آترواسکلروز آئورت (تصلب شرایین): علل، علائم، تشخیص و درمان

آترواسکلروز آئورت (تصلب شرایین): علل، علائم، تشخیص و درمان

آترواسکلروز آئورت یک وضعیت پیشرونده است که با تجمع پلاک در بزرگترین شریان بدن شما، آئورت، مشخص می شود. این بیماری که به عنوان آترواسکلروز آئورت نیز شناخته می شود، میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. با گذشت سالها، پلاک – یک ماده چسبنده که از چربی، کلسترول و سایر مواد تشکیل می شود – در شریان ها تجمع می یابد و به تدریج منجر به عوارض جدی می شود.

تشکیل پلاک در دوران کودکی شروع می شود و با افزایش سن پیشرفت می کند. آئورت که از قلب شما تا لگن شما امتداد دارد، شایع ترین محل برای ایجاد پلاک شدید، به ویژه در آئورت شکمی است. این عارضه همچنین می‌تواند بر سایر شریان‌های بدن، از جمله شریان‌هایی که به قلب (شریان‌های کرونری) و مغز (شریان‌های کاروتید) خون می‌دهند، تأثیر بگذارد. به عنوان یک بیماری سیستمیک، آترواسکلروز در یک شریان اغلب نشانه وجود پلاک در شریان دیگر است.

درک اثرات بر بدن شما

آترواسکلروز آئورت می تواند جریان خون را از طریق آئورت و شریان های منشعب از آن محدود کند. این اختلال خطر ایسکمی (فقدان خون غنی از اکسیژن) را در اندام ها و بافت های مختلف افزایش می دهد. در حالی که تجمع پلاک در آئورت به دلیل قطر وسیع آن کمتر باعث انسداد کامل می شود، می تواند باعث ایجاد عوارض جدی، عمدتاً به شکل آمبولی شود.

آمبولی ها اشیایی هستند که در جریان خون شما حرکت می کنند و زمانی که در شریان قرار می گیرند باعث انسداد می شوند. دو نوع رایج آمبولی مرتبط با آترواسکلروز آئورت عبارتند از:

1. ترومبوآمبولی: از لخته های خون تشکیل شده است، این لخته ها می توانند روی سطح پلاک ایجاد شده و جدا شوند.
2. آترومبولی : ساخته شده از کریستال های کلسترول ریخته شده از پلاک، می تواند زمانی رخ دهد که پلاک پاره شود و محتویات خود را آزاد کند.

این آمبولی ها بسته به جایی که جریان خون را مسدود می کنند، می توانند به اورژانس های پزشکی مختلفی منجر شوند. این عوارض عبارتند از:

1. کولیت ایسکمیک حاد: جریان خون را به روده بزرگ مسدود می کند.
2. ایسکمی حاد اندام: مسدود شدن جریان خون به اندام‌ها، اغلب پاها.
3. انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی): جریان خون را به قلب شما مسدود می کند.
4. انفارکتوس کلیه: انسداد جریان خون به کلیه ها.
5. انفارکتوس طحال: جریان خون به طحال شما مسدود می شود.
6. سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA): جریان خون را به مغز شما مسدود می کند.

شدت آترواسکلروز در آئورت همیشه با علائم همراه نیست تا زمانی که عوارض ایجاد شود. در واقع، بسیاری از افراد با تجمع پلاک آئورت قابل توجهی بدون علامت باقی می مانند. با این حال، اگر علائم ظاهر شوند، اغلب شامل یک فوریت پزشکی هستند.

عوامل خطر و علل

علت دقیق آترواسکلروز آئورت ناشناخته باقی مانده است، اما عوامل متعددی در ایجاد و پیشرفت این بیماری نقش دارند. برخی از این عوامل خطر عبارتند از:

1. استعمال دخانیات یا تنباکو: هر دو با آسیب رساندن به پوشش داخلی شریان‌ها، خطر ابتلا به تصلب شرایین را افزایش می‌دهند.
2. هیپرلیپیدمی (کلسترول بالا): کلسترول بیش از حد در خون شما می تواند منجر به تشکیل پلاک شود.
3. فشار خون بالا: فشار روی دیواره شریان شما را افزایش می دهد و به ایجاد پلاک کمک می کند.
4. هایپرگلیسمی (قند خون بالا): با گذشت زمان، سطوح بالای قند خون می تواند به دیواره شریان آسیب برساند و باعث رشد پلاک شود.
5. بیماری‌های خود ایمنی و التهاب: شرایطی مانند واسکولیت عروق بزرگ خطر تصلب شرایین آئورت را افزایش می‌دهد.

تشخیص و درمان

تشخیص آترواسکلروز آئورت اغلب شامل آزمایش های تصویربرداری غیر تهاجمی است. این شامل:

1. اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): تصاویر دقیقی از آئورت و ساختارهای اطراف شما ارائه می دهد.
2. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): تصاویر حتی دقیق تری را بدون قرار گرفتن در معرض تشعشع ارائه می دهد.
3. اکوکاردیوگرافی ترانس مری: این آزمایش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از قلب و آئورت استفاده می کند و اطلاعات دقیقی در مورد تجمع پلاک ارائه می دهد.

پس از تشخیص، هدف اولیه درمان آترواسکلروز آئورت مدیریت خطر عوارض و کند کردن پیشرفت بیماری است. داروها و تغییر سبک زندگی معمولا اولین خط دفاعی هستند. داروهایی که معمولاً تجویز می شوند عبارتند از:

1. داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت: برای جلوگیری از تشکیل لخته خون.
2. داروهای ضد فشار خون: برای کنترل فشار خون بالا.
3. استاتین ها: برای کاهش سطح کلسترول و کاهش تجمع پلاک.

تغییرات سبک زندگی که می تواند به مدیریت آترواسکلروز آئورت کمک کند عبارتند از:

1. اتخاذ یک رژیم غذایی سالم برای قلب کم چربی اشباع و کلسترول.
2. حفظ وزن سالم.
3. ورزش منظم.
4. محدود کردن مصرف نمک
5. ترک سیگار یا استفاده از محصولات تنباکو.

اگر آترواسکلروز آئورت منجر به عوارضی مانند انسداد یا آنوریسم شده باشد، ممکن است درمان‌های تهاجمی‌تری لازم باشد. بسته به شدت و محل عوارض، این می تواند از روش های کم تهاجمی تا جراحی متغیر باشد.

پیشگیری و چشم انداز

در حالی که جلوگیری کامل از تصلب شرایین آئورت غیرممکن است، اتخاذ عادات سبک زندگی سالم و مدیریت عوامل خطر می تواند به کند کردن پیشرفت بیماری و کاهش خطر عوارض جدی کمک کند. این شامل:

1. پرهیز از استعمال دخانیات و تمام محصولات تنباکو.
2. خوردن یک رژیم غذایی سالم برای قلب
3. حفظ وزن سالم.
4. ورزش منظم.
5. کنترل فشار خون، کلسترول و سطح قند خون.
6. معاینات منظم و قرارهای پزشکی برای نظارت بر وضعیت شما.

چشم انداز افراد مبتلا به آترواسکلروز آئورت بسته به عواملی مانند شدت تجمع پلاک، وجود پلاک در سایر شریان ها و سلامت کلی بسیار متفاوت است. در حالی که هیچ درمانی برای آترواسکلروز وجود ندارد، مدیریت صحیح می تواند به کاهش خطر عوارض کمک کند. برای ایجاد یک برنامه درمانی شخصی متناسب با شرایط منحصر به فرد شما، همکاری نزدیک با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ضروری است.

سوالات متداول

۱. علائم آترواسکلروز آئورت چیست؟

بسیاری از افراد مبتلا به آترواسکلروز آئورت تا زمانی که یک اورژانس پزشکی به دلیل آمبولی رخ ندهد، علائمی را نشان نمی دهند. با این حال، اگر علائم ظاهر شوند، ممکن است شامل کولیت ایسکمیک حاد (مسدود شدن جریان خون به روده بزرگ)، ایسکمی حاد اندام (مسدود شدن جریان خون به اندام ها)، انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی)، انفارکتوس کلیه (مسدود شدن جریان خون به کلیه ها) باشد. انفارکتوس طحال (مسدود شدن جریان خون به طحال)، سکته مغزی یا TIA (مسدود شدن جریان خون به مغز)، یا عوارض آنوریسم آئورت شکمی (AAA).

۲. چه چیزی باعث تصلب شرایین آئورت می شود؟

آترواسکلروز آئورت در اثر آسیب به اندوتلیوم، پوشش داخلی آئورت، ایجاد می شود. شرایط متعددی می تواند باعث این آسیب شود، از جمله سیگار کشیدن یا مصرف تنباکو، چربی خون (کلسترول بالا)، فشار خون بالا (فشار خون بالا)، هایپرگلیسمی (قند خون بالا) و بیماری های خود ایمنی و التهاب.

۳. آترواسکلروز آئورت چگونه تشخیص داده می شود؟

آترواسکلروز آئورت معمولاً با استفاده از آزمایش‌های تصویربرداری غیرتهاجمی تشخیص داده می‌شود. اینها شامل توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و اکوکاردیوگرافی ترانس مری است. این تست ها تصاویر دقیقی از آئورت و ساختارهای اطراف آن ارائه می دهند و به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اجازه می دهند تا شدت تجمع پلاک را ارزیابی کنند.

۴. گزینه های درمانی آترواسکلروز آئورت چیست؟

درمان آترواسکلروز آئورت بر مدیریت عوامل خطر، کند کردن پیشرفت بیماری و جلوگیری از عوارض تمرکز دارد. این معمولا شامل داروها و تغییرات سبک زندگی است. داروهای رایج شامل داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد پلاکت، داروهای ضد فشار خون و استاتین ها هستند. تغییرات سبک زندگی ممکن است شامل رژیم غذایی سالم برای قلب، ورزش منظم، حفظ وزن مناسب، محدود کردن مصرف نمک و ترک سیگار باشد. در موارد یا عوارض شدید، درمان‌های تهاجمی‌تر مانند روش‌های کم تهاجمی یا جراحی ممکن است لازم باشد.

۵. چگونه می توانم خطر ابتلا به آترواسکلروز آئورت را کاهش دهم؟

اگرچه نمی توانید به طور کامل از تصلب شرایین آئورت پیشگیری کنید، اما می توانید اقداماتی را برای کاهش سرعت پیشرفت آن و کاهش خطر عوارض انجام دهید. این موارد شامل پرهیز از سیگار و همه محصولات تنباکو، خوردن یک رژیم غذایی سالم برای قلب، حفظ وزن سالم، ورزش منظم و مدیریت عوامل خطر مانند فشار خون، کلسترول و سطح قند خون است. معاینات منظم و قرار ملاقات های پزشکی برای نظارت بر وضعیت شما نیز مهم است.