود ندارد. تصویر و وضوح تولید شده توسط MRI کاملاً دقیق است و می تواند تغییرات کوچک در ساختارهای بدن را تشخیص دهد. افرادی که دارای ضربان ساز قلب، ایمپلنت های فلزی، دریچه های مصنوعی قلب و سایر ساختارهای کاشته شده با جراحی هستند، نمی توانند با MRI اسکن شوند، زیرا این خطر وجود دارد که آهنربا قسمت های فلزی این ساختارها را به حرکت درآورد.
- اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET): یک تکنیک تصویربرداری تخصصی است که از داروهای رادیواکتیو کوتاه مدت برای تولید تصاویر رنگی سه بعدی از آن داروها در بافت های بدن استفاده می کند. در حالی که سی تی اسکن و اسکن MRI به ساختارهای آناتومیکی نگاه می کنند، اسکن PET فعالیت متابولیک و عملکرد بافت ها را اندازه گیری می کند. اسکن PET می تواند تعیین کند که آیا بافت تومور به طور فعال در حال رشد است یا خیر و می تواند در تعیین نوع سلول های یک تومور خاص کمک کند. در اسکن PET، بیمار یک داروی رادیواکتیو با نیمه عمر کوتاه دریافت می کند که تقریباً به اندازه دو عکس قفسه سینه در معرض اشعه قرار می گیرد. بسته به دارویی که تزریق می شود، دارو در بافت های خاصی بیش از سایرین تجمع می یابد. این دارو ذراتی به نام پوزیترون را از هر بافتی که آنها را جذب می کند تخلیه می کند. هنگامی که پوزیترون ها با الکترون ها در بدن مواجه می شوند، واکنشی رخ می دهد که پرتوهای گاما تولید می کند. یک اسکنر این پرتوهای گاما را ثبت می کند و منطقه ای را که داروی رادیواکتیو در آن انباشته شده است, نقشه برداری می کند. به عنوان مثال، ترکیب گلوکز (یک منبع انرژی رایج در بدن) با یک ماده رادیواکتیو نشان می دهد که گلوکز به سرعت در کجا استفاده می شود، به عنوان مثال، در یک تومور در حال رشد. اسکن PET همچنین ممکن است با سی تی اسکن در تکنیکی به نام اسکن PET-CT ادغام شود. نشان داده شده است که PET-CT یکپارچه دقت مرحلهبندی را نسبت به اسکن PET ساده, بهبود میبخشد.
- اسکن استخوان: برای ایجاد تصاویری از استخوان ها بر روی صفحه کامپیوتر یا فیلم استفاده می شود. پزشکان ممکن است برای تعیین اینکه آیا سرطان ریه به استخوان ها متاستاز داده است، اسکن استخوان را تجویز کنند. در اسکن استخوان، مقدار کمی از مواد رادیواکتیو به جریان خون تزریق میشود و در استخوانها جمع میشود، به خصوص در نواحی غیرطبیعی مانند تومورهای متاستاتیک. مواد رادیواکتیو توسط یک اسکنر تشخیص داده می شود و تصویر استخوان ها برای مشاهده دائمی روی یک فیلم مخصوص ثبت می شود.
- سیتولوژی خلط: تشخیص سرطان ریه همیشه مستلزم تایید سلول های بدخیم توسط پاتولوژیست است، حتی اگر علائم و مطالعات اشعه ایکس برای سرطان ریه مشکوک باشد. ساده ترین روش برای تشخیص، بررسی خلط زیر میکروسکوپ است. اگر تومور در مرکز قرار داشته باشد و به مجاری هوایی حمله کرده باشد، این روش که به عنوان معاینه سیتولوژی خلط شناخته می شود، ممکن است امکان تجسم سلول های تومور را برای تشخیص فراهم کند. این روش بدون خطر و ارزانترین روش تشخیصی بافتی است، اما ارزش آن کم است، زیرا سلولهای تومور همیشه در خلط وجود ندارند، حتی اگر سرطان وجود داشته باشد. همچنین، سلولهای غیرسرطانی ممکن است گهگاه در واکنش به التهاب یا جراحت دچار تغییراتی شوند که آنها را شبیه سلولهای سرطانی میکند.
- برونکوسکوپی: بررسی راه های هوایی با برونکوسکوپی (تجسم راه های هوایی از طریق یک پروب نازک فیبر نوری که از طریق بینی یا دهان وارد می شود) ممکن است مناطقی از تومور را که می توان برای تشخیص توسط پاتولوژیست نمونه برداری کرد (بیوپسی) نشان داد. یک تومور در نواحی مرکزی ریه یا ناشی از راههای هوایی بزرگتر برای نمونه گیری با استفاده از این تکنیک قابل دسترسی است. برونکوسکوپی ممکن است در یک مجموعه برونکوسکوپی سرپایی همان روز، اتاق عمل یا بخش بیمارستان انجام شود. این روش ممکن است ناراحت کننده باشد و نیاز به آرام بخش یا بیهوشی دارد. در حالی که برونکوسکوپی نسبتاً بی خطر است، باید توسط متخصص ریه (یا جراح) با تجربه در این روش, انجام شود. هنگامی که یک تومور تجسم می شود و به اندازه کافی نمونه برداری می شود، تشخیص دقیق سرطان معمولا امکان پذیر است. برخی از بیماران ممکن است خون قهوه ای تیره را برای یک تا دو روز پس از عمل سرفه کنند. عوارض جدی تر اما نادرتر شامل خونریزی بیشتر، کاهش سطح اکسیژن در خون و آریتمی قلبی و همچنین عوارض داروهای آرام بخش و بیهوشی است.
- بیوپسی سوزنی: آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) از طریق پوست، که معمولاً با تصویربرداری رادیولوژیکی برای راهنمایی انجام میشود، ممکن است در بازیابی سلولها برای تشخیص از گرههای تومور در ریهها مفید باشد. بیوپسی سوزنی به ویژه زمانی مفید است که تومور ریه به صورت محیطی در ریه قرار داشته باشد و نمونه برداری با برونکوسکوپی قابل دسترسی نباشد. پزشکان مقدار کمی بی حس کننده موضعی را قبل از وارد کردن یک سوزن نازک از طریق دیواره قفسه سینه در ناحیه غیر طبیعی ریه تزریق می کنند. سلول ها به داخل سرنگ ساکشن می شوند و از نظر سلول های تومور, در زیر میکروسکوپ بررسی می شوند. این روش به طور کلی زمانی دقیق است که از بافت ناحیه آسیب دیده به اندازه کافی نمونه برداری شود، اما در برخی موارد، ممکن است به اشتباه از نواحی مجاور یا غیردرگیر ریه نمونه برداری شود. خطر کوچک (۳ تا ۵ درصد) نشت هوا از ریه ها (به نام پنوموتوراکس که به راحتی قابل درمان است) همراه با این روش است.
- توراسنتز: گاهی اوقات سرطان ریه بافت پوششی ریه ها (پلور) را درگیر می کند و منجر به تجمع مایع در فضای بین ریه ها و دیواره قفسه سینه می شود (به نام پلورال افیوژن). آسپیراسیون نمونه ای از این مایع با یک سوزن نازک (توراسنتز) ممکن است سلول های سرطانی را آشکار کند و تشخیص را ایجاد کند. مانند بیوپسی سوزنی، خطر کوچک پنوموتوراکس با این روش همراه است.
- روشهای جراحی کلی: اگر هیچ یک از روشهای ذکر شده به تشخیص منجر نشد، از روشهای جراحی برای به دست آوردن بافت تومور برای تشخیص استفاده کنید. این موارد میتواند شامل مدیاستینوسکوپی (بررسی حفره قفسه سینه بین ریهها از طریق یک پروب با بیوپسی از تودههای تومور یا غدد لنفاوی که ممکن است حاوی متاستاز باشد) یا توراکوتومی (باز کردن جراحی دیواره قفسه سینه برای برداشتن یا بیوپسی تومور) باشد. با توراکوتومی، حذف کامل سرطان ریه نادر است و مدیاستینوسکوپی و توراکوتومی هر دو خطرات اعمال جراحی بزرگ (عوارض مانند خونریزی، عفونت و خطرات ناشی از بیهوشی و داروها) را به همراه دارند. پزشکان این اقدامات را در اتاق عمل انجام می دهند و بیمار باید در بیمارستان بستری شود.
- آزمایش خون: در حالی که آزمایشهای معمول خون به تنهایی نمیتوانند سرطان ریه را تشخیص دهند، ممکن است ناهنجاریهای بیوشیمیایی یا متابولیکی را در بدن نشان دهند که همراه با سرطان است. برای مثال، افزایش سطح کلسیم یا آنزیم آلکالین فسفاتاز ممکن است همراه با سرطان متاستاتیک به استخوان باشد. به همین ترتیب، افزایش سطح آنزیمهای خاصی که معمولاً در سلولهای کبدی وجود دارد، از جمله آسپارتات آمینوترانسفراز (AST یا SGOT) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT یا SGPT)، از آسیب کبدی، احتمالاً از طریق حضور تومور متاستاتیک به کبد، خبر میدهد. یکی از تمرکزهای فعلی تحقیقات در زمینه سرطان ریه، توسعه آزمایش خون برای کمک به تشخیص سرطان ریه است.
- آزمایش مولکولی: برای سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) های پیشرفته، پزشکان آزمایش ژنتیک مولکولی را برای جستجوی جهش های ژنتیکی در تومور انجام می دهند. جهش هایی که مسئول رشد تومور هستند، جهش های محرک هستند. به عنوان مثال، آزمایش ممکن است برای بررسی جهش یا ناهنجاری در گیرنده فاکتور رشد اپیتلیال (EGFR) و ژن آناپلاستیک لنفوم کیناز (ALK) انجام شود. ژن های دیگری که ممکن است جهش پیدا کنند عبارتند از MAPK و PIK3. درمانهای خاصی در دسترس هستند که ممکن است برای بیمارانی که تومورهایشان این تغییرات را در ژنهایشان دارد، تجویز شود.
چگونه پزشکان درجه ی سرطان ریه را تعیین می کنند؟
درجه ی (مرحله ی) سرطان معیاری برای اندازه گیری میزان گسترش سرطان در بدن است. مرحله بندی شامل ارزیابی اندازه سرطان و نفوذ آن به بافت اطراف و همچنین وجود یا عدم وجود متاستاز در غدد لنفاوی یا سایر اندام ها است. مرحلهبندی برای تعیین درمان سرطان خاص مهم است زیرا درمانهای سرطان ریه به سمت مراحل خاصی تنظیم میشوند.
مرحله بندی سرطان نیز در تخمین آینده ی یک بیمار بسیار مهم است، به طوری که سرطان های مرحله بالاتر معمولاً آینده ی بدتری نسبت به سرطان های مرحله پایین دارند.
پزشکان ممکن است از چندین آزمایش برای مرحله بندی دقیق سرطان ریه استفاده کنند، از جمله آزمایش های شیمی خون، اشعه ایکس، سی تی اسکن، اسکن استخوان، اسکن MRI و اسکن PET. آزمایشهای غیرطبیعی شیمی خون ممکن است وجود متاستاز در استخوان یا کبد را نشان دهد و روشهای رادیولوژیکی میتوانند اندازه سرطان و همچنین گسترش آن را ثبت کنند.
پزشکان به ترتیب شدت یک مرحله را به NSCLC از I تا IV اختصاص می دهند:
- در مرحله اول، سرطان به ریه محدود می شود.
- در مراحل ۲ و ۳، سرطان به قفسه سینه محدود می شود (با تومورهای بزرگتر و تهاجمی تر که به عنوان مرحله III طبقه بندی می شوند).
- سرطان مرحله ۴ از قفسه سینه به سایر قسمت های بدن گسترش یافته است.
اکثر پزشکان از یک سیستم دو لایه برای تعیین درمان SCLC استفاده می کنند:
- مرحله محدود (LS) SCLC به سرطانی اطلاق می شود که محدود به ناحیه منشا آن در قفسه سینه است.
- در مرحله گسترده (ES) SCLC، سرطان فراتر از قفسه سینه به سایر قسمت های بدن گسترش یافته است.
درمان سرطان ریه چیست؟
درمان سرطان ریه در درجه اول شامل موارد زیر می شود:
- برداشتن سرطان با جراحی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- و یا ترکیبی از این درمان ها
- درمان های هدفمند و درمان های ایمونوتراپی نیز در حال رایج تر شدن هستند.
تصمیم گیری در مورد اینکه کدام درمان برای یک فرد معین مناسب خواهد بود باید محل و وسعت تومور و همچنین وضعیت سلامت کلی بیمار را در نظر بگیرد.
مانند سایر سرطانها، پزشکان ممکن است درمانی را برای از بین بردن یا ریشهکن کردن سرطان یا تسکینی (اقداماتی که قادر به درمان سرطان نیستند، اما میتوانند درد و رنج را کاهش دهند) تجویز کنند.
پزشکان ممکن است بیش از یک نوع درمان را تجویز کنند. در چنین مواردی، درمانی که برای افزایش اثرات درمان اولیه اضافه می شود، درمان کمکی نامیده می شود. نمونهای از درمان کمکی شیمیدرمانی یا پرتودرمانی است که پس از برداشتن تومور با جراحی در تلاش برای کشتن سلولهای توموری باقیمانده پس از جراحی انجام میشود.
جراحی: پزشکان معمولاً برای سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) مرحله پایین (مرحله I یا گاهی مرحله ۲) جراحی را انجام می دهند که درمان انتخابی برای سرطانی است که به خارج از ریه گسترش نیافته است. حدود ۱۰ تا ۳۵ درصد سرطانهای ریه را میتوان با جراحی برداشت، اما حذف همیشه منجر به درمان نمیشود، زیرا ممکن است تومورها قبلاً گسترش یافته باشند و بعداً عود کنند. در میان افرادی که سرطان ریه جدا شده و با رشد آهسته را برداشته اند، ۲۵ تا ۴۰ درصد آنها پنج سال پس از تشخیص هنوز زنده هستند. توجه به این نکته حائز اهمیت است که اگرچه ممکن است تومور از نظر آناتومیک برای برداشتن مناسب باشد، اما در صورتی که فرد شرایط جدی دیگری داشته باشد (مانند بیماری شدید قلبی یا ریوی) که توانایی او را برای زنده ماندن از یک عمل محدود می کند، ممکن است جراحی امکان پذیر نباشد. جراحان جراحی را با سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) کمتر از سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) انجام می دهند زیرا این تومورها کمتر در یک ناحیه قابل برداشتن موضعی می شوند.
روش جراحی انتخاب شده به اندازه و محل تومور بستگی دارد. جراحان باید دیواره قفسه سینه را باز کنند و ممکن است رزکسیون ریه (برداشتن بخشی از یک لوب)، لوبکتومی (برداشتن یک لوب)، یا پنومونکتومی (برداشتن کل ریه) را انجام دهند. گاهی اوقات غدد لنفاوی در ناحیه ریه ها نیز برداشته می شوند (لنفادنکتومی). جراحی سرطان ریه یک روش جراحی کلی است که نیاز به بیهوشی عمومی، بستری شدن در بیمارستان و مراقبت های بعدی برای هفته ها تا ماه ها دارد.
خطرات جراحی شامل عوارض ناشی از خونریزی، عفونت و عوارض بیهوشی عمومی است.
درمان سرطان ریه با پرتو درمانی
پرتودرمانی هم سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) و هم سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) را درمان می کند. پرتودرمانی از اشعه ایکس پرانرژی یا انواع دیگر پرتوها برای از بین بردن سلول های سرطانی در حال تقسیم استفاده می کند. پرتودرمانی ممکن است به عنوان درمان درمانی، درمان تسکینی (با استفاده از دوزهای کمتر از پرتودرمانی) یا به عنوان درمان کمکی در ترکیب با جراحی یا شیمی درمانی انجام شود.
متخصصان, پرتو را از خارج، با استفاده از دستگاهی که تابش را به سمت سرطان هدایت میکند، یا از طریق قرار دادن مواد رادیواکتیو در ظروف در بسته در ناحیهای از بدن که تومور در آن قرار دارد، می رسانند. براکی تراپی اصطلاحی است که استفاده از یک گلوله کوچک از مواد رادیواکتیو را توصیف می کند که مستقیماً در سرطان یا در مجرای هوایی در کنار سرطان قرار می گیرد.
در صورتی که فرد از جراحی امتناع کند، اگر تومور به نواحی مانند غدد لنفاوی یا نای گسترش یافته باشد که برداشتن جراحی را غیرممکن می کند، یا اگر فرد دارای شرایط دیگری باشد که او را برای انجام عمل جراحی بزرگ بسیار بیمار می کند، می توان پرتودرمانی انجام داد.
پرتودرمانی به طور کلی تنها زمانی که به عنوان یک درمان انحصاری انجام می شود، تومور را کوچک می کند یا رشد آن را محدود می کند، اما در ۱۰ تا ۱۵ درصد از افراد، منجر به بهبودی طولانی مدت و تسکین سرطان می شود. ترکیب پرتودرمانی با شیمیدرمانی میتواند باعث طولانی تر شدن بقا در هنگام انجام شیمی درمانی شود.
فردی که علاوه بر سرطان ریه دارای بیماری شدید ریه است، ممکن است نتواند پرتودرمانی را دریافت کند، زیرا پرتودرمانی می تواند عملکرد ریه را بیشتر از قبل کاهش دهد. نوعی پرتودرمانی خارجی به نام رادیوسرجری استریوتاکتیک گاهی اوقات برای درمان متاستازهای منفرد مغزی استفاده می شود.
در این روش، پرتوهای پرتوهای متعددی که از جهات مختلف میآیند، طی چند دقیقه تا چند ساعت روی تومور متمرکز میشوند، در حالی که سر توسط یک قاب سفت و سخت در جای خود نگه داشته میشود. این امر دوز تشعشعی را که توسط بافت های غیر سرطانی دریافت می شود کاهش می دهد.
برای پرتودرمانی خارجی، فرآیندی به نام شبیه سازی قبل از درمان ضروری است. شبیهسازی با استفاده از سی تی اسکن، رایانه و اندازهگیریهای دقیق، مکان دقیقی را که تابش در آن ارسال میشود، به نام میدان درمان یا پورت، ترسیم میکند. پرتودرمانی خارجی به طور کلی چهار یا پنج روز در هفته به مدت چند هفته انجام می شود.
سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) اغلب به مغز گسترش می یابد. گاهی اوقات افراد مبتلا به سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) که به خوبی به درمان پاسخ میدهند، با پرتودرمانی به سر درمان میشوند تا گسترش خیلی زود به مغز (به نام میکرومتاستاز) که هنوز با سی تی اسکن یا ام آرآی قابل تشخیص نیست و هنوز علائمی ایجاد نکرده است، را درمان میشوند.
این به عنوان پرتوهای پیشگیرانه مغز شناخته می شود. پرتودرمانی مغز می تواند باعث مشکلات حافظه کوتاه مدت، خستگی، حالت تهوع و سایر عوارض جانبی شود.
پرتودرمانی خطرات جراحی بزرگ را به همراه ندارد، اما می تواند عوارض جانبی ناخوشایندی از جمله خستگی و کمبود انرژی داشته باشد. کاهش تعداد گلبولهای سفید (که فرد را مستعد ابتلا به عفونت میکند) و سطوح پایین پلاکت خون (که لخته شدن خون را دشوارتر میکند و منجر به خونریزی بیش از حد میشود) نیز میتواند با پرتودرمانی رخ دهد.
اگر اندام های گوارشی در میدان در معرض تشعشع قرار گیرند، بیماران ممکن است حالت تهوع، استفراغ یا اسهال را تجربه کنند. پرتودرمانی میتواند پوست ناحیه تحت درمان را تحریک کند، اما این تحریک معمولاً با گذشت زمان پس از پایان درمان بهبود مییابد.
درمان سرطان ریه با شیمی درمانی، درمان هدفمند، درمان های هدفمند EGFR، ایمونوتراپی، فرسایش با فرکانس رادیویی، درمان های تجربی
شیمی درمانی: سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) و هم سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) ممکن است با شیمی درمانی درمان شوند. شیمی درمانی به تجویز داروهایی اطلاق می شود که رشد سلول های سرطانی را با کشتن آنها یا جلوگیری از تقسیم آنها متوقف می کند.
شیمی درمانی ممکن است به تنهایی، به عنوان کمکی برای درمان جراحی یا همراه با پرتودرمانی انجام شود. در حالی که چندین داروی شیمی درمانی ساخته شده است، دسته ای از داروهایی که به عنوان داروهای مبتنی بر پلاتین شناخته می شوند، موثرترین داروها در درمان سرطان ریه بوده اند.
شیمی درمانی درمان انتخابی برای اکثر سرطان های ریه سلول کوچک (SCLC) است زیرا این تومورها به طور کلی در هنگام تشخیص در بدن گسترده هستند. فقط نیمی از افرادی که مبتلا به سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) هستند به مدت چهار ماه بدون شیمی درمانی زنده می مانند.
با شیمی درمانی، زمان بقای آنها تا چهار تا پنج برابر افزایش می یابد. شیمی درمانی به تنهایی در درمان سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) موثر نیست، اما زمانی که سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) متاستاز داده باشد، می تواند در بسیاری از موارد بقا را طولانی کند.
شیمی درمانی ممکن است به صورت قرص، انفوزیون داخل وریدی یا ترکیبی از این دو انجام شود. درمان های شیمی درمانی معمولا در یک محیط سرپایی انجام می شود. ترکیبی از داروها در مجموعهای از درمانها که سیکل نامیده میشوند، طی هفتهها تا ماهها، با وقفههایی در بین چرخهها تجویز میشود.
متأسفانه داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سلولهای در حال تقسیم طبیعی بدن را نیز از بین میبرند و در نتیجه عوارض جانبی ناخوشایندی به دنبال دارد. آسیب به سلول های خونی می تواند منجر به افزایش حساسیت به عفونت ها و مشکلات لخته شدن خون (خونریزی یا کبودی آسان) شود.
سایر عوارض جانبی عبارتند از خستگی، کاهش وزن، ریزش مو، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و زخم های دهان. عوارض جانبی شیمی درمانی با توجه به دوز و ترکیب داروهای مورد استفاده متفاوت است و همچنین ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
داروهایی ساخته شده اند که می توانند بسیاری از عوارض جانبی شیمی درمانی را درمان یا از آن پیشگیری کنند. عوارض جانبی معمولاً در مرحله بهبودی درمان یا پس از اتمام آن ناپدید می شوند.
درمان هدفمند: درمان هدفمند مولکولی شامل تجویز داروهایی است که در زیرمجموعههایی از بیمارانی که تومورهایشان دارای تغییرات ژنتیکی خاص (جهشهای محرک) هستند که باعث رشد تومور میشوند، کار میکنند.
درمان های هدفمند EGFR: داروهای erlotinib (Tarceva)، afatinib (Gilotrif) و gefitinib (Iressa) نمونه هایی از داروهای به اصطلاح هدفمند هستند که به طور خاص سلول های سرطانی را هدف قرار می دهند و در نتیجه آسیب کمتری به سلول های طبیعی نسبت به عوامل شیمی درمانی عمومی وارد می کنند.
جهش در ژن EGFR در سرطان ها در زنان و در افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند شایع تر است. داروهایی که گیرنده EGFR را هدف قرار میدهند، گاهی پس از مدتی کار خود را متوقف میکنند که به عنوان مقاومت در برابر دارو شناخته میشود.
مقاومت اغلب به این دلیل رخ می دهد که سرطان یک جهش جدید در همان ژن ایجاد کرده است و نمونه رایج آن جهش به اصطلاح EGFR T790M است. برخی از داروهای جدیدتر هدفمند EGFR نیز علیه سلول های دارای جهش T790M، از جمله اوزیمرتینیب (Tagrisso) کار می کنند. Necitumumab (Portrazza) داروی دیگری است که EGFR را هدف قرار می دهد. می توان آن را همراه با شیمی درمانی به عنوان اولین درمان در افراد مبتلا به NSCLC پیشرفته از نوع سلول سنگفرشی استفاده کرد.
سایر درمان های هدفمند: داروهای هدفمند دیگری در دسترس هستند که سایر جهش های محرک را هدف قرار می دهند. نمونههایی از این درمانهای هدفمند دیگر عبارتند از داروهای مهارکننده تیروزین کیناز ALK، کریزوتینیب (Xalkori)، الکتینیب (Alecensa)، بریگاتینیب (Alunbrig)، لورلاتینیب (Lobrena) و ceritinib (Zykadia) که در بیمارانی استفاده میشود که تومورهای آنها دارای ناهنجاری است.
برخی از این داروها ممکن است برای افرادی که سرطان آنها دارای ناهنجاری ژن معروف به ROS1 هستند نیز مفید باشد.
ژن معروف به BRAF همچنین می تواند در سرطان های ریه غیرطبیعی باشد و باعث تولید پروتئین BRAF شود که باعث رشد سرطان می شود. دابرافنیب (تافینلار) نوعی دارویی است که به عنوان مهارکننده BRAF شناخته می شود و مستقیماً به پروتئین BRAF حمله می کند.
Trametinib (Mekinist) به عنوان یک مهار کننده MEK شناخته می شود زیرا به پروتئین های MEK که مربوط به پروتئین های BRAF هستند حمله می کند. این ممکن است برای بیماران مبتلا به تومورهایی که دارای ژن های غیر طبیعی BRAF هستند استفاده شود.
سایر تلاشها برای درمان هدفمند: شامل داروهایی است که به عنوان داروهای ضد رگ زایی شناخته میشوند، که مانع از توسعه عروق خونی جدید در داخل سرطان میشوند. بدون رگ های خونی کافی برای تامین خون حامل اکسیژن، سلول های سرطانی خواهند مرد.
داروی ضد رگ زایی بواسیزوماب (آواستین) نیز با اضافه شدن به رژیم شیمی درمانی استاندارد، بقا را در سرطان پیشرفته ریه طولانی تر می کند. بواسیزوماب هر دو تا سه هفته یکبار به صورت داخل وریدی تجویز می شود.
با این حال، از آنجایی که این دارو ممکن است باعث خونریزی شود، مصرف آن در بیماران مبتلا به سرطان ریه که سرفه های خونی دارند، اگر سرطان ریه به مغز گسترش یافته باشد، یا در افرادی که درمان ضد انعقاد (داروهای رقیق کننده خون) دریافت می کنند، مناسب نیست.
بواسیزوماب همچنین در موارد سرطان سلول سنگ فرشی استفاده نمی شود زیرا منجر به خونریزی از این نوع سرطان ریه می شود. Ramucirumab (Cyramza) یکی دیگر از مهارکننده های رگ زایی است که می تواند برای درمان سرطان پیشرفته ریه غیر سلولی استفاده شود.
ایمونوتراپی: ایمونوتراپی ممکن است یک گزینه موثر برای برخی از بیماران مبتلا به سرطان های پیشرفته ریه باشد. داروهای ایمونوتراپی با تقویت فعالیت سیستم ایمنی در برابر سلول های تومور عمل می کنند.
داروهای ایمونوتراپی نیولوماب (Opdivo) و پمبرولیزوماب (Keytruda) مهارکننده های ایست بازرسی هستند که نقاط بازرسی یا مناطقی را که پاسخ ایمنی را کنترل می کنند و پاسخ ایمنی را تقویت می کنند, هدف قرار می دهند.
این دو دارو پروتئین PD-1 را هدف قرار می دهند که پاسخ ایمنی را در برابر سرطان ها تقویت می کند. Atezolizumab (Tecentriq) و دوروالوماب (Imfinzi) نمونههایی از داروهایی هستند که PD-L1 را هدف قرار میدهند، پروتئینی مرتبط با PD-1 که در برخی از سلولهای تومور و سلولهای ایمنی یافت میشود.
فرسایش با فرکانس رادیویی (RFA): فرسایش با فرکانس رادیویی گاهی برای تومورهای کوچک واقع در نزدیکی بیرون ریه ها به عنوان جایگزینی برای جراحی استفاده می شود، به ویژه در موارد سرطان ریه در مراحل اولیه.
در این نوع درمان، یک سوزن از طریق پوست به داخل سرطان وارد می شود که معمولاً تحت هدایت سی تی اسکن قرار می گیرد. انرژی فرکانس رادیویی (الکتریکی) سپس به نوک سوزن منتقل میشود و در آنجا گرما را در بافتها تولید میکند و بافت سرطانی را میکشد و رگهای خونی کوچکی که سرطان را تامین میکنند، میبندد.
مطالعات نشان دادهاند که این درمان میتواند بقای خود را مانند جراحی طولانی تر کند، وقتی برای درمان مراحل اولیه سرطان ریه استفاده شود، اما بدون خطرات جراحی بزرگ و زمان بهبودی طولانی مدت مرتبط با روشهای جراحی بزرگ.
درمان های تجربی: از آن جایی که در حال حاضر هیچ درمانی موثر در درمان سرطان ریه در دسترس نیست، ممکن است چندین روش درمانی جدید به بیماران پیشنهاد شود که هنوز در مرحله آزمایشی هستند، به این معنی که پزشکان هنوز اطلاعات کافی برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا این درمان ها باید به شکل های پذیرفته شده تبدیل شوند، ندارند.
درمان سرطان ریه داروهای جدید یا ترکیبات جدید داروها در به اصطلاح کارآزماییهای بالینی آزمایش میشوند، که مطالعاتی هستند که اثربخشی داروهای جدید را در مقایسه با درمانهایی که قبلاً در حال استفاده گسترده هستند ارزیابی میکنند.
انواع جدیدتر ایمونوتراپی که شامل استفاده از درمانهای مرتبط با واکسن میشود که سعی میکنند از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه مستقیم با سلولهای سرطانی استفاده کنند، در حال مطالعه هستند. واکسن های درمان سرطان ریه در آزمایشات بالینی در حال مطالعه هستند.
امید به زندگی در سرطان ریه چقدر است؟
امید به زندگی در سرطان ریه به شانس درمان یا افزایش طول عمر اشاره دارد و به محل قرارگیری سرطان، اندازه سرطان، وجود علائم، نوع سرطان ریه و وضعیت کلی سلامت بستگی دارد.
سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) تهاجمی ترین رشد را در بین تمام سرطانهای ریه دارد، با میانگین زمان بقای تنها دو تا چهار ماه پس از تشخیص در صورت عدم درمان. (یعنی دو تا چهار ماهگ پس از تشخیص, نیمی از بیماران فوت کرده اند.)
- با این حال، سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) نوعی از سرطان ریه است که بیشترین پاسخ را به پرتودرمانی و شیمی درمانی می دهد. از آنجایی که سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) به سرعت گسترش می یابد و معمولاً در زمان تشخیص منتشر می شود، روش هایی مانند برداشتن جراحی یا پرتودرمانی موضعی در درمان این نوع سرطان ریه کمتر مؤثر هستند.
- هنگامی که شیمی درمانی به تنهایی یا در ترکیب با روش های دیگر استفاده می شود، زمان بقا را می توان چهار تا پنج برابر افزایش داد. با این حال، از تمام بیماران مبتلا به سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) ، تنها ۵٪ -۱۰٪ هنوز پنج سال پس از تشخیص زنده هستند.
- بسیاری از کسانی که زنده می مانند قبل از درمان SCLC در مرحله ابتدایی قرار دارند.
در سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC)، مهمترین عامل در تعیین امید به زندگی, مرحله (میزان گسترش) تومور در زمان تشخیص است. نتایج درمان استاندارد عموماً در همه سرطانها به جز سرطانهای کوچکی که میتوانند با جراحی حذف شوند, ضعیف است.
- با این حال، در سرطان های مرحله ۱ که می توانند به طور کامل با جراحی حذف شوند، بقای پنج ساله حدودا ۷۵٪ است. پرتودرمانی می تواند در اقلیت کوچکی از بیماران مبتلا به سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) باعث درمان شود و در اکثر بیماران منجر به تسکین علائم می شود.
- در مرحله پیشرفته بیماری، شیمی درمانی, بهبودهای متوسطی را در بقا ارائه می دهد، اگرچه میزان بقای کلی ضعیف است.
پیش آگهی کلی سرطان ریه در مقایسه با برخی سرطان های دیگر ضعیف است. نرخ بقای سرطان ریه به طور کلی کمتر از اکثر سرطان ها است، نرخ بقای پنج ساله برای سرطان ریه حدود ۱۷٪ است در مقایسه با ۶۵٪ برای سرطان روده بزرگ، ۹۱٪ برای سرطان پستان، ۸۱٪ برای سرطان مثانه، و بیش از ۹۹ درصد برای سرطان پروستات.
آیا می توان از سرطان ریه پیشگیری کرد؟
ترک سیگار و از بین بردن قرار نگرفتن در معرض دود تنباکو مهم ترین اقدامی است که می تواند از سرطان ریه پیشگیری کند. بسیاری از محصولات، مانند آدامس نیکوتین، اسپری نیکوتین، یا استنشاق نیکوتین ممکن است برای افرادی که سعی در ترک سیگار دارند مفید باشند.
به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض سیگار کشیدن غیرفعال نیز یک اقدام پیشگیرانه موثر است.
استفاده از کیت تست رادون خانگی می تواند سطوح افزایش یافته رادون را در خانه شناسایی و اصلاح کند.
روشهایی که امکان تشخیص زودهنگام سرطانها را فراهم میکنند، مانند سی تی اسکن مارپیچ، ممکن است در شناسایی سرطانهای کوچکی که میتوانند با برداشتن جراحی درمان شوند و از تبدیل شدن به سرطان متاستاتیک غیرقابل درمان گسترده و غیرقابل درمان جلوگیری کنند، مفید باشند.