بیش از ۳۷ میلیون آمریکایی دیابت دارند و ۹۶ میلیون نفر دیگر در پیش دیابت هستند وطبق گفته جامعه پزشکی, به ابعاد همه گیری رسیده است. خوشبختانه اقداماتی وجود دارد که می توانیم برای کمک به معکوس کردن و بهبود دیابت برای داشتن بدنی قوی تر و سالم تر انجام دهیم.
غلبه بر دیابت چیزی بیش از تلاش برای جلوگیری از تزریق انسولین است. این بیماری مشکلات سلامتی زیادی را ایجاد می کند. اما در ابتدا باید دید دیابت دقیقا چیست؟
دیابت چیست؟
متخصصان پزشکی دیابت را داشتن سطح گلوکز خون ناشتا ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر تعریف می کنند. محدوده بین ۱۰۰-۱۲۵ میلی گرم در دسی لیتر پیش دیابت است، در حالی که ۹۹ میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر طبیعی است. خطر ابتلا به دیابت براب کسانی که سطح قند خون ناشتای آنان بالاتر از ۹۵ است, ۳ برابر کسانی است که سطح قند خون ناشتایشان زیر ۹۰ است.
قند خون ناشتا زیر ۸۳ میلی گرم در دسی لیتر ممکن است معیار بهتری باشد. خطر بیماری قلبی مردان با ۸۵ میلی گرم در دسی لیتر در مقایسه با افرادی که ۸۱ میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر دارند، افزایش می یابد.
دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲
وقتی در مورد معکوس کردن دیابت صحبت می کنیم، مهم است که بدانیم دو نوع مختلف وجود دارد.
دیابت نوع ۱ یک بیماری خود ایمنی است. دیابت نوع ۲ به رژیم غذایی و سبک زندگی مرتبط است. این مقاله به بیماری دیابت نوع ۲ اشاره می کند. خبر خوب این است که می توانیم دیابت نوع ۲ را معکوس کنیم. با تغییرات سبک زندگی، مانند تغذیه سالم و فعالیت بدنی، بهبود دیابت امکان پذیر است. تغذیه سالم یعنی انتخاب رژیم غذایی کم کربوهیدرات و پرهیز از شکر. مواد غذایی شیرین سطح قند خون را بالا می برند و بدن را خراب می کنند.
نحوه آزمایش دیابت
برخی از متخصصان پزشکی از تست تحمل گلوکز خوراکی برای تعیین دیابت استفاده می کنند.
برای تست تحمل گلوکز خوراکی، فرد ۵۰ تا ۷۵ گرم گلوکز دریافت می کند. سپس یک پزشک پاسخ قند خون آن ها را اندازه گیری می کند.
اگر از طرفداران نوشابه‌های حاوی فند زیاد هستید، بدن خود را به روشی مشابه آزمایش می‌کنید. در نهایت، بدن شما تسلیم می‌شود. بدن با چیزی مانند این پاسخ می‌دهد: «خوب، اگر دیابت می‌خواهی، دیابت را به تو نشان می‌دهم!
تمام آن قند, خطر ابتلا به انواع مشکلات سلامتی را افزایش می دهد. این مسائل شامل مشکلات بینایی، بیماری کلیوی، آسیب عصبی، سرطان، سکته مغزی و بیماری قلبی عروقی است. این موارد حتی بدون تشخیص رسمی دیابت نیز ممکن است رخ دهد.
علائم دیابت
برخی از علائم رایج دیابت (هم دیابت نوع ۱ و هم دیابت نوع ۲)، عبارتند از:
- افزایش تشنگی
- تکرر ادرار
- گرسنگی شدید
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- وجود کتون در ادرار
- خستگی
- تحریک پذیری
- تاری دید
- زخم هایی که دیر التیام می یابند
- عفونت های مکرر
پزشکان دیابت نوع ۲ را دیابت بزرگسالان می نامیدند، اما اکنون کودکان نیز به آن مبتلا می شوند. لوزالمعده (پانکراس), انسولین کافی تولید می کند، اما بدن شروع به نادیده گرفتن آن می کند. وقتی این اتفاق می افتد، شما مقاومت به انسولین دارید. مقاومت به انسولین با این مشکلات ارتباط دارد; افزایش در: فشار خون، کلسترول، تری گلیسیرید، قند خون و اندازه دور کمر.
شیوع دیابت در آمریکا
انجمن دیابت آمریکا گزارش می دهد که از سال ۲۰۱۹:
- ۳۷.۳ میلیون آمریکایی مبتلا به دیابت هستند (و ۸.۵ میلیون حتی نمی دانستند که به آن مبتلا هستند)
- نزدیک به ۱.۹ میلیون آمریکایی دیابت نوع ۱ دارند و ۲۴۴,۰۰۰ نفر از آنان کودک و نوجوان هستند.
- تخمین زده می شود که حدود ۳۵٪ از آمریکایی های زیر ۲۰ سال, دیابت دارند.
- ۹۶ میلیون آمریکایی ۱۸ ساله به بالا درحالت پیش دیابت هستند.
- سالانه ۱.۴ میلیون مورد جدید دیابت رخ می دهد.
- نزدیک به ۳۰ درصد از افراد بالای ۶۵ سال دیابت دارند
- دیابت هفتمین عامل مرگ و میر است و هزینه آن ۳۲۷ میلیارد دلار در سال است.
دیابت یک مشکل بزرگ است، اما علت آن چیست؟ برخی می گویند ژنتیکی است، در حالی که برخی دیگر ادعا می کنند دلیل سبک زندگی یا رژیم غذایی و یا عوامل دیگر است.
قند، کربوهیدرات، انسولین و چربی
بدن ما هر غذایی را که می خوریم تجزیه می کند و متابولیزه می کند و به بلوک های ساختمانی مختلفی که نیاز دارد تبدیل می کند. آن چه را که پردازش نمی کند، کبد حذف می کند.
ما برای بازسازی ماهیچه ها و بافت ها و سایر فرآیندهای بدن به پروتئین و چربی نیاز داریم. ما معمولاً از کربوهیدرات ها به عنوان منبع انرژی سریع استفاده می کنیم، اما زمانی که بیش از نیاز خود غذا می خوریم، بدن آن را به عنوان چربی ذخیره می کند. به طوری که وقتی اضافه بر آن چه لازم است می خوریم, خوردن یک کلوچه گندم کامل می تواند به اندازه خوردن یک پیراشکی بد باشد!
غلات، قندها و روغن های امگا ۶
این سه، محور شرارت در دنیای تغذیه هستند. همه آن ها در رژیم غذایی انسان جدید هستند، به خصوص در رایج ترین اشکال که شامل آرد فرآوری شده، شکر، شربت ذرت با فروکتوز بالا و روغن های گیاهی است.
غلات (به خصوص نوع بسیار فرآوری شده) نه تنها سطح انسولین را افزایش می دهند، بلکه می توانند به پوشش روده آسیب برسانند. این حالت می تواند حتی بدون بیماری سلیاک نیز اتفاق بیفتد. حتی غلات کامل نیز باعث التهاب می شوند و می توانند پاسخ ایمنی ایجاد کنند.
شکر سالم و ناسالم
قند انسولین را افزایش می دهد و به مرور زمان به سلول های بتا در پانکراس آسیب می رساند. این موضوع منجر به مقاومت به انسولین و زمینه ساز دیابت می شود. فروکتوز بزرگترین متخلف در جهان قند است. مستقیماً به کبد می رود و ممکن است عامل بزرگی در بیماری کبد چرب باشد.
قند اضافی در جریان خون همچنین باعث افزایش ترشح کورتیزول و آدرنالین می شود. پاسخ ایمنی را کند می کند، سطح لپتین لازم را کاهش می دهد و ذخیره چربی را افزایش می دهد. در حالی که ما باید همه شیرین کننده ها را محدود کنیم، برخی از آن ها بدتر از دیگران هستند که عبارتند از:
- گلوکز: گلوکز که تقریباً در تمام کربوهیدرات ها یافت می شود، پیش ساز گلیکوژن است. ما برای انرژی به گلیکوژن نیاز داریم، بنابراین در حد اعتدال خوب است.
- فروکتوز: یک ماده بدون فواید سلامتی. اگر تصمیم به خوردن آن دارید، آن را از میوه های کامل تهیه کنید، نه از شربت ذرت با فروکتوز بالا.
- ساکارز: شکر رومیزی . نسبت ۱:۱ گلوکز به فروکتوز دارد و پاسخ انسولین ایجاد می کند. آن را محدود کنید و یا از آن اجتناب کنید.
- شربت ذرت با فروکتوز بالا: این فروکتوز فوق غلیظ (و خطرناک) است. در مورد پرهیز از این ماده سختگیر باشید.
- عسل، شربت افرا، آگاو، ملاس: این شیرین کننده های طبیعی همچنان حاوی سطوح بالایی از فروکتوز هستند. افراد سالم با میزان حساسیت خوب به انسولین می توانند اینها را در حد اعتدال مصرف کنند.
- قند میوه: میوه حاوی مقدار زیادی قند طبیعی است. در حالی که خوردن بیشتر میوه ها در حد اعتدال مناسب هستند، از خوردن آن ها بصورت آبمیوه اجتناب کنید. این ها منابع قند غلیظی هستند که گلوکز و انسولین خون را افزایش می دهند. بهترین میوه ها باید دارای قند کم و آنتی اکسیدان بالا باشد. مانند انواع توت.
روغن های گیاهی
روغن های امگا ۶ افزودنی نسبتا جدیدی به رژیم غذایی هستند که در اوایل دهه ۱۹۰۰ ظاهر شدند. روغن‌های این دسته شامل روغن‌های گیاهی هستند که اصلاً از سبزیجات نیستند. این ها عبارتند از کلزا، پنبه دانه، سویا، ذرت، آفتابگردان و غیره.
از دهه ۱۹۵۰ مصرف روغن نباتی افزایش یافته است. تحقیقات اکنون نشان می دهد که آن ها خطر چاقی را افزایش داده و به تیروئید آسیب می رسانند. آن ها به مقاومت به انسولین و التهاب کمک می کنند و پانکراس ضعیف را تشدید می کنند.
در حالت ایده آل، ما باید چربی های امگا ۶ را به نسبت ۱: ۱ با چربی های امگا ۳ مصرف کنیم. اکثر آمریکایی ها نسبتی نزدیک به ۲۰ یا ۲۵:۱ مصرف می کنند که خطر ابتلا به دیابت و چاقی را در آن ها افزایش می دهد.
استرس، سموم و غده فوق کلیوی
وقتی یک هورمون یا بخشی از سیستم غدد درون ریز دچار مشکل می شود، هورمون دیگر آسیب می بیند. به همین دلیل است که تحقیقات اخیر, استرس زیاد را با دیابت و سایر مشکلات سلامتی مرتبط می کند. بیشتر مردم به استرس فقط در زمینه ذهنی فکر می کنند. اما استرس می تواند جسمی، روانی، عاطفی یا ذهنی باشد. بسیاری از مسائل می توانند آن را تحریک کنند و باعث ایجاد استرس و فشار شوند، از جمله:
- کمبود خواب
- رژیم غذایی بی کیفیت
- قرار گرفتن در معرض سموم
- عفونت
- بیماری ها
- ورزش بیش از حد
- استرس بیرونی
- کورتیزول و هورمون ها
وقتی استرس داریم آدرنال ,کورتیزول و آدرنالین ترشح می کنند. این هورمون‌ها در موقعیت‌های واقعی «جنگ یا گریز»، مانند فرار از خرس، نجات‌بخش هستند. اما مقدار زیاد این هورمون ها می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
کورتیزول اضافی, به عدم تعادل هورمونی کمک می کند. به این دلیل که بدن از هورمون های دیگری مانند پروژسترون برای تولید آن استفاده می کند. کورتیزول بیش از حد همچنین می تواند با سایر فرآیندهای متابولیک تداخل کند. می تواند قند خون را مختل کند، چربی سوزی را کاهش دهد و انسولین را افزایش دهد. همچنین می تواند تیروئید را سرکوب کند و به ایجاد چربی شکم کمک کند.
کم خوابی می تواند باعث افزایش کورتیزول، کاهش حساسیت به انسولین و افزایش قند خون شود. اکثر مادران در هفته های اول مراقبت از نوزاد، اثرات مانند آن را احساس کرده اند.
عوامل ژنتیکی
ژنتیک در هر بیماری نقش دارد. عوامل خطر ژنتیکی برای هر بیماری, شانس ابتلا به آن بیماری خاص را افزایش می دهد.
برخی با سابقه خانوادگی بیماری قلبی بدون حمله قلبی زندگی می کنند. مطالعات روی دوقلوهای همسان نشان می دهد که دوقلوها اغلب به بیماری های یکسان مبتلا می شوند.
اکنون می دانیم که عوامل محیطی یا یک سم قوی می تواند ژن ها را در یک نسل, تغییر دهد. عواملی مانند سموم، استرس، آفت‌کش‌ها و رژیم غذایی می‌توانند ژن‌های خاصی را فعال یا خاموش کنند و منجر به بیماری شوند. در حالی که ژن های ما می توانند شانس ابتلا به بیماری را افزایش دهند، لزوماً این حالت بدون عوامل دیگر اتفاق نمی افتد.
اگر می دانید استعداد ژنتیکی برای یک بیماری دارید، برای حفظ سلامت خود اقدامات لازم را انجام دهید.
کسانی که استعداد ژنتیکی برای بیماری کبدی یا خودایمنی دارند اغلب به دیابت مبتلا می شوند. این حالت احتمالاً به این دلیل است که پانکراس و کبد تنظیم مناسب انسولین را انجام می دهند. بنابراین، مشکلات در این جا می تواند پاسخ طبیعی بدن را تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات, بیماری خودایمنی و نشت روده را با شانس بیشتر برای ابتلا به دیابت مرتبط دانسته اند.
هیچ یک از عوامل کمک کننده فوق معمولاً به خودی خود اتفاق نمی افتد. از آن جایی که بدن به عنوان یک کل عمل می کند، یک مشکل در یک ناحیه معمولاً با مشکلات در مناطق دیگر مرتبط است. ترکیبی از عوامل فوق می تواند باعث ایجاد دیابت شود. همچنین می تواند منجر به بسیاری از بیماری های دیگر شود.
محققان اغلب هنگام جستجوی درمانی برای یک بیماری به یک متغیر واحد نگاه می کنند. اما بهترین رویکرد پرداختن به بدن به عنوان یک کل است. بهترین راه حل پیشگیری است، اما برخی از اقدامات می تواند به معکوس کردن بیماری پس از وقوع کمک کند.
دیابتی های تازه تشخیص داده شده, معمولاً با یک متخصص تغذیه شروع به کار می کنند. مراقبت از دیابت معمولاً شامل پرهیز از مصرف قند است. آن ها ممکن است به داروهایی مانند متفورمین یا انسولین نیاز داشته باشند.
اگرچه این ها یک راه حل مناسب هستند ولی می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. مشکل این است که دیابت یک مشکل در تنظیم انسولین است. بدن در برابر هورمون انسولین مقاوم می شود و سپس پانکراس آن را بیش از حد تولید می کند.
هدف, حذف مقادیر سمی گلوکز از جریان خون است. اگر انسولین در خون باقی بماند نیز خطرناک است. درمان گلوکز و انسولین اضافی در گردش با افزودن انسولین بیشتر منطقی نیست.
ما باید مشکل واقعی ایجاد دیابت مانند رژیم غذایی، سموم، استرس و مشکلات روده را برطرف کنیم.
روش هایی برای بهبود دیابت
متخصصان اصلی سلامت ایالات متحده اغلب توصیه می کنند ۱۷۰ تا ۲۶۰ گرم غلات در روز بخاطر داشتن فیبرمصرف شود است. مثلا این مقدار برابر است با ۹ برش نان یا ۴ فنجان برنج. در حالی که این توصیه پزشکی بهترین گزینه برای همه افراد نیست.
همه آن غلات و کربوهیدرات ها باعث افزایش وزن و چربی بدن می شوند. برخی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ می توانند آن را معکوس کنند یا با اقدامات صحیح, آن را به طور چشمگیری بهبود بخشند.
۱. انسولین را کنترل کنید
مقاومت به انسولین باعث دیابت می شود. بازیابی حساسیت مناسب به انسولین می تواند به معکوس کردن روند کمک کند. قند، غلات و کربوهیدرات های فرآوری شده را محدود کنید. در عوض روی پروتئین های سالم، چربی ها و سبزیجات سبز تمرکز کنید.
۲. چربی ها را در حد متعادل مصرف کنید
مصرف بیش از حد چربی های امگا ۶ در رژیم غذایی به ایجاد دیابت کمک می کند. نسبت ۱:۱ چربی های امگا ۳ و امگا ۶ بهترین حالت است. از روغن‌های گیاهی و دانه‌های غنی از امگا ۶ اجتناب کنید. ماهی های چرب مانند سالمون و ساردین منابع خوبی از امگا ۳ هستند.
۳. روده خود را اصلاح کنید
غلات و سموم باعث آسیب به پوشش روده می شوند و می توانند باعث نشت روده شوند. عدم وجود باکتری خوب در روده ما مشکل را بدتر می کند. رژیم غذایی نامناسب، آنتی بیوتیک ها و تغذیه با شیشه شیر در دوران کودکی، همگی میکروبیوم روده (جانورگان روده) را از بین می برند.
غلات را حذف کنید، از سموم دوری کنید و برای کمک به بهبودی خود, از پروبیوتیک ها استفاده کنید. غلات، به خصوص گلوتن، می تواند در برخی افراد به سلامت روده آسیب برساند. حتی اگر گه گاهی خورده شود.
۴. ورزش کنید
مزایای ورزش را برای دیابت کاملا آشکار است. ورزش و داشتن تجرک کافی, توانایی ماهیچه ها را برای استفاده از انسولین افزایش می دهد و با گذشت زمان می تواند به رفع مقاومت به انسولین کمک کند.
با این حال، همه ی تمرینات نتیجه ی یکسانی ایجاد نمی کنند. ورزش روزانه و با شدت بالا,وضعیت تعادل انسولین را بهتر از یک ساعت کاردیوی متوسط, بهبود می بخشد. همچنین برای کاهش وزن بهتر عمل می کند.
۵. کاهش وزن
چاقی و دیابت اغلب دست به دست هم می دهند. هنوز بحثی وجود دارد که کدام یک باعث دیگری می شود. اما مطالعات نشان می دهد که کاهش شاخص توده ی بدنی (BMI) می تواند به کاهش دیابت کمک کند. همچنین خطر ابتلا به آن را در وهله اول کاهش می دهد. برخی از بهبودهای رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند به کاهش وزن کمک کند و برای معکوس شدن و بهبود دیابت نیز مفید هستند.
۶. استرس خود را کاهش دهید
استرس, کورتیزول را افزایش می دهد و به طور بالقوه منجر به عدم تعادل هورمونی و مشکلات انسولین می شود. همچنین خطر ابتلا به انواع خاصی از بیماری ها را افزایش می دهد.
برای کاهش استرس، خواب کافی، دوری از سموم و بهبود رژیم غذایی موثر هستند. خواب با کیفیت شبانه می تواند به کاهش سطح هورمون استرس کمک کند و برای قند خون عالی است. همچنین، هر کاری که برای مقابله با منابع تولید استرس اعم از ذهنی و عاطفی می توانید, انجام دهید.
۷. مکمل
مکمل ها می توانند به شما در بهبود دیابت کمک کنند. آن ها به ویژه در زمانی که بدن شما پاسخ انسولینی نرمال و خوبی دارد. دارچین، امگا ۳، آلفا لیپوئیک اسید، کوآنزیم Q10 و سیر را در نظر بگیرید. منیزیم و کروم نیز مفید هستند.
پیگیری مشکل در عین بهبود دیابت
هر فرد مبتلا به دیابت باید قبل از ایجاد هرگونه تغییر با پزشک خود مشورت کند. به خصوص قبل از تعویض داروی دیابت. با این حال، تمرکز بر غذاهای سالم, همیشه ایده خوبی است.
نزدیک به ۷۴ درصد از آمریکایی ها اضافه وزن دارند و بسیاری از آن ها در وضعیت پیش دیابتی هستند. حتی اگر علائمی نداشته باشید، یک تست گلوکز می تواند سطح انسولین شما را به شما نشان دهد.
آزمایش قند خون در منزل به شما می گوید که بدن شما چگونه به برخی غذاها واکنش نشان می دهد و چه چیزی برای شما بهتر عمل می کند.
مانیتور گلوکز توسط دستگاه های تست قند خون خانگی روشی آسان برای بررسی سطح قند خون است و آسان و بدون درد است. شما همچنین می توانید اعداد قند خون خود را هر چند وقت یکبار که دوست دارید یادداشت کنید.
آزمایش سطح قند خون
اندازه گیری قند خون را در زمان های زیر هر روز به مدت یک هفته انجام دهید:
- اول صبح قبل از خوردن یا نوشیدن هر چیزی
- قبل از ناهار
- یک ساعت بعد از ناهار
- دو ساعت بعد از ناهار
- سه ساعت بعد از ناهار
در طول سه ساعت آزمایش, از خوردن یا نوشیدن چیز دیگری خودداری کنید.
ممکن است تنها پس از چند روز یک میانگین تقریبا دقیق از پاسخ انسولین خود دریافت کنید. اما بررسی یک هفته ای بهتر است.
فهرست مواد غذایی که خورده اید را داشته باشید
هر چیزی که می خورید و می نوشید را یادداشت کنید و همچنین زمان هایی که قند خون خود را آزمایش می کنید. این ها نشان می دهد که چگونه به غذاهای خاص واکنش نشان می دهید. در این مدت تلاش خاصی برای بهبهود رژیم غذایی یا خوردن غذاهای سالم انجام ندهید زیرا می خواهید واکنش های طبیعی خود را بدانید.
تست حداکثر کربوهیدرات
یک روز از خوانش قند خون خود را برای خوردن غذای سرشار از کربوهیدرات ساده انتخاب کنید. و این آزمایش را برای حداقل ۲-۳ روز انجام دهید.
برای وعده غذایی آزمایشی خود، سیب زمینی، برنج و غیره بخورید. همچنین می توانید سبزیجاتی را نیز اضافه کنید، اما هیچ گونه چربی یا پروتئین اضافه نکنید. این حالت واکنش اولیه شما را به سطوح بالای گلوکز که توسط چربی کاهش نمی‌یابد آزمایش می‌کند. این اعداد را طبق معمول, ثبت کنید.
نکته مهم: اگر معمولاً رژیم غذایی کم کربوهیدرات می خورید، این عدد ممکن است بیشتر از آنچه باید باشد به نظر می رسد. این به دلیل کاهش تحمل کربوهیدرات است و جای نگرانی نیست.
بر اساس گزارش غذا و نتایج گلوکز، توجه داشته باشید که کدام غذاها باعث افزایش بیشتر قند خون شما می شوند.
تفسیر نتایج تست پیک کربوهیدرات
باید اعدا حاصل از تست شما مطابق زیر (یا بهتر) باشد:
- قند خون ناشتا زیر ۸۳ میلی گرم در دسی لیتر
- خواندن قبل از غذا, زیر ۹۰ میلی گرم در دسی لیتر یا مانند سطح ناشتا
- ۱ ساعت پس از غذا, کمتراز ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر
- ۲ ساعت پس از غذا, کمتراز ۱۲۰ میلی گرم در دسی لیتر (ترجیحا زیر ۱۰۰)
- ۳ ساعت پس از غذا, متنند سطح قبل از غذا ( زیر ۹۰ میلی گرم در دسی لیتر)
- در هیچ حالتی بالاتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر نباشد
اگراعداد تست شما بیشتراز مقادیر بالاست بدین مفهوم است که بدن شما گلوکز را به خوبی پردازش نمی کند. احتمالاً سطحی از مقاومت به انسولین دارید. کربوهیدرات ها و غذاهای فرآوری شده را محدود کنید و از چربی ها و پروتئین های خوب بیشتری استفاده کنید.
هفت گام بالا را شروع کنید سپس به اندازه گیری میزان قند خون خود بپردازید. اگر در محدوده دیابت یا پیش دیابت قرار دارند، با یک متخصص مشورت کنید.
حتی اگر مشکل گلوکز ندارید، آزمایش گاه به گاه قند خون ایده خوبی است و می تواند به تعیین دقیق کربوهیدرات هایی که بدن شما دوست دارد و آن هایی که دوست ندارد کمک کند.
کلام پایانی
تحقیقات دیابت به طور مداوم در حال پیشرفت است. . یک رژیم غذایی خوب و سبک زندگی به مبارزه و پیشگیری از بیماری کمک زیادی می کند.
