نقرس چهار مرحله دارد، یک بیماری شایع و اغلب دردناک که مفاصل، اغلب شست پا را تحت تاثیر قرار می دهد. نقرس نوعی آرتریت التهابی است که در اثر هیپراوریسمی ایجاد می شود. هایپراوریسمی وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که اسید اوریک در بدن شما جمع شود.
همه افراد مبتلا به هایپراوریسمی به نقرس مبتلا نمی شوند، اما افرادی که دچار کریستال هایی مانند انگشتان بزرگ پا می شوند، در مفاصل کریستال هایی ایجاد می کنند که باعث درد ناگهانی و شدید می شود.
نقرس در چهار مرحله پیشرفت می کند. در مرحله اول، سطح اسید اوریک در خون شما جمع می شود، اما هیچ علامتی را تجربه نمی کنید. در مرحله نهایی، کریستال های بزرگی به نام توفی می توانند باعث آسیب مفاصل و تغییرات ساختاری شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چهار مرحله نقرس، ادامه مطلب را بخوانید.
۴ مرحله نقرس
نقرس در چهار مرحله پیشرفت می کند. با درمان مناسب، ممکن است هرگز به مرحله نهایی نرسید. در اینجا نگاهی به هر یک از این مراحل داریم.
مرحله ۱: نقرس بدون علامت
در مرحله اولیه نقرس، افراد علائم قابل توجهی را تجربه نمی کنند، حتی اگر اسید اوریک، ماده ای که می تواند باعث نقرس شود، در جریان خون و احتمالاً در مفاصل شروع به تجمع می کند. این تجمع اسید اوریک به عنوان هیپراوریسمی نامیده می شود (منبع مطلب).
هیپراوریسمی به معنای داشتن سطح اسید اوریک بالاتر از ۶ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) در زنان و ۷ میلی گرم در دسی لیتر در مردان است. این سطوح بالا اسید اوریک نتیجه تجزیه پورین ها است که ترکیباتی هستند که در مواد غذایی و نوشیدنی های مختلف یافت می شوند (منبع مطلب).
برخی از منابع رایج پورین عبارتند از:
- نوشیدنی های الکلی: آبجو، شراب، و مشروبات الکلی می توانند باعث افزایش سطح اسید اوریک در بدن شوند.
- صدف دریایی: غذاهای دریایی مانند میگو، خرچنگ و خرچنگ دریایی حاوی مقادیر قابل توجهی پورین هستند.
- برخی از گوشت ها: غذاهایی مانند بیکن، بوقلمون و گوشت های اندام (جگر، کلیه و نان شیرین) نیز سرشار از پورین هستند و می توانند باعث افزایش سطح اسید اوریک در بدن شوند.
توجه به این نکته مهم است که در این مرحله اول، افراد ممکن است از ابتلا به هیپراوریسمی آگاه نباشند، زیرا علائم ظاهری وجود ندارد. با این حال، اگر کنترل نشود، تجمع مداوم اسید اوریک می تواند منجر به ایجاد نقرس در مراحل بعدی شود.
مرحله ۲: نقرس حاد
مرحله حاد نقرس که به عنوان تشدید نقرس یا حمله نقرس نیز شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که اسید اوریک جریان خون را ترک می کند و رسوبات کریستالی را در یک یا چند مفصل تشکیل می دهد. این کریستال ها پاسخ ایمنی را تحریک می کنند که منجر به ایجاد علائم دردناک می شود (منبع مطلب).
به طور معمول، نقرس در هر زمان تنها یک مفصل را تحت تاثیر قرار می دهد و انگشت شست پا شایع ترین ناحیه آسیب دیده است. با این حال، مفاصل دیگر مانند مچ پا، زانو، مچ دست و انگشتان نیز می توانند درگیر شوند.
در طول تشدید نقرس حاد، افراد ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- درد ناگهانی و شدید: مفصل آسیب دیده به شدت دردناک می شود که اغلب به عنوان احساس سوزش یا چاقو توصیف می شود. درد ممکن است آنقدر شدید باشد که حتی کوچکترین لمس یا فشار روی مفصل غیر قابل تحمل باشد.
- تورم: مفصل به طور محسوسی متورم می شود و حرکت یا وزن دادن به ناحیه آسیب دیده را دشوار می کند.
- قرمزی یا تغییر رنگ: پوست اطراف مفصل آسیب دیده ممکن است قرمز به نظر برسد یا به دلیل التهاب رنگ ارغوانی به خود بگیرد.
- گرما: مفصل و پوست اطراف ممکن است در لمس گرم احساس شود، گویی گرما را ساطع می کند.
در ابتدا، شعله ور شدن نقرس معمولاً طی ۳ تا ۱۴ روز حتی بدون درمان فروکش می کند. با این حال، حملات بعدی در صورت درمان نشدن می‌توانند بیشتر طول بکشند.
مرحله ۳: نقرس بین بحرانی یا بینابینی
در مرحله سوم نقرس، علائم شما از بین می رود تا زمانی که شعله ور شدن دیگری داشته باشید که می تواند هفته ها تا سال ها بعد رخ دهد.
حتی اگر در این مرحله علائمی نداشته باشید، سطح اسید اوریک می تواند در خون و مفاصل شما ایجاد شود. پزشک ممکن است داروهایی را برای جلوگیری از عودهای بعدی تجویز کند.
درباره داروهای ضد نقرس بیشتر بدانید.
مرحله ۴: نقرس توفاسه مزمن
اگر فردی برای کنترل موثر سطح اسید اوریک خود تلاش کند، نقرس ممکن است به مرحله چهارم و نهایی که به عنوان نقرس مزمن توپاسه شناخته می شود، پیش رود. این پیشرفت معمولاً ۱۰ سال یا بیشتر از شروع اولیه علائم نقرس طول می کشد (منبع مطلب).
در این مرحله پیشرفته، خوشه‌های بزرگی از کریستال‌های اسید اوریک که توفی نامیده می‌شوند، می‌توانند به صورت توده‌ها یا ندول‌های قابل مشاهده در زیر پوست تجمع یافته و ظاهر شوند. این توفوس ها می توانند آسیب قابل توجهی به مفاصل آسیب دیده وارد کنند که منجر به موارد زیر می شود:
- آسیب مفاصل: وجود مداوم توفی ها می تواند غضروف و استخوان داخل مفصل را فرسایش دهد و باعث تغییرات ساختاری دائمی و کاهش تحرک شود.
- بدشکلی ها: با پیشرفت آسیب مفصل، ناحیه آسیب دیده ممکن است به طور قابل مشاهده تغییر شکل داده و بر توانایی فرد برای انجام فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد.
- عفونت: در برخی موارد، توفوس می تواند از طریق پوست نفوذ کند و خطر عفونت های باکتریایی در مفصل و بافت های اطراف را افزایش دهد.
علاوه بر این اثرات موضعی، افراد در مرحله توفاس مزمن نقرس ممکن است سایر عوارض سلامتی را نیز تجربه کنند. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد مزمن مفاصل: التهاب مداوم و آسیب مفاصل می تواند منجر به درد و ناراحتی مداوم، حتی بین شعله ور شدن نقرس شود.
- سنگ کلیه: سطوح بالای اسید اوریک در بدن می تواند به تشکیل سنگ کلیه کمک کند، که می تواند باعث درد شدید و سایر مشکلات دستگاه ادراری شود.
- عوارض نادر: در برخی موارد، توفوس ممکن است در مکان‌های غیرعادی مانند قرنیه چشم یا دریچه‌های قلب ایجاد شود که به طور بالقوه منجر به مشکلات بینایی یا عوارض قلبی عروقی می‌شود.
مدیریت موثر نقرس در مراحل اولیه آن برای جلوگیری از پیشرفت به مرحله مزمن توفاس بسیار مهم است. این اغلب شامل ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، مانند تغییرات رژیم غذایی و ورزش منظم، همراه با دارو برای کنترل سطح اسید اوریک است.
چگونه از بدتر شدن نقرس جلوگیری کنیم؟
نقرس معمولا قابل پیشگیری نیست زیرا ژنتیک شما می تواند نقش زیادی در ایجاد آن داشته باشد. تا ۵۰ درصد از افراد مورد اعتماد در ایالات متحده ممکن است سابقه خانوادگی داشته باشند (منبع مطلب). اما می توانید با اجتناب از محرک های خود تا حد امکان از مرحله حاد جلوگیری کنید. محرک های رایج عبارتند از:
- استرس
- بیماری
- عمل جراحی
- جراحت
- کم آبی بدن
- سوء تغذیه
- مصرف غذاهای با پورین بالا
نقرس اغلب با برخی از بیماری های دیگر مرتبط است که تا حد زیادی قابل پیشگیری هستند، مانند:
اتخاذ تغییراتی در شیوه زندگی برای جلوگیری از ابتلا به این شرایط می تواند با بهبود عملکرد کلیه به کاهش شانس ابتلا به علائم نقرس کمک کند.
آیا نقرس قابل درمان است؟
اگرچه درمان قطعی برای نقرس وجود ندارد، دریافت درمان مناسب می تواند به طور قابل توجهی خطر عوارض طولانی مدت را کاهش دهد و کیفیت کلی زندگی را بهبود بخشد. با مدیریت صحیح، بسیاری از افراد می توانند از پیشرفت نقرس خود به مرحله مزمن جلوگیری کنند.
گزینه های درمانی برای نقرس عبارتند از:
داروهای شعله ور شدن حاد:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند به کاهش درد و التهاب در طول حمله نقرس کمک کنند.
- کلشی سین: این دارو را می توان برای مدیریت عودهای حاد نقرس و جلوگیری از حملات بعدی در صورت مصرف در دوزهای پایین استفاده کرد.
- کورتیکواستروئیدها: در برخی موارد، کورتون خوراکی یا تزریقی ممکن است برای کاهش سریع التهاب و درد تجویز شود.
اصلاحات غذایی:
- کاهش مصرف پورین: پورین ها ترکیباتی هستند که در برخی غذاها یافت می شوند و می توانند در افزایش سطح اسید اوریک نقش داشته باشند. کاهش مصرف غذاهای با پورین بالا، مانند گوشت قرمز، گوشت اعضای بدن و برخی غذاهای دریایی، می تواند به کنترل نقرس کمک کند.
- هیدراته ماندن: نوشیدن مقادیر کافی آب می تواند به دفع اسید اوریک از بدن و جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک کند.
- محدود کردن و قطع مصرف الکل: الکل، به ویژه آبجو، می تواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد و باعث تشدید نقرس شود.
تنظیم دارو:
- بررسی داروهای فعلی: برخی از داروها مانند دیورتیک ها و آسپرین با دوز پایین می توانند در ایجاد هیپراوریسمی نقش داشته باشند. اگر این داروها علائم نقرس را تشدید می کنند، یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است تغییر یا قطع این داروها را توصیه کند.
درمان های کاهش دهنده اورات (ULTs):
- آلوپورینول (زیلوپریم، لوپورین): این دارو به کاهش تولید اسید اوریک در بدن کمک می کند و از تشدید نقرس در آینده جلوگیری می کند.
- فبوکسوستات (اولوریک): مشابه آلوپورینول، این دارو با مهار تولید اسید اوریک، سطح اسید اوریک را کاهش می دهد.
سوالات متداول
در اینجا چند سوال متداول در مورد نقرس وجود دارد.
۱. چه زمانی نقرس جدی می شود؟
مرحله حاد نقرس می تواند باعث درد شدید در یک یا چند مفصل شود. مرحله نهایی باعث آسیب قابل توجه مفصل و تغییرات ساختاری می شود.
۲. آیا راه رفتن نقرس را بدتر می کند؟
پیاده روی در هنگام تشدید نقرس ممکن است منجر به افزایش تورم یا تغییرات ساختاری شود که باعث سایر مشکلات پایین تنه می شود. در صورتی که نقرس تشدید می شود، ممکن است ایده خوبی باشد که از راه رفتن خودداری کنید.
۳. آخرین مرحله نقرس چیست؟
آخرین مرحله نقرس شامل وجود توفوس یا کریستال های بزرگ است که می تواند باعث آسیب مفاصل و تغییرات ساختاری شود. بسیاری از افراد اگر نقرس را به درستی مدیریت کنند هرگز به این مرحله نمی رسند.
کلام پایانی
- نقرس در چهار مرحله پیشرفت می کند. در مرحله اول، ممکن است سطح اسید اوریک در خون شما افزایش یافته باشد اما علائم قابل توجهی نداشته باشید. در مرحله آخر، نقرس می تواند باعث آسیب دائمی و تغییرات ساختاری در مفصل شما شود.
- نقرس معمولا قابل پیشگیری نیست، اما دریافت درمان مناسب و مدیریت سطح اسید اوریک در خون می تواند به شما در جلوگیری از پیشرفت آن به مراحل بعدی کمک کند.
